Yaşlılarda Gün Batımı Sendromu: Nasıl Tedavi Edilebilir?

Demansı olan kişiler, gün batımında onları her gün etkileyen geriatrik bir durum olan gün batımı sendromundan muzdarip olabilir. Burada her şeyi öğrenin.

Akşam karanlığı çöküyor ve onunla birlikte yaşlı gün batımı sendromu teşhisi konan yaşlılar için olumsuz belirtiler başlıyor. Demans, depresyon veya Alzheimer hastalığı olan kişilerde geriatrik durum bu şekilde yaşanır.

Gün batımı bozukluğu olanlar kaygı, umutsuzluk, ajitasyon, sinirlilik ve karamsarlık yaşarlar. Bu durum günbatırma olarak da bilinir ve öğleden sonra 4:30 ile gece 11:00 arasında etkiler. Güneş ışığı azaldıkça, davranış bozuklukları meydana gelir ve kişinin bilişsel gerilemesi ile daha da kötüleşir.

Hadi daha yakından bakalım.

Gün batımı sendromunun belirtileri

Bazı insanlar birkaç gün batımı sendromu belirtisi gösterse de, diğerleri yalnızca bir tanesini gösterebilir. Bununla birlikte, bu durumdaki insanlar genellikle günün bu saatinde çığlık atma, sinirlilik, üzüntü, ağlama, fısıldama, inatçılık, hayal kırıklığı ve tehlike hissi sergilerler. Cümleleri tekrar eden, saklanan, şiddet uygulayan, halüsinasyon gören, nesneleri saklayan veya çok fazla ortalıkta dolaşanlar da var.

Revista Arjantin de Clínica Neuropsiquiátrica’da yayınlanan araştırma, yaşlıların ruh hallerini gün batımının görülme sıklığı ile ilişkilendiriyor. Çalışma, kafa karışıklığının ve oryantasyon bozukluğunun kaygı, korku, sinirlilik, ilgisizlik ve depresyon yoluyla ifade edildiğini belirtmektedir.

Buna ne sebep olabilir?

Gün batımı sendromu için potansiyel bir biyolojik tetikleyici sirkadiyen ritim bozukluğudur. Bu, fiziksel, zihinsel ve davranışsal değişikliklere neden olan, aydınlık ve karanlığa karşılık gelen günlük döngülerin yanlış hizalanması anlamına gelir.

Ek olarak, model izleme aşağıdaki faktörleri tam olarak belirlemiştir:

• Çok az veya çok fazla ışık, özellikle görme sorunu olan kişilerde kafa karışıklığına ve korkuya neden olabilir.
• Günün sonunda, özellikle yapılacak işler kaldığında yorgunluk.
• Sınırlı hareketliliğin tetiklediği sosyal izolasyon.
• Çevreye yabancılık ve çevrelerinde beklenmedik değişiklikler.
• Açlık, susuzluk, uyku veya hijyen gibi karşılanmayan fiziksel ihtiyaçlar.
• Hormonal dengesizlikler ve biyolojik iç saatin bozulması.

Gün batımı sendromu olan bir kişi için ne yapmalı

Onlara yardım etmek için sendromdan muzdarip kişiyi iyi tanımak gerekir. Örneğin, belirli bir zamanda davranışlar ve rutinler oluşturmak, uygun şekilde hareket etmenizi sağlar.

Hastanın odasını değiştirmek veya aydınlatmayı ayarlamak gibi çevresel önlemler de yararlıdır. Ayrıca yaşlı kişinin gün içinde kendini meşgul etmesi ve geceleri uykusunu iyileştirmesi için az çaba gerektiren aktiviteler de planlayabilirsiniz.

Benzer şekilde, yemek için bir rutin uygulamak çok önemlidir. Aslında, İspanya Alzheimer Vakfı, bu insanların daha az yeme eğiliminde olduklarını ve hastalık ilerledikçe uzun süre dolaşabileceklerini ve bunun da ajitasyona yol açabileceğini açıklıyor.

Farmakolojik tedaviye gelince , depresyon belirtileri, uyku bozuklukları veya çok yüksek kaygı seviyeleri olduğunda ilaca veya takviyelere başvurmak iyi bir fikirdir. Bir doktor ilaçları onaylamalı ve reçete etmeli ve bakıcı olası yan etkilere dikkat etmelidir.

Bir doktora görünmek ne zaman gereklidir?

Alacakaranlığın başlamasıyla birlikte huzursuzluk veya umutsuzluk belirtileri ortaya çıkar çıkmaz tıbbi yardım almalısınız. Başlangıçta, gün batımı sendromu genellikle sanrılarla karıştırılır.

Aradaki fark, sanrıların günün herhangi bir saatinde ortaya çıkabilmesidir. Uzman yardımı ile, durumları ayırt etmenin yanı sıra, bu durumu yaşayan kişiyi rahatlatmak için hangi ilaçların yararlı olduğunu belirleyebileceksiniz.

Gün batımı sendromu için yaşam tarzı ve öneriler

Gün batımı sendromlu yaşlıların bakıcıları, değişiklikleri en aza indirmek için aşağıda belirtilen yönergelerle işbirliği yapmalıdır:

• Gündüz şekerlemelerinden kaçının: Bir kişi gün içinde ne kadar az uyursa, geceleri o kadar iyi dinlenir. Ancak, şekerlemelerin birileri için faydalı olduğunu fark ederseniz, engellenmemelidir.
• Beslenmelerini takip edin: Belirli gıdalarla bağlantılı değişiklikleri veya kalıpları not edin. Ayrıca, büyük oranlarda şeker ve kafeinden kaçınarak yiyeceklerini dengelediğinizden emin olun. Alkol, meşrubatlar ve uykuyu bozan maddelerin tümü zararlıdır.
• Aktiviteleri planlayın: Hasta daha aktif olduğunda yürüyüşler veya geziler planlayın, ancak onları bunaltacak çok fazla günlük aktivite yapmamaya çalışın.
• Egzersiz: Kas gücünü artıran orta dereceli sporlar, saldırgan davranışları kontrol etmeye, iştahlarını iyileştirmeye, gerginliği hafifletmeye ve stres seviyelerini azaltmaya yardımcı olur.
• Gürültüyü en aza indirin: Radyoların, telefonların ve televizyonların sesini rahatlatıcı müzikle değiştirin. Gün batımı yaklaştıkça gürültü içeren her şey uzaklaştırılmalıdır.
• Aydınlatma üzerinde çalışın: Odaları aydınlatmak gecenin etkilerini azaltır. Ayrıca şafakta hasta karanlıkta uyanmaması için yapay veya doğal ışığa maruz bırakılmalıdır. Işık tedavisi, yaşlılıkta uykusuzluk tedavisi için bir alternatiftir.
• Sürprizleri önceden tahmin edin: Olabilecekleri öngören bir rutin oluşturursanız, bu, sürprizlerin stresli etkisini azaltabilir.
• İlaç tedavisine uyun: Gün batımı sendromu, ilaç kullanımı ihmal edilmezse daha katlanılabilir hale gelir. Her zaman doktorlarının tavsiyelerine uyduklarından emin olun.

Gün batımı sendromu olan birine yardım etmede bakıcının rolü

Bir bakıcı sabırlı olmayı ve bir atağa nasıl tepki vereceğini bilmelidir. Sakin kalmak ve tartışmamak önemlidir, çünkü bu sendromun kontrolü yaşlıların elinde değildir ve tutumları kasıtlı değildir.

Kişinin duygularını doğrulamak, onları dinlediğinizi açıklamak, sakinliği iletmek ve onları sakinlik hissini geri kazandıracak bir aktiviteye yönlendirmek iyi bir fikirdir. Ayrıca aile veya evde yaşayanlar da konforu artıracak önlemlere uymalıdır.

En önemlisi, bakıcının yardıma ihtiyacı varsa, bunu istemesi gerekir. Yaşlıların bakımıyla ilgili kurumlar bu durumlarda rehberlik sağlamaya yardımcı olabilir.