Meme Kanseri için Erken Tanı ve Önemi
Meme kanseri kadınlarda sık görülen bir hastalıktır. Bu hastalıkla ilgili pek çok değiştirilemeyen risk faktörü olsa da ve bu hastalığa kimin yakalanacağını bilemesek de, vücudunuzda kontrol altına alabileceğiniz şeyler vardır.
Kendinizi eğitin ve erken tanı hakkındaki detayları öğrenin. Çünkü bunlar hayatınızı kurtarabilecek küçük detaylar olabilir. Bu yazımızda, size meme kanseri hakkında bazı faydalı bilgiler vereceğiz.
Meme kanserini erken teşhis etmek için bu hastalığın ne olduğunu, risk faktörlerini, erken tanının neden önemli olduğunu ve ne gibi tedavi yöntemleri gerektirdiğini bilmeniz gerekir. Daha fazlasını bilmek isterseniz okumaya devam etmenizi öneririz.
İlk Bilmeniz Gereken: Meme Kanseri Nedir?
Meme kanseri, meme bezi hücrelerinde kötü huylu tümör hücrelerinin gelişimiyle oluşur. Kötü huylu tümör derken, meme bezlerinde üretilen ve etrafındaki sağlıklı dokuyu da istila eden tümör hücrelerinden bahsediyoruz.
Mümkün Olan En Kısa Zamanda Tespit Etmek Neden Önemlidir?
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, kadınlardaki kanser vakalarının % 16’sı meme kanseri tanısı alır. Kadınlarda en sık görülen kanser tipidir. Bu nedenle zamanında tanı koymaya özen göstermek gerekir.
Elbette ne kadar erken tanı koyarsanız tedaviye başlama ve iyileşme olasılığı da o kadar yüksektir. Yani, bu hastalığı erken farketmek ölümle yaşam arasındaki farkı belirleyebilir. Meme kanseri başlangıçta gözle görülür semptomlar göstermez.
Bu, onu yakalamak için en ideal zamandır. Amerikan Kanser Vakfı’na göre, yukarıda söylediğimizi tekrarlayacak olursak, erken tespit ve müdahale edilen vakaların neredeyse tümü tedavi edilebilir.
Erken teşhis kampanyalarının oldukça etkin olduğu ve bu hastalık sebebiyle gerçekleşen ölüm oranını azaltıldığı kanıtlanmıştır. Gördüğümüz gibi erken teşhis esastır. İlk basamak ise kendinizi eğitmek ve hazırlıklı olmak için neler yapabileceğinizi bilmektir.
Meme Kanserini Tespit Etmek için Neler Yapabilirsiniz
Meme Kanseri ile İlişkilendirilen Risk Faktörlerini Öğrenin
Risk faktörü, bu hastalığa yakalanma ihtimalini artıran bir unsurdur. Özellikle belirtmek gerekir ki; bir veya daha fazla risk faktörü sahibi olmanız bu hastalığın başınıza geleceği anlamına gelmez.
Bunlar sadece risk taşıyan gruplara dahil olup olmadığınızı gösterir. Bunları hesaplayarak doktorunuza bildirmeniz, onu bu bilgileri de göz önüne alarak hareket edebilmesini sağlar.
Önemli olan risk grubunda yer alıp almadığınızı ve eğer öyleyse nelere dikkat etmek gerektiğini bilmenizdir. Risk faktörleri arasında değiştirilebilir ve değiştirilez faktörler bulunur.
Hastalık ile değiştirilebilir etkenler arasında kanıtlanmış olan herhangi bir doğrudan ilişki olmasa da, bu çalışmalar bunlar arasında belirli bir ilişki olduğunu gösterir. Bunları bilirseniz hayatınızda gerekli değişiklikleri yapabilirsiniz.
Değiştirilemeyen etkenler:
- Kadın olmak: Bu hastalığa yakalanmanın ana risk faktörü kadın olmaktır. Erkeklerde de meme kanseri görülebilir; çünkü onlarda da meme bezi bulunur. Ama erkeklerde görülme olasılığı çok daha azdır.
- 55 yaş üstü: Diğer değiştirilemeyen etken yaştır. Yaş artışıyla beraber meme kanseri riski artar. İnvaziv meme kanseri olan her 3 hastanın 2’si 55 yaş üstündedir.
- Genetik yatkınlık: Genetik özellik üçüncü risk faktörüdür. Ailede meme kanseri geçmişi olması erken tanı için çok sıkı kontrol gerektirir. Meme kanseri vakalarının %5 ila 10’unun kalıtsal olduğu belirtilmektedir. Amerikan Kanser Vakfı’na göre, ‘bu hastalığa yakalanmış kan bağı olan bir akrabası olmak’ bu hastalığa yakalanma riskini ikiye katlar.
- Geçmişte meme kanseri: Bu da diğer bir değiştirilemeyen risk faktörüdür. Bu hastalığa yakalanmış bir kadında tekrar görülmesi ortalamaya göre daha olasıdır.
- Çocuk sahibi olmamak: 30 yaşından önce çocuk doğurmamış kadınlarda meme kanseri olasılığı çok yüksektir.
- Emzirmeme: Laktasyon sürecinden geçmiş olmak da bu tür kanser riskini azaltır.
Değiştirilebilir etkenler:
- Obezite (özellikle menopoz sonrası),
- Tütün kullanımı,
- Spor yapmama,
- Menopoz için östrojen tedavisi görme
Kendi kendinizi muayene edin
20 yaşından itibaren kendi kendinize meme muayenesi yapmalısınız. Bu tür meme muayenesini düzenli yapmak memenizin şeklini ve sağlıklı memenizin nasıl olduğunu anlamanızı sağlar.
Eğer herhangi bir değişiklik bulursanız tanı koymak kolaylaşacaktır. Kendi kendine muayene, tek başına bir tanı yöntemi değildir. Herhangi bir değişiklik farkettiğiniz veya emin olamadığınız durumlarda her zaman doktorunuzla görüşmelisiniz.
Kendi vücudunuzu tanımak kitleler, iltihap, salgılar, sıcaklık artışı, şekil veya boyutta değişiklikler, ağrı, deri renginde değişiklik, meme ucunun renginde veya etrafındaki değişiklikler gibi anormallikleri farketmenizi sağlar. Bu muayeneyi nasıl yapacağınızı tam olarak bilmiyorsanız, doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz.
Bu makaleye de göz atın: Meme Kanserinin Farklı Türleri, Belirtileri ve Tedavisi
Meme Muayenesi Yaptırın
20 ve 40 yaşları arasında olduğunuz dönemde doktorunuzla beraber klinik meme muayenesi yapmanız gerekir. Bu yaşlar arasında her 3 yılda bir muayene yaptırmanızı öneririz.
Mamografi Yaptırın
40 yaşından itibaren yılda bir kez meme muayenesi ve mamografi yaptırmak gerekir. Mamografi, meme bezlerinin dokusu ve kıvamını röntgenle tespit eden bir görüntüleme yöntemidir. Tıbbi istem üzerine yapılır. Sonucunu aldığınızda doktorunuza götürüp değerlendirmesine sunmalısınz.
Meme Kanseri Teşhisi için Muayene ve Mamografi
Jinekoloğunuzdan bir randevu isteyin. Konu hakkındaki tüm sorularınıza cevap almanın ve risk faktörlerini öğrenmenin yanı sıra, kendi kendinize muayene etmeyi de öğrenir ve gerekli klinik muayeneleri yaptırırsınız.
Kendisinden çekinmediğiniz ve yanında rahat ettiğiniz bir doktor seçin ve muayene sırasında sorabileceğiniz tüm soruları sorun. Doktorunuz, muayene ve testlerin sıklığını takip edecek ve gerektiğinde mamografi yaptırmanızı önerecektir.
Yani gördüğünüz üzere, meme kanserini tespit etmek ve sağlıklı kalmak için yapmamız gerekenler hepimizin aklımızda tutmamız gereken basit şeyledir. Nasıl kontrol edersiniz? Kendi kendinizi nasıl muayene edeceğinizi biliyor musunuz? Önerilen sıklıkta jinekoloğunuza görünüyor musunuz?
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Society, A. C. (2016). Breast Cancer What is breast cancer ? American Cancer Society. Cancer Facts and Figures Atlanta, Ga: American Cancer Society, 5, 127.
- American Cancer Society. (2014). What are the key statistics about breast cancer? Cancer.Org, 1–2. Retrieved from http://www.cancer.org/cancer/breastcancer/detailedguide/breast-cancer-key-statistics
- World Health Organization. (2012). Cancer Fact Sheets: Breast Cancer. Globocan 2012 (Iarc), 0–5. https://doi.org/10.1002/ijc.29210