Uykusuz Geçen Zamanı Nasıl Telafi Ederiz?

Uykusuz geçen zamanın telafisi mümkün değildir. Daha az uykunun, vücudunuza ve beyninize vereceği zarar karşılanmaz.
Uykusuz Geçen Zamanı Nasıl Telafi Ederiz?

Son Güncelleme: 22 Ekim, 2020

Eğer siz de bugün uykunuzdan kısıp yarın daha fazla uyuyarak dinlenme zamanını dengelediğini düşünenlerdenseniz, yanılıyorsunuz. Uykusuz geçen zamanı geri kazanmak biyolojik olarak imkansızdır. Kaybedilen uyku asla düzelmez ve ayrıca sağlık sisteminizde sorunlara yol açabilir.

Vücudun normal çalışması için her gün belirli sürede dinlenmeye ihtiyacı vardır. Normal bir uyku, her gün için yedi ila dokuz saat arasındadır. Bu süreden daha az uyursanız, er ya da geç olumsuz etkilerini üzerinizde hissedebilirsiniz.

Vücudumuz, kümülatif bir kutu olarak değil döngü halinde çalışır. Vücut bir döngüyü tamamlamazsa, bir sonrakine bu eksiklikle başlar. Amerika Birleşik Devletlerindeki Ulusal Uyku Vakfı tarafından yapılan açıklamaya göre yukarıda belirtilen nedenlerden ötürü bir sonraki döngü, kaybedilen zamanı dengelemek için öncekine olan borcunu tamamlayamıyor ve bu süreçten bağımsız olarak sürecini devam ettiriyor.

Bu yazımızda uykusuz geçen vakitlerimizin vücudumuza olan etkilerini ve bu zamanı telafi etmenin neden mümkün olmadığını inceleyeceğiz.

Uykusuz geçen zaman

gözlerde yorgunluk

Uyku, insanlar ve birçok hayvan için önemli bir fizyolojik süreçtir. Siz uyuduğunuz zaman beyninizin de uyuduğunu sanırsınız ama aslında o hala aktiftir. Organize etme ve kendi kendini onarma gibi temel süreçleri geliştirir.

Yeterince uyumadığınızda, bilişsel süreçleriniz etkilenir. Bilgiyi aynı şekilde işleyemezsiniz, öğrenmeye daha az yatkın hale gelirsiniz ve konsantrasyon problemleri yaşarsınız. Ayrıca, ruh haliniz daha da kötüye gitmeye meğilidir.

Eğer şimdi, çok geç yatıp çok erken kalkacağınız bir yaşam tarzı planladıysanız, her gün bunun eksikliğini hissedeceksiniz.

Örneğin sabah 2’de uyuyup, 7’de kalkarsanız, vücudunuza en az günde iki saat borcunuz olur. Haftalık 14 saate tekabül eder, yani tam 2 gece uykusuna eşittir.

Bu uzun süre devam ettiğinde etkileri de kalıcı olmaya başlayacak. Yani genel olarak entelektüel performansınız kısıtlanacak, günlük modunuz ve birden fazla bedensel probleminiz olacak.

Kaybettiğiniz geceleri geri getirin

Kaybettiği uykusuz geceleri telafi edeceğini düşünenler, yaşamlarında düzensiz dinlenme programı uygulamaya başlarlar. Belirtilen sonuçlar dışında, uykusuz geçen sürenin etkilerinden biri de “sirkadiyen ritmin” oluşmasıdır.

Sirkadiyen ritim, hepimizin sahip olduğu bir tür biyolojik saattir. Sirkadiyen ritmin değişmesini etkisini çabuk gösterir, hormon üretiminde bir tür kaos oluşur.

Tüm organizma senkronize bir şekilde çalışır ve bir şeyi değiştirirseniz, geri kalan her şey değişir. Sanki saatin üzerindeki kollardan birinin hareketini değiştirmişsiniz gibidir. Siz kollardan birini değiştirirsiniz, o da sonraki saati değiştirir ve sonunda zarar görür.

Hormon üretiminde değişikliklere, örneğin kilo alımına, düzensiz iştah ve cilt problemlerine neden olabilir.

Uyurken hijyeninize dikkat edin

uyku hijyeni

Uykunuzu telafi etme konusunda endişelenmek yerine, yapılacak en doğru şey, yeterli dinlenmek ve sağlığınıza dikkat etmek için alışkanlıklarınızı değiştirmektir. Önerilen bazı tavsiyeler şunlardır:

  • Uyku düzeninizi bilin. Kendi kendinize küçük bir çalışma yapın. Yaklaşık 15 gün boyunca yatağa gittiğiniz ve uyandığınız zamanı kaydedin. Bu, dinlenme sürenizi iyileştirmek için hangi önlemleri almanız gerektiğini bilmeniz için size önemli bir genel bakış sağlayacaktır.
  • Uyuyacağınız ortamı önceden ayarlayın. Güçlü ışıkları, sesleri ve uykunuzu etkileyebilecek tüm bu uyaranları ortadan kaldırın.
  • İyi bir yatak; para yatırmaya değer bir şey varsa o da iyi bir yatak almaktır. Muhtemelen hayatınızın üçte birini bunun içinde geçireceksiniz ve bunun da rahat olması gerekiyor.
  • Kendinize bir program belirleyin. Her zaman aynı anda yatağa gidin ve kalkmak için de aynısını yapın. Bu programa 45 günden fazla bağlı kalırsanız, muhtemelen bunu bir alışkanlık haline getireceksiniz. Her zaman en az 7 saat uyumalısınız.
  • Rahatlama egzersizleri; daha iyi bir uyku için her gün en az 15 dakika egzersiz yapmanız gereklidir. Asla uykunuza yakın bir saatte yapmayın. Yatağa gitme zamanı geldiğinde yapmanız gereken egzersizler; rahatlama egzersizleridir.

Kısaca, uyku döngünüzü iyileştirmek için atabileceğiniz bazı adımlar bulunmaktadır. Tavsiye edilmeyen şey, uyumadığınız saatleri her zaman telafi edebileceğinize inanmaktır. En kolay ve en iyi olanı ise her gece yeterince uyumaktır!


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Leonardo, S. M. (2013). Trabajo en turnos, privación de sueño y sus consecuencias clínicas y médicolegales. Revista Médica Clínica Las Condes, 24(3), 443-451.
  • Sierra, J. C., Jiménez-Navarro, C., & Martín-Ortiz, J. D. (2002). Calidad del sueño en estudiantes universitarios: Importancia de la higiene del sueño. Salud Mental.
  • Miró, E., Cano-Lozano, C., & Buela-Casal, G. (2005). SUEÑO Y CALIDAD DE VIDA. Revista Colombiana de Psicología.
  • Can You Catch Up on Sleep? – Sleep Foundation. (2020). Retrieved 11 July 2020, from https://www.sleepfoundation.org/articles/you-cant-catch-sleep

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.