Gaz Yapan Besinler
Gaz tedavisi bazen zor olsa da, bu sorun bazı beslenme kuralları ve günlük alışkanlıklarla iyileşebilir. Gaz sorunlarını azaltmaya çalışmak için hangi besinlerin gaz ürettiği bilmek ve bu tavsiyelere göre diyet düzenlemek faydalı olur.
Hangi yiyecekler gaz yapar ve bu yiyecekleri nasıl tespit ederiz?
Gaz veya şişkinlik, sindirim sisteminin bir noktasında biriken hava tarafından üretilir. Buna meteorizmdenir. Genellikle çiğneme sırasında havanın yutulması veya bağırsak bakterilerinin fermantasyon aktivitesinin bir sonucu olarak üretilirler.
Gaz ve şişkinlik sorunları genelde normaldir. Geğirme veya bağırsak şişkinliği yoluyla daha fazla sorun yaşamadan çoğu zaman onları ortadan kaldırırız. Bazı insanlarda büyük sorunlara neden olarak daha şiddetli rahatsızlıklara ve ağrıya neden olabilirler.
Bu sorunları tetikleyen bazı durumlar vardır. İşte, onlardan bazıları:
- Bazı ilaçların kullanımı,
- Bağırsak hareketliliğindeki sorunlar,
- Bağırsak disbiyozisi, huzursuz bağırsak sendromu ve çölyak hastalığı gibi bazı hastalıklar,
- Karbonhidrat malabsorpsiyon(emilim) sorunları.
Bazen gaz oluşumu kaçınılmazdır. Ancak en çok gaz üreten yiyecekleri keşfetmemiz durumu kontrol etmemize yardımcı olabilir. Hangi yiyeceklerin genel olarak gaz sorununa neden olduğunu aşağıda görelim:
Bunu da okuyun: Papaya, Yeşil Çay Ve Aloe Vera: Şişkinlik Çözümü
En çok hangi yiyecekler gaz üretir?
1. Gazlı İçecekler
En çok gaz üreten yiyecekler hangisi diye düşünürken aklımıza içecekler gelmez. Ancak bu içecekler birçok insan tarafından ve hatta bazen büyük miktarlarda tüketilir.
Kendi bileşimlerinde bir tür gaz, karbondioksit içerirler. Yani onları içerek aslında içimize büyük miktarda gaz almış oluyoruz ve eğer bunu iyi bir şekilde elimine etmezsek sindirim sisteminde birikmesine neden oluruz.
2. Bakliyatlar
Baklagiller genel olarak besinler açısından oldukça zengin gıdalardır. Ancak, bileşimlerinde alfa-galaktozitler olarak bilinen bir tür karbonhidrat çeşidi bulunmaktadır. Bu karbonhidratlar Fodmap’ler grubuna aittir.
Bu tür karbonhidratlarla ilgili sorun, onları sindirmemizin zor olmasıdır. Bu nedenle, kolona ulaştıklarında, floradaki bakteriler tarafından fermente edilmeleri sonucu gaz üretimi ortaya çıkar. Ayrıca lif içeriği yüksek olduğu için lifli besin tüketimine alışkın olmayan kişilerde şişkinlik artar.
Bu etkiyi azaltmak için tek seferde az miktarda tüketilebilir. Kırmızı mercimek gibi kabuksuz çeşitleri tercih edebilirsiniz ya da baklagilleri humus şeklinde veya püre halinde, sebzeleri ise rendelenmiş olarak olarak pişirin.
3. Soğan, sarımsak ve pırasa
Soğan, sarımsak ve pırasa, tek başına nadiren yenmesine rağmen birçok yemeğin hazırlanmasının temel parçası olan sebzelerdir.
Bileşenlerinde bol miktarda fruktoz vardır. Bunlar, çok sık bir şekilde gaz ve şişkinliğe neden olan sindirimi çok zor olabilen bir lif türüdür.
Buğday ve çavdar gibi bazı tahıllarda ve enginar, bezelye veya lahana gibi bazı sebzelerde az miktarda da bulunurlar.
4. Fruktoz yönünden zengin elma ve diğer meyveler
Elmalar sadece önemli miktarda fruktoz içermekle kalmaz aynı zamanda sorbitol açısından da zengin bir meyvedir. Bazı kişilerin hem fruktozu hem de sorbitolü tolere etmesi zordur. Bu özelliklere ek olarak, baklagillerde olduğu gibi her parçanın sahip olduğu lif miktarını da eklemeliyiz.
Fruktoz yönünden zengin diğer meyveler dikkati artıran armut, şeftali ve eriktir.
Bunu da okuyun: Patatesin Faydaları
5. Turpgil familyasından sebzeler
Bu büyük sebze ailesinin içinde brokoli, brüksel lahanası ve karnabahar bulunur. Bu sebze familyasındaki sorun, rafinoz adı verilen karbonhidrat çeşidini barındırmasıdır. Bu şeker çeşidi, fermente olduğu kalın bağırsağa ulaşana kadar sindirilmeden kalır.
Pişirme yöntemindeki bazı püf noktalar bu şişkinliğin etkisini azaltmamıza yardımcı olabilir:
- Bu tür sebzeleri küçük porsiyonlarda pişirin ve hepsini bir arada karıştırmayın.
- Sebzeleri pişene kadar buharda haşlayın.
- Bağırsakta oluşan gazları yok etmemize yardımcı olabilecek kimyon, defne yaprağı, zencefil gibi diğer baharatları ekleyin.
6. Tatlandırıcılar
Polioller diğer adıyla şeker alkolleri, şekerin yerini alabilen, sindirimi az ürünlerdir. En iyi bilinenleri pek çok şekersiz veya hafif gıdaların hazırlanmasında kullanılan ksilitol, sorbitol ve mannitoldür.
Sindirimleri az olduğundan, bağırsak bakterileri tarafından fermente edildikleri kolona ulaşırlar. Bu fermantasyon sonucunda bağırsak mukozası için faydalı maddeler üretilse de büyük miktarda gaz da açığa çıkar. Gaz çıkarılmazsa sıkışır ve kişide ağrıya ve rahatsızlığa neden olabilir.
En fazla gaz üreten yiyecekleri kontrol edin
Listelediklerimiz en çok şişkinlik yapan besinler olsa da, her kişinin tolerans seviyesi farklıdır. Bu nedenle önemli olan her birinin bizi kişisel olarak nasıl etkilediğini bilmektir.
Bu nedenle, olumsuz etkilerini en aza indirmek için gaz alımını düzenleyebiliriz. Dışkı kıvamında değişiklik, dışkılama sırasında kanama, kilo kaybı veya kabızlık ve ishal gibi bulgulara rastlamanız durumunda doktora başvurmayı unutmamanız elbette çok önemlidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Abilés J, Ribera R. Recomendaciones nutricionales para pacientes con meteorismo . FEAD (Fundación Española del Aparato Digestivo).
- Bosch A. Flatulencia. Offarm. Julio 2006. 25(7), 64-68.
- Gas, Bloating, and Belching. American Family Physician. Marzo 2019. 99(5).
- Moshfegh AJ, et al. Presence of inulin and oligofructose in the diets of Americans. Journal of Nutrition. Julio 1999. 129(7)1407S-11S.