Normal Mikrobiyota Nedir?

İnsan vücudunun normal mikrobiyotası, karmaşıklık konusunda sonsuzdur. Bazı bakteriler vücudumuz için gereklidir ve hayat boyu bizimledirler; diğerleri ise vücutta sadece geçici olarak bulunurlar.

Bakteriler, küçük boyutlarına rağmen dünyamızı şekillendirmekte vazgeçilmez bir rol oynayan mikroorganizmalardır. Bilim insanları, gezegen biyokütlesinin %50’sini bakterilerin oluşturduğunu tahmin etmektedirler. Ayrıca insanlar, normal mikrobiyotaları aracılığı ile bakterilerle zorunlu ilişkiler kurarlar.

Bu yazıda, vücudunuzun normal mikrobiyotasının ne olduğunu ve mikrobiyom denilen bu yapının nelerden oluştuğunu sizlere göstereceğiz.

Normal mikrobiyota nedir?

Normal mikrobiyota veya mikrobiyom, sağlıklı bireylerde, vücudun farklı bölgelerine dağılmış olarak sıklıkla görülen bakteriler grubu olarak tanımlanır.

Bu etkileşim, taşıyıcı ve bakteri arasındaki,  her iki tarafın da yarar gördüğü, simbiyotik bir ilişkidir. Bazı faydalar aşağıdaki gibidir:

• Bakteriler, insanların başka bir yolla sindiremediği besinlerin sindirimini sağlar.
• Diğer kaynaklardan alamayacağınız vitamin ve bileşenleri üretirler.
• Mikrobiyal antagonizm olarak bilinen, patojenik duruma neden olan diğer mikroorganizmaların çoğalmasına engel olarak vücudunuzu korur.

Normal mikrobiyota fizyolojik sistemlerimizin doğru şekilde çalışması için vazgeçilmezdir. Meksika Ulusal Otonom Üniversitesi gibi kaynaklar, insanların vücudunda yaklaşık 100 milyar mikroorganizma bulunduğunu tahmin etmektedir. Bu gösteriyor ki; mikrobiyom olmadan varlığımızı düşünemeyiz.

İnsan Mikrobiyota Kategorileri

Bakterilerin bitkilerle hiçbir şekilde ilişkili olmadığından, flora teriminin kökenlerine bakarsak, “bakteri florası” bu kelimenin yanlış bir kullanımını içerir. Bu sebeple, fonksiyonlarına göre ayrılmış farklı bakteriyel popülasyonlardan bahsederken “mikrobiyal ekosistemler” terimini kullanmak daha iyidir. Tüm bu popülasyonlar grubu iki kategoriye ayırdığımız normal mikrobiyotayı oluşturmaktadır.

• Otokton (Yerli) Mikrobiyota: Vücudumuzda belirsiz ve uzatılmış bir süre boyunca yaşayan mikroorganizmalardır. Ölçülebilir sayıda fizyolojik prosese katılırlar ve bizim türümüzle birlikte gelişirler, bu sayede sunduğumuz ortama uyum sağlarlar.
• Allokton (Yabancı) Mikrobiyota: Bu mikroorganizmalar herhangi bir habitatta görülebilir ve vücudumuzda kazara veya geçici olarak görülebilirler. Rastlantısal olarak insan vücudu ile ilişki içine girmeleri sebebiyle hiçbir fizyolojik prosese katılmazlar.

Bu genel terim ayrıca organizmaların vücutta kalma sürelerine göre de nitelendirilebilir:

• Durgun (Latent) Mikrobiyota: Bu organizma grubu taşıyıcısının sunduğu yaşam döngüsü boyunca kalır. Burada taşıyıcı bizi temsil etmektedir. Popülasyonlar genellikle belirgin olarak dalgalanmaz ve simbiyoz oranı tamdır.
• Geçici Mikrobiyota: Bu organizma grubu popülasyonu sürekli olarak dalgalanır ve genellikle taşıyıcısının yaşamı için vazgeçilmez değildir. Yıllın farklı zamanları, yaş veya ilaçlar popülasyonun değişimine neden olur.

Bu sebeple, bağırsak yolumuzdaki bakteriler bir otokton ve durgun mikrobiyota örneği olarak verilebilir.

Bu mikroorganizmalar, sindirim sisteminin uygun çalışması için gereklidir ve yaşamımız boyunca bizimle kalırlar.

Normal mikrobiyota nelerden oluşur?

Sağlıklı bir canlıda, kan veya beyin gibi iç dokular bakteri içermemektedir. Tam tersi, bağırsaklar, deri veya yutak gibi mukoza ile sarılı olan dokular bol miktarda simbiyotik mikroorganizma bulundururlar.

Bilim insanları bağırsak mikrobiyotasının 400’den fazla bakteri türü içerdiğini tahmin etmektedir. Bundan da öte, vücudumuzdaki her bir insan hücresi için 10 mikroorganizma bulunduğunu söylemektedirler.

Normal bir mikrobiyota içinde bulunan tüm belirgin türleri toplamak pratik olarak mümkün değildir. Bu sebeple, sık, ara sıra, nadir veya olası patojenlerin varlığına dayanarak vücudun bölgelerine göre en sık rastlanan bakteri türleri listeleri vardır. Mikrobiyotanın vücudun belli bölgelerinde çok açık bir temsili vardır, örneğin;

• Deri, baskın bir gram pozitif bakteri içeriğine sahiptir.
• Bağırsaklar, yaklaşık 1.5 kilogram ağırlığında mikrobiyota içerirler.
• Vajina, birincil cins olarak Lactobacillus içerir (bölgedeki tüm mikropların %96’sı).
• Ağız, vücuttaki en karmaşık ve heterojen mikrobiyotalardan birine sahiptir.

Temel Mikroskobik Dünya

Genel olarak gördüğümüz kadarıyla, insan vücudunun normal mikrobiyotası sonsuz karmaşıklıkta bir yapıdır. Belirli fikirlerin bizim için açık olması gerekir: Bazı bakteriler vazgeçilmezdir ve her zaman vücudumuzda kalırlar, diğerleri ise geçici olarak vücudumuzdadır.

Bu bakteri popülasyonları, vücudun bölgelerine ve kişiye göre farklılık gösterir, ama bunların tümüne ait grup insan normal mikrobiyotasını oluşturur.