Disleksinin Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Çocuklarda disleksinin erken teşhisi, okuma ve yazma söz konusu olduğunda çok büyük zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olacaktır.

Çocukların farklı sürelerde öğrendiklerini bilinen bir durumdur. Bazıları oldukça hızlı öğrenirken, diğerlerinin daha çok çaba göstermesi gerekebilir. Ancak, çocuklar disleksiye yakalandıklarında, bu durum, çocukların okuma ve yazma konusunda çok fazla zorlukla karşılaşacakları anlamına gelir. Bu da disleksinin çocuklar üzerindeki etkisi açısından sorunlar doğurur. Diğer yandan, yeterli psiko-pedagojik destekle birlikte, disleksik olan bir çocuk başarılı bir şekilde kendi kabiliyetini geliştirebilir.

Disleksi, düşündüğünüzden daha yaygın olarak görülen bir öğrenme sorunudur. Disleksik çocuklar, talimatları uygulamak, yazmak ve okumak için çok uğraşsalar bile, haksız yere dilsiz veya çok zeki olmama damgası yiyebilirler.

Bu yazıda, bu yaygın duruma daha yakından bakacağız.

Çocuklarda disleksi nedir?

Okumak, bunu kolayca yapan kişilere otomatik ve basit bir yöntem olarak görünür. Fakat, okumak beyin için karmaşık bir görev. Konuşma doğal bir süreç olsa da, okuma öğrenmeyi gerektirir.

Okumayı öğrenmek, kelimelerin seslerden oluştuğu ve bu seslerin de alfabedeki harflerle ilişkili olduğu anlamına gelmektedir. Bu sesler ve harfler bir araya geldiklerinde kelimeler oluşur. Bu kelimeleri bir kere algıladınız mı, okumayı öğrenebilirsiniz.

Fakat, bu süreç bütün çocuklar için aynı değildir. Disleksi olan çocukların beyinleri farklı gelişir ve çalışır. Birkaç farklı disleksi türü vardır, ama genel olarak, bir kelimeyi oluşturan sesleri bir araya getirmek disleksi olan bir çocuk için zordur. Ayrıca, bu çocuklar için hangi harflerin bu sesleri oluşturduğunu anlamak da zordur.

Çocuklarda disleksi, bir zeka ya da öğrenme isteği değildir. Disleksik çocuklar, doğru öğrenme yöntemleri ile başarılı olabilir ve çok iyi bir şekilde öğrenebilirler ki bu da erken teşhisin neden önemli olduğunu gösterir. 

Disleksinin belirtileri nelerdir?

Okul öncesi yaşlarda disleksi görülen çocuklar aşağıdaki belirtileri gösterirler. Onlar:

• Pek konuşmazlar ve kendi yaşıtlarının bildiği kadar kelime bilmezler. 
• Sayıları, renkleri ve harfleri öğrenmede sorunlar yaşarlar.
• Kafiye yapan kelimeleri tanıma veya ilişkilendirmede başarısız olurlar.
• Talimatları takip etmekte zorlanırlar, bu nedenle onlara sık sık kuralları ve rutinleri hatırlatmak zorunda kalırsınız.

Biraz büyüyüp okuma ve yazmayı öğrendiklerinde, disleksik çocuklarda aşağıdaki belirtiler gözlemlenir. Onlar:

• Kelimeleri oluşturan heceleri ve sesleri tanımlamakta zorlanırlar.
• Heceleri oluşturan ayrık sesleri söyleyemezler.
• Kelimeleri okurken ve yazarken harf sırasını değiştirirler.
• Yazma becerisi ve küçük kas becerileri ile ilgili sorunları vardır.

Eğer ergenliğe disleksi tanısı konmadan ulaşırlarsa, aşağıda sıraladığımız şu karakter özelliklerini gösterirler:

• Kelimeleri seslendirmek ve kodlamak onlar için zordur. Herkesin içinde okuma yapmaktan kaçınırlar.
• Doğru kelimeyi bulmak onlar için zor olduğundan dolayı, söylemek istedikleri doğru kelime ile ses olarak benzeyen ama farklı anlamlara sahip kelimeleri kullanırlar. 
• Doğru bir sırayla fikirlerini açıklamakta zorlanırlar. Ayrıca, doğru yazım, dil bilgisi ve noktalama işaretleri kullanmazlar.
• Etkili iletişim kurmayı beceremedikleri için, grup projelerine katılmak onlar için kolay değildir ve sosyal hayatları da bundan etkilenebilir. 

Disleksinin çocuklar üzerindeki etkisi nedir?

Disleksi olan çocuklar, okulda zor zamanlar geçirebilirler.Genellikle adaletsiz bir şekilde aptal veya tembel olarak damgalanırlar ve yaşıtları da onlara sataşır. Disleksik çocuk ihtiyacı olan yardımı alamadığı takdirde, okulda başarısız olabilir. Bu durum, onları okul, sosyal ve aile ortamlarından gelen olumsuz mesajların ve değerlendirmelerin kurbanı yapacaktır.

Okuldaki başarısızlığın devam etmesi, disleksik bir çocuğun öğrenme motivasyonunu kırar. Ayrıca, yetenekleri konusunda kendisini daha güvensiz hissetmesine neden olur. Çocuğun yaşayacağı bu olumsuzluklar, daha sonra çocuğun tüm yaşam kalitesini etkileyebilecek diğer ders dışı etkinliklere de yayılabilir.

Disleksik çocuk, eğer sorunları tedavi edilmezse, duygusal veya davranışsal sorunlar geliştirebilir. Bu duygusal ve davranışsal sorunlar:

• • Anksiyete, herhangi bir şekliyle görülebilir.
  • İştahta artma ve ya azalma.
  • Uykusuzluk ve ya kabus görme gibi uyku sorunları.
  • Stres. Çocuk, diğerleri arasında, baş ağrısı, kusma veya karın ağrısı çekebilir.
  • Başarısızlık ve güvensizlik hissi, okul zorlukları, üzüntü, ani ruh hali değişimleri gibi depresif belirtiler görülebilir.

• Sosyal etkileşimde yaşanan zorluklar.
• Agresif veya provokatif davranışlara sebep olan davranış bozuklukları. Bu, bir savunma mekanizmasıdır.
• Öz-saygı eksikliği

Disleksik çocuklara nasıl yardım edebiliriz?

Disleksik çocuk yaratıcıdır çünkü sıra dışı bir şekilde düşünürler ve sorunları diğerler çocuklardan farklı şekilde çözebilirler. Eğer onlara erken yardım edebilirsek, zorluklarının üstesinden gelmek ve öz saygı ve duygusal refahı etkileyen birçok sorunu engellemek mümkündür.

Her ne kadar hecelemeyi başaramıyor olsalar ve bilgiyi işlemeleri daha fazla zaman alıyor olsa da, en önemli olan şey, bizim onları desteklememizdir. Onların pes etmeleri ve okulu bırakmalarını istemeyiz. Okumayı teşvik etmek ve çocuklarının evde okumalarına yardımcı olmak ebeveynlerin görevidir. Neyse ki, bir çocuğa okumayı öğretmenin çok sayıda eğlenceli yolları mevcut!

Bununla beraber, bir çocuk disleksinin ne olduğunu ve bunun, onu daha az akıllı yapmadığını anlamalıdır. Ayrıca, onlara öz güvenlerini kurmalarını sağlayacak farklı fırsatlar sunmak zorundayız. Onları spor, sanatsal etkinlikler veya tiyatro gibi başka şeyler denemeye teşvik ettiğinizden emin olun.

Eğer çocuğunuz disleksik ise, farklı olmanın yanlış bir şey olmadığını bilmeniz önemlidir. Disleksi, çocuğunuzu tanımlamaz ve asla sizin ona olan sevginizi etkilememelidir. Ayrıca, çocuğunuzun başka şeylerde çok yetenekli olduğunu da öğrenebilirsiniz.