Alerji Nasıl Oluşur Öğrenmek İster Misiniz?

Alerjilerin görülmesi dünya çapında ve özellikle gençlerde artmıştır. Peki, insanda evrimsel düzeyde alerji nasıl gelişmiştir? Bu yazımızda öğrenin!

Birçok insan alerjik reaksiyon gösterme talihsizliğini yaşar. Bu tip reaksiyonlar gün geçtikçe daha da yaygın bir şekilde görülmektedir. Dünya popülasyonunun %30-40’ının, hayatlarının bir noktasında herhangi bir alerjiden muzdarip oldukları tahmin edilmektedir. Peki alerji nasıl oluşur?

Aslında bu kötü bir haber değildir, çünkü ne kadar rahatsız edici olsa da, alerjilerin benzersiz bir evrimsel anlamı olabilir.

Alerjiler, genellikle konakçı için zararsız olan bir maddeye karşı verilen bir bağışıklık sistemi tepkisidir ve bu maddeye maruz kalındığında karakteristik belirti ve semptomlar ile kendini göstermektedir. Bu rahatsızlıktan muzdarip kişinin bağışıklık sistemi antikorları, çevreden gelen zararsız maddeleri potansiyel bir tehlike olarak algılar.

Böylece vücudumuz bu maddeyi kovmak için ona göre hareket eder. Bu da, paranazal sinüslerde, ciltte, sindirim sisteminde vs. çeşitli derecelerde enflamasyona neden olur.

Alerjilerin varlığı, bağışıklık sistemimizin neden zararsız maddeleri boykot ettiğini merak etmemize sebep oluyor. Alerji nasıl oluşur ve bu konu ile ilgili daha fazla şey öğrenmek istiyorsanız, aşağıda insan evriminde ve gelişiminde alerjilerin rolünü konuşuyor olacağız.

Alerji Nasıl Oluşur?

Alerjik reaksiyonların esas amacı günümüzde hala tartışma ve araştırma konusudur. Hijyen hipotezi, gerçek patojenlere maruz kalınmadığı için alerjilerin küresel olarak yayıldığını öne sürmektedir.

Plos İşlemsel Biyoloji’de (Plos Computational Biology) yayımlanan bir çalışma, insanlar ile günlük temas halinde olan elementlerde bulunan proteinlerin vücut parazitlerine benzer olduğunu söylemektedir. Bağışıklık sisteminin bu tip zararlı canlılar ile temas halinde olmaması, bunları potansiyel bir tehlike olarak görmesine ve tepki vermesine sebep olabilir.

Bu bahsettiğimiz çalışma bu hipotezi destekleyecek kanıtlara sahiptir:

• Araştırma ekibi, bir parazit türü olan Schistosoma mansoni‘nin proteinine tepki veren antikorlar gözlemledi. Söz konusu protein, huş ağacı poleninde bulunan proteine çok benziyordu.
• Parazit proteininin uzaklaştırılmasından sorumlu olan aynı antikorlar, huş ağacı polenine tepki verenlerdi.

Bu sonuçlar çok basit olsa bile, bize çok fazla bilgi vermektedir. Gerçek alarmların olmaması, bağışıklık sisteminin kendi alarmını vermesine yol açmaktadır.

Alerji Nasıl Oluşur: Şans Eseri Olmayan Bir Cevap

İkna edici oldukları ve bilimsel olarak kanıtlandıkları için olası açıklamalara tutunabiliriz. Fakat, diğer akımlar da başka teorileri savunmaktadır.

Bilimsel Amerikan (Scientific American) Dergisinde yayımlanan bu makalede toplanan bazı araştırmalar, bu reaksiyonların hiç de tesadüfi olmadığını öne sürüyor. Alerjilerin bizi çevrede bulunan toksinlerden koruyabileceğini öne sürüyorlar:

(Bu aşağıdaki 3 maddeli kısmı tam anlayamadım İngilizcesi pek iyi yazılmamış, elimden geldiğince çevirmeye çalıştım)

• Çalışmalardan birinde, bir fare grubundaki bazı fareler az miktarlarda zehre maruz bırakıldı. Birkaç hafta sonra uzmanlar, bu farelere konsantre miktarda zehir verdiler ve bazılarını da bununla aşıladılar.
• Az dozlara maruz kalan farelerin konsantre doza verdiği bağışıklık sistemi tepkisi, başlangıçta aşılanmayanlara göre çok daha fazla olmuştur.
• İlk doza maruz kalma, önceden aşılanmış farelerin gelecekte karşılaşabileceği daha ciddi durumlara karşı spesifik alerjen antikorları geliştirmesine sebep olmuştur.

Bunun Anlamı Ne Olabilir?

Eğer sonuçları yorumlayacak olursak, vücudumuzun bizi kusma, nefes darlığı ve diğer semptomlar ile gerçekten tehlikeli durumlara hazırlıyor olduğunu düşünmek pek de mantıksız değildir. Bağışıklık sistemimiz bizi gelecekteki daha ciddi reaksiyonlara karşı hazırlıyor ve aynı zamanda bu alerjik maddelerden uzak durmamızı söylüyor olabilir.

Bu teori, alerjilerin insanlarda evrimsel bir mekanizma olarak geliştiğini önermektedir. Zararsız maddeler ile olan deneyimlerine dayanarak, daha riskli durumlardan kaçmayı öğreniyor olabiliriz. Dahası, bu küçük alerjik olaylar bağışıklık sistemini ciddi tehlikelere karşı eğitiyor olabilir.

Alerji Neden Oluşur, Hala Cevapsız Bir Soru

Bu yazımızda gördüğünüz gibi, alerjilerin ortaya çıkması ile ilgili birçok teori vardır. Kesinlik veya gerçek henüz yoktur, bunun yerine bu küresel fenomene karşı bazı yaklaşım tarzları vardır. Yine de, alerjilerin oluşmasının gerçek sebebi hala bilinmemektedir.