Egzersiz ile Hormonlar Nasıl Düzenlenir?
Egzersiz yaparak hormonlarınızı düzene sokabileceğinizi biliyor muydunuz?
Hormonlar, endokrinin ürettiği farklı moleküllerdir. Bu hormonlar sinir sistemi içerisinde beraber hareket eder ve nasıl hareket ettiğimiz, hissettiğimiz ve düşündüğümüzden sorumludur.
Vücudun ihtiyaç duyduğu gelişimi sağlamak ile görevli oldukları için çok önemli bir görevi yerine getirmektedirler. Hipofiz bezi, çocukluk ve ergenlik dönemi içerisinde gelişim hormonlarının salgılanmasından sorumludur.
Ek olarak hormonlar şunları da yerine getirir:
- Enzimleri aktive eder ya da durdurur.
- Üretim sürecini düzenler.
- Enerji kullanımı ve depolanmasını kontrol eder.
- Farklı organlardaki süreçleri tamamlar.
- Cinsiyet özelliklerini belirler.
Yine de, hormonların gerçekten nasıl çalıştığını anlamak için, vücudunuzdaki farklı hormon türlerinin olduğunu ve bunların her birinin farklı bir işlevi yerine getirdiğini bilmeniz gerekir.
Aşağıda, daha önemli olan hormonları ve görevlerini açıklayacağız. Ek olarak, bu hormonları egzersiz ile nasıl düzenleyeceğinizi yazı içerisinde görebileceksiniz.
Hormonların Türleri
Vücudun en önemli hormonları arasında aşağıdakiler bulunur:
- Projesteron: Adet döngülerini düzenlemek adına rahim ve meme bezleri tarafından salgılanır.
- İnsülin vücudun glikoz kullanımını arttırıp şeker seviyesini düşürür.
- Tiroksin: Tiroit ve paratiroit bezleri tiroksin salgılar. Vücudun kalsiyum ve fosfatı metabolize etmesine yardımcı olur.
- Adrenalin: Adrenal bezleri, kalp atış hızını artırıp, kan damarlarını sıkılaştıran hormonu salgılar. Ek olarak, vücudu alarm konumuna getirir.
- Serotonin: Bu hormon, iştah, uyku ve ruh hali gibi durumları kontrol eden bir nöro taşıyıcıdır.
- Dopamin: Bu hormon, kalp atış hızını ve kan basıncını arttıran bir nöro taşıyıcıdır.
- Melatonin antioksidan etkileri ile bağışıklık sistemini düzenler ve uykumuzu getirir.
- Somatotropin: Bu hormon kas ve kemikler için çalışırken, büyüme ve hücresel bölünmeyi sağlar.
- Prolaktin: Prolaktin göğüsleri, rahmi ve merkezi sinir sistemini etkileyen bir hormondur. Cinsel birliktelik sırasında haz alınmasının yanı sıra hamilelikte süt üretiminden sorumludur.
- Oksitosin: Bu hormon, orgazm olma sürecinde rol alır ve aynı zamanda başkalarına güvendiğimiz gösteren durumlarda mevcuttur.
- Leptin: Yağ dokuları, iştahı azaltan ve vücudun metabolizma hızını arttıran leptini üretir.
- Öreksin vücudun daha çok enerji harcamasına ve sağlıklık bir iştahı olmasına yardımcı olur.
Egzersiz Yapmak Hormonları Nasıl Düzenler?
Egzersiz Yaparken Hormonlarınıza Ne Olur?
Bilmeniz gereken ilk şey, insan vücudunun birçok farklı parçanın bir arada hareket ettiği bir yapıda olduğudur. Sinir sistemi, endokrin sistemi ile beraber hareket eder. Bir sistemi nöro taşıyıcı üretirken, diğeri bunlarla çalışacak hormonları üretir.
Egzersiz yaptığımız zaman, vücudumuz oluşan stresi engellemek için bir takım kimyasal ya da nöro kimyasal süreçler başlatır.
Egzersiz yaptıkça vücudumuz, solunum ve damar sisteminde kan ve genel manada vücudumuzdaki metabolizmaları düzenler.
Sinir ve endokrin sistemi, egzersiz yaptığımız ve akabinde vücudun kendini yenilediği her an bu değişiklikleri koordine eder.
Diğer bir değişle, egzersiz yapmak her gün performansımızı düzenlemek için belirli hormon hormonları harekete geçirir ve kas yenilenmesini sağlar.
Egzersiz yaptığımız zaman, hormonlarımız aşağıdaki görevleri yerine getirir:
- Vücudun sıcaklığını düzenler
- Kasları güçlendirir
- Ruh halimizi değiştirir
- Kilo vermek için metabolizmayı uyarır
Egzersiz ile Aktive Olan Hormonlar
- Antidiüretik hormon: Bu hormonlar mesanedeki sıvı emilimini arttırır.
- Gelişim hormonu: Bu hormon kasların, kemiklerin ve kolejenlerin hacmini arttırır. Bu hormon, yağın metabolize edilmesinde önemli bir rol oynar. Salgılanması, egzersiz 25. dakikaya ulaşınca başlar. Akabinde, egzersizin uzunluğuna ve yoğunluğuna göre artar.
- Plolaktin: Prolaktin seviyesi, egzersiz ile geçici olarak artar. Hipofiz bezi, gelişimi düzenleyen ve meme bezlerinin gelişimini, emzirmek için süt üretimini ve metabolizmayı düzenleyen hormonu salgılar.
- Endorfin: Haftada en az üç kez 60 dakikalık yoğun bir egzersiz yaptığımız zaman, vücudumuz endorfin salgılar. Karolinska Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırmaya göre, endorfin ruh halimizi güçlendirir ve duygusal acı hissiyatını azaltır.
Genel olarak, ister hafif ister orta ya da ağır olsun, vücudunuzdaki belirli hormonları harekete geçirir. Yazının geri kalanında ilgili bilgileri bulabilirsiniz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
-
Gawel, M. J., Park, D. M., Alaghband-Zadeh, J., & Rose, F. C. (1979). Exercise and hormonal secretion. Postgraduate Medical Journal. https://doi.org/10.1136/pgmj.55.644.373
-
Kraemer, W. J., & Ratamess, N. A. (2005). Hormonal responses and adaptations to resistance exercise and training. Sports Medicine. https://doi.org/10.2165/00007256-200535040-00004
-
Hackney, A. C., & Lane, A. R. (2015). Exercise and the Regulation of Endocrine Hormones. In Progress in Molecular Biology and Translational Science. https://doi.org/10.1016/bs.pmbts.2015.07.001
-
Ignacio, D. L., Diego, D. H., Cavalcanti-de-Albuquerque, J. P. A., Louzada, R. A., Carvalho, D. P., & Werneck-de-Castro, J. P. (2015). Thyroid hormone and estrogen regulate exercise-induced growth hormone release. PLoS ONE. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0122556