Yaşlanma Sürecimiz Ne Zaman Başlar?
Yaşlanma sürecimiz tam olarak ne zaman başlar? Yaşlanmak herkese göre değişen bir kavram olduğu için bu sorunun cevabını vermek kolay değildir. Bazı insanların kırışıklıkları olabilir ama onların dışında çok sağlıklı ve zinde olabilirler. Öte yandan bazı insanların cildi kırışmaz ama sağlık durumları kötüdür.
Ne zaman yaşlanmaya başladığımızı bilmemizi zorlaştıran bir başka şey de bugünlerde hüküm süren kültürel efsanelerdir. İleri yaşlarda bile genç görünmenize yardımcı olacak pek çok yöntem vardır. Ancak bu, yaşlanmadığınız anlamına gelmez.
Dış görünüşünüz, ne zaman yaşlanmaya başladığınızı tanımlayan değişkenlerden yalnızca biridir ve hiç şüphesiz en önemli değişken değildir. Diğer süreçler yaşlanmanın başladığı noktayı çok daha net tanımlarlar.
Yaşlanma sürecimiz
Söylememiz gereken ilk şey yaşlanmanın karmaşık bir süreç olduğudur. O kadar karmaşıktır ki uzmanların bu konuyla ilgili cevaplardan çok soruları vardır. Yaşlanma sürecimiz hangi yaşta başlar? Diğer şeylerin arasında bunu belirlemek kolay değildir çünkü bu süreç her insanda aynı yaşta başlamaz.
Hatta tüm organlar aynı anda yaşlanmazlar. Ayrıca bir biyolojik yaşlanma diye bir şey vardır bir de psikolojik veya sosyal yaşlanma. Her şekilde, genellikle, yaşlanmanın fonksiyonel doku bozulması oluştuğunda başladığı kabul edilir.
Bu tamamıyla doğru olmasa da uzmanlar hücrelerde işlev bozukluğu başladığında yaşlanmanın başladığını tahmin ederler. Bu işlev bozukluklarından bazıları şöyledir:
- Gen bozukluklarının birikmesi
- Kromozomların ucunda yer alan telomerlerin kısalması
- Kusurlu proteinlerin yok edilmesinde hatalar
Bunu da okuyun: Yaşlanmanın Boynunuzdaki 5 Belirtisi
Yaşlanma sürecimiz tam olarak ne zaman başlar?
İnsanların tam olarak ne zaman yaşlanmaya başladığıyla ilgili varılmış herhangi bir ortak fikir yoktur. En ihtiyatlı uzmanlar, hücrelerin bozulmaya başladığı yaş olduğu için bu sürecin 25 yaşından itibaren başladığını söylerler. Özellikle yavaş yavaş gerçekleşen kas kütlesi kaybı süreci başlar.
NASA’nın yaşlanma laboratuvarının eski yöneticisi Jaime Miquel, insanların 30 yaşına girdiklerinde yaşlanmaya başladıklarını söylüyor. O yaşta genetik programın bozulmaya başladığını ve dış görünüşte değişikliklerin gerçekleştiğini belirtiyor. Bu değişikliklerden bazıları şöyle:
- Kilo alımı
- Metabolizmanın yavaşlaması
- Bazı hormonal değişiklikler
- Hafıza kaybı
- Uyku kalıplarında değişiklikler
Ondan sonrasında ise sürecin gerçekleşme hızı genetiklere ve yaşam tarzına bağlı.
Stanford Üniversitesi imzalı bir çalışma
Stanford Üniversitesinde yapılan bir çalışmaya göre yaşlanma sürecimiz üç aşamada gerçekleşiyor ve bu süreç tekdüze değil. Nature Medicine dergisinde yayınlanan bu çalışmada yaşlanmanın 5 göstergesi olduğu belirtiliyor:
- Öncelikle daha yavaş bir metabolizma
- Daha zayıf kemikler ve kemik yapısı
- Ayrıca hafızayla ilgili sorunlar
- Uyku kalıplarında değişme
- Son olarak kas yapısının bozulması
Bu parametrelere göre üç büyük yaşlanma anı vardır. Birincisi 34, ikincisi 60, üçüncüsü ise 78 yaşında gerçekleşir. Bu açıdan bakıldığında yaşlanmaya başladığımız yaş 34’tür.
Çalışmanın direktörü ve Nöroloji ve Nörolojik Bilimler profesörü Tony Wyss-Coray’a göre belirtilen yaşlarda kan yoluyla taşınan proteinlerde fark edilir değişiklikler gerçekleşir. İşte bu üç yaşlanma anını belirleyen şeyler bunlardır.
Kronolojik yaş ve biyolojik yaş
Kronolojik yaş, geleneksel yaş konseptidir. Doğduğunuz günden beri yaşadığınız yılları temsil eder. Bu temelde sosyal ve kültürel bir göstergedir. Ancak biyolojik bakış açısından çok önemlidir.
Öte yandan biyolojik yaş hücre bozulmasıyla ölçülür. Daha net konuşmak gerekirse, vücudun hücre bozulmalarını onarmak için sahip olduğu enerji kapasitesiyle ölçüldüğü söylenebilir.
Bu, telomerlerin uzunlukları sayesinde görülebilir. Telomerler kromozomların uçlarında bulunur. Ne zaman bir hücre bölünse, ta ki tükenip hücre ölene kadar, kısalırlar. Bu sürecin durumu uzmanların biyolojik yaşı ölçmelerine izin verir ki bu yaş her zaman kronolojik yaşla aynı çıkmaz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Salech, M. F., Jara, L. R., & Michea, A. L. (2012). Cambios fisiológicos asociados al envejecimiento. Revista Médica Clínica Las Condes, 23(1), 19-29.
