Klorheksidin - Çok Amaçlı Bir Antiseptik
Klorheksidin enfeksiyonların ana üreticilerinden bir tanesi olan bakterilerin büyümelerini engelleyen bir antiseptiktir. Yaptığı şey, vücuttaki dokularda bakteri üremesini engellemektir.
Dezenfektanlar ile antiseptikler arasındaki fark bunların her birinin üzerinde etkili olduğu yüzey ya da malzemelerde yatmaktadır. İlki inert materyallerde bakteri üremesini engeller, antiseptikler ise cilt gibi canlı vücut dokuları üzerinde etki gösterir.
Ağız mukoza zarlarında klorheksidin kullanımının amacı bakteri üremesini ortadan kaldırmak ve bu durumu engellemektir. Böylelikle, uyguladığınız bölge üzerinde çok fazla zarara neden olmadan bir yaranın enfekte olma riskini de azaltır.
Bu bileşik ağız mukozasına yapışır ve yaklaşık olarak sekiz saat içerisinde yavaş yavaş salınır. Bu sebepten dolayı, uzmanlar günde iki ya da üç kez ağzınızı klorheksidin ile durulamanızı önermektedir.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Çıban Nedir? Onlardan Kurtulmak İçin 7 İpucu
Klorheksidin Endikasyonları
Bu antiseptik diş hekimliğinde, özellikle de ağız mukozasındaki küçük yaralanmaların tedavisinde, rutin olarak kullanılmaktadır. Klorheksidin tedavileri, tedavi edilecek olan bölgenin uygunluğuna bağlı olarak genel ya da lokal olarak gerçekleştirilebilir.
Genel Tedavi
Ağızda çıkan küçük yaralar ya da benzeri rahatsızlıklardan muzdarip olmaya dair kronik bir eğiliminiz varsa büyük ihtimalle daha önce klorheksidin kullanmışsınızdır. Uzmanlar, klorheksidinin dişleri fırçaladıktan sonra bir durulama ürünü olarak kullanılmasını önerir. Buna ek olarak, bu bileşen bazı diş macunlarının içerisinde de mevcuttur.
Lokalize Yaralanmalar
Klorheksidini lokalize yaralanmaları tedavi etmeniz gerektiğinde bir sprey olarak da kullanabilirsiniz. Çünkü bu tür bir eylem daha bölgesel ve noktasaldır. Hatta, bu antiseptiğin lokalize bir şekilde uygulanması aşağıdaki durumlarda önerilmektedir:
- Ağız enfeksiyonları
- Dil yaraları
- Cerrahi müdahaleden sonra
Klorheksidinin Spesifik Oral Kullanımı
Oral tedaviler için klorheksidin tedavileri genellikle %0.2, %0.12, ve %0.10 konsantrasyonlarında seyreltilmiş olarak kullanılır. Jeller, spreyler ve diş macunları gibi farklı formatlar kullanılarak uygulanabilir. Klorheksidin ağız bakım suyunu dişlerinizi fırçaladıktan 30 dakika sonra kullanmalı ve 30 saniye sonrasında ağzınızı durulamalısınız.
Diş ameliyatları gibi lokalize yaralanmaları tedavi etmek için ise profesyoneller genellikle spreyi önerir. Bunun nedeni, bu yöntemin iki önemli avantajı olmasıdır:
- Eylem daha bölgeseldir
- Ayrıca antiseptik etki daha büyüktür
Bu antiseptiği uzun süreler boyunca kullanmamalısınız, çünkü dişlerinizi lekeleyebileceği gibi diş etlerinizi de koyulaştırabilir. Ancak bu başınıza gelirse endişelenmeyin, çünkü kullanmayı bırakmanızdan sonra bu etkiler ortadan kaybolacaktır.
Bu yazımızı da okuyun: Enfekte Bir Yara Nasıl Tedavi Edilir
Tavsiye Edilen Kullanımları
Klorheksidin kullanan çoğu insan bunu sık kullandıkları bir ağız bakım suyuymuş gibi dişlerini fırçaladıktan hemen sonra yapar. Ancak, bu doğru değildir. Hatta, bunu kullanmak için en iyi zaman dişlerinizi fırçalamanızın en az yarım saat sonrasıdır.
Bunun önerilme nedeni, klorheksidinin pek çok diş macunu türünde bulunan bazı bileşenler ile uyumlu olmamasıdır. Bunların bazıları sodyum lauril sülfat ve sodyum mono-florofostattır.
Topikal Bir Antiseptik Olarak Kullanımı
Klorheksidinin bir diğer kullanım alanı topikal bir antiseptik olarak kullanılmasıdır. Bunun nedeni geniş bir mikroorganizma spektrumuna karşı etkili olmasıdır. Aşındırıcı ve tahriş edici olmamak gibi pek çok avantaja sahiptir. Buna ek olarak kan ile etkileşime de geçmez. Dahası, bu bileşik pek de toksik değildir ve tahriş olmuş yerler, kesikler ve yanıklar gibi açık yaralar için de kullanılabilir.
Klorheksidinin Yan Etkileri
Bu bileşiğin kullanımı önemli yan etkilere yol açmamaktadır, ancak kullanıcılarının küçük bir yüzdesinde uygulandığı alanda bazı alerji semptomları ve döküntüler ortaya çıkabilir.
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere, klorheksidinin uzun bir süre boyunca bir ağız tedavisi olarak kullanılması dişlerde lekelere yol açabilir ya da kahve veya tütün dolayısıyla ortaya çıkmış lekeleri güçlendirebilir.
Klorheksidin Gereklidir
Klorheksidin bakteri ve mantarlar karşısında özellikle etkili olan bir antiseptiktir. Kullanımı dünya genelinde çok yaygındır, hatta Dünya Sağlık Örgütünün Model Temel İlaçlar Listesine dahi girmiştir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Chicharro Luna, E., Pertegal Vázquez, F., Pérez Prieto, M., Baño Ruíz, L., & Pérez Saura, I. (2008). Clorhexidina vs povidona iodada como antiséptico de la piel. Revista Española de Podología.
- Torres, M., Díaz, M., & Acosta, A. (2009). La clorhexidina, bases estructurales y aplicaciones en la estomatologia. Gac Med Espiritual.
- Bascones, A., & Morante, S. (2006). Antisépticos orales: Revisión de la literatura y perspectiva actual. Avances en periodoncia e implantología oral, 18(1), 21-29.
- Beraún, A. P. (2011). Acción antimicrobiana del digluconato de clorhexidina al 0.12% en Estreptococcus del grupo mutans después del uso de una pasta dental que contiene Lauril Sulfato de Sodio. Revista Científica Visión Dental, 14(2-3), 770-776.
- Ayala, G., Álvarez, M., & Nuñez, M. (2016). Efecto de la combinación de clorhexidina y fluoruro de sodio sobre Streptococcus mutans en preescolares con manchas blancas. Revista Estomatológica Herediana. https://doi.org/10.20453/reh.v26i3.2956
- Morante Mudarra, S. (2018). Valoración cruzada ya doble ciego, mediante el modelo de gingivitis experimental, de la eficacia de tres colutorios de clorhexidina sin alcohol frente a la prevención de gingivitis ya la neoformación de placa supragingival. Ene, 9, 15.
- Urquet, A. O., & Spada, V. A. (2022). Clorhexidina y la Odontología. In V Jornadas de Actualización en Prácticas Odontológicas Integradas PPS-SEPOI (La Plata, 3 de noviembre de 2022).
- Bustamante, O. C., Troncos, L. G. P., de Zebrauskas, A. P. P., Leandro, K. C. R., & Sime, C. L. D. C. H. (2020). Antisépticos Orales: Clorhexidina, flúor y triclosán. Salud & Vida Sipanense, 7(1), 4-16.
