Saç Derisinde Sedef Hastalığı: Semptomları ve Tedavisi
Saç derisinde sedef hastalığı, dermatozun kronik olarak tekrarlayan iltihaplı bir türüdür. Özelliklerinden biri, beyaz pullanma ile sınırlı eritematöz plakların varlığıdır. Pullu deri, genellikle kolların ve bacakların bükülen bölgelerinde ve saç diplerinde oluşur.
Klinik değişkenliği yüksek bir hastalıktır ve bu nedenle çeşitli faktörlere bağlıdır.
Saç derisinde sedef hastalığının nedenleri – genetik ve bağışıklık sistemiyle ilgili faktörler
Bazı çalışmalar, bu durumdan etkilenenlerin akrabalarında sedef hastalığının yaygın olduğunu göstermektedir. Ancak hücresel immünolojinin gelişmesi, hastalığın patogenezinde lökositlerin tutulumu olduğunu gösterir.
Çevresel faktörler
Özellikle de genetik olarak yatkın olan insanlarda hastalığın patlak vermeye başlaması ile ilişkili çeşitli faktörler vardır. Bu faktörlerden bazıları şunlardır:
- Duygusal stres
- Düşük çevresel nem
- Belli ilaçlar/farmasotikler
- Sigara içmek ve kilo
Ayrıca herhangi bir türdeki cilt tahrişi, her türlü psoriyatik lezyonun ortaya çıkmasına neden olabilir. Benzer şekilde kaşımak veya kıyafetlerin oluşturabileceği baskı gibi uyarıcılar var olan yaraların ağırlaşmasına neden olabilir.
İlaçlar/farmasotikler
Sedef hastalığını tetikleyebilecek veya ağırlaştırabilecek olanlardan bazıları lityum tuzları, beta-blokerler, antimalaryaller ve kortikosteroid tedavilerin ani olarak bırakılmasıdır.
Obezite ve sigara içme
Kilolu olmak, dikkate alınması gereken bir diğer önemli faktördür. Aslında kilo ve sedef hastalığı arasındaki ilişki çift yönlüdür. Aşırı kilo, sedef hastalığına yatkınlığa yol açar; sedef hastalığı ise obeziteyi teşvik eder. Bunun yanında kronik sigara alışkanlığı, bağışıklık yanıtı da dahil olmak üzere birçok enflamatuvar süreci bozar.
Enfeksiyöz faktörler
A grubu beta-hemolitik streptokok enfeksiyonu ile sedef hastalığının ilk kez patlak vermesi arasında bir ilişki vardır. Özellikle hastalık orofarenkste ortaya çıktıysa bu böyledir.
Saç derisinde sedef hastalığında semptomlar
Bu durumun geniş çeşitlilikte semptomları vardır. Bu hastalığa yakalanan insanlarda hatta aynı kişide bile çok fazla değişkenlik vardır.
Kabarcıktan (papüller) pullu yamalara kadar farklı şekillerde kendini gösterebilir. Ancak genellikle saç dökülmesine yol açmaz. En sık oksipital bölgede (kafanın arka kısmı) ve alında görülürler.
Kaşıntı, karakteristik bir belirti değildir. Ancak yamalarla uğraşmak kanamaya yol açabilir. Saç derisinde sedef hastalığının tanısı, pullarla birlikte eritematöz plakların varlığına dayanır.
Dermatologlar, sedef hastalığının şiddetini belirlemek için morfolojik kriterler kullanırlar. Özellikle sedefin oluştuğu bölge ve şiddet indeksi dikkate alınır. Şiddet indeksi, lezyonların, eritemin ve pulların derecesini ölçmelerini sağlar.
Saç derisinde sedef hastalığının tedavisi
Saç derisinde sedef hastalığı kronik bir hastalıktır. Bu nedenle tedavinin amacı, esas olarak hastalığın yoğunluğunu kontrol etmektir. Ancak bu bölgede pullanma sıktır ve aynı zamanda tedavisi zordur.
Topikal tedavi
Öncelikle topikal tedavinin, bu durumun tedavisinin temel ayağı olduğunu söyleyelim. Bunun yanı sıra klasik tedavilerden bazıları şunlardır:
- Farmakolojik tedavi ile birlikte kullanılan yumuşatıcı merhemler. Buna ek olarak hidrasyonun ve cildin korneal tabakasının iyi durumunun sürdürülmesine yardımcı olurlar. %20 üre, petrolatum ve gliserin bu grubun bir parçasıdır.
- Ayrıca sert cilt yamalarını ortadan kaldırmak için keratolitikler kullanılır. Aynı zamanda diğer topikal ürünlerin emilimini de teşvik ederler. Örneğin şampuan ve saç yağlarının bileşiminde genellikle salisilik asit bulunur. Bunlarda kullanılan diğer keratolitikler, 10-30% üre, salisilik, laktik ve glikolik asitler, kükürt ve Keluamid olarak sıralanabilir.
- Bunun yanı sıra, kömür zifti, epidermisin (dış deri) kalınlığını azaltır. Genellikle çocuklar ve sürekli tabakaları olan insanlar için reçete edilirler. Ancak kesin olarak her zaman toksik olmasa bile daha fazla tahrişe yol açabilir.
- Son olarak topikal kortikosteroidler, hafif vakalarda tedavi için ilk tercihtir. Bunun nedeni anti-enflamatuvar ve immünsupresif etkileri olmasıdır.
Bunu da okuyun: Stresin Yol Açtığı Cilt Problemleri
Saç derisinde sedef hastalığının sistemik tedavisi
Dermatologlar, bunları topikal tedavinin başarısız olduğu durumlar için saklarlar. Böyle durumlarda reçete ettikleri ilaçlardan bazıları şunlardır:
- Metotreksat, sedef hastalığının orta ve şiddetli formları için bir ilaç
- Siklosporin, T-bağımlı antikorların üretimini engelleyen bir immünsupresan
- Asitretin, sedef hastalığı ve hatta keratolitik bozukluklar üzerinde bile inhibitör etkisi olan bir A vitamini türevi
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
-
Sola-Ortigosa, J., Sánchez-Regaña, M., & Umbert-Millet, P. (2009). Psoriasis del cuero cabelludo. Actas Dermo-Sifiliográficas. https://doi.org/10.1016/s0001-7310(09)71901-5
-
Serrano Grau, P., & Mascaró Galy, J. M. (2006). Metotrexato: Actualización en el tratamiento de la psoriasis. Piel. https://doi.org/10.1016/S0213-9251(06)72510-2
-
Puig, L., Ribera, M., Hernanz, J. M., Belinchón, I., Santos-Juanes, J., Linares, M., … Caballé, G. (2010). Tratamiento de la psoriasis del cuero cabelludo. Revisión de la evidencia y Consenso Delphi del Grupo de Psoriasis de la Academia Española de Dermatología y Venereología. Actas Dermo-Sifiliográficas. https://doi.org/10.1016/j.ad.2010.09.001