Hiperdonti - Nedenleri ve Tedavileri
Hiperdonti bir kişinin standart miktarın (yetişkinlerde 32 adet, çocuklarda 20 adet) üzerinde kalan sayıda diş geliştirmesine sebep olan bir durumdur. Tahminler bu durumun popülasyonun %2’si ila %3’ü arasında bulunduğunu göstermektedir. Peki, bu tam olarak nedir? Bu sorunun cevabını aşağıda detaylı bir şekilde anlatacağız. Buna ek olarak, size bu durumun ana sebeplerinden ve tedavilerinden de bahsedeceğiz.
Hiperdonti Nedir?
Daha önce de bahsetmiş olduğumuz üzere hiperdonti aşırı sayıda diş var olması durumudur. Bu durumu yaşayan birinin kafatasındaki ekstra dişlere “süpernümerari” adı verilir. Bu dişlerin çoğu üst kemerde, özellikle de köpek dişlerinin arasındaki çizgide bulunur.
“Meziodenler”, üst orta kesici dişler arasında olanları, en yaygın görülenleridir. Genellikle yakınlarındaki dişlere benzeyen bir şekle sahiplerdir ancak farklı tipler de vardır:
- Bir tapa ya da koni şeklinde
- Molariform – yani, molar (azı dişi) şekilli
Bu dişler diğer dişlerin alanını işgal ederek ya da dişlerin çıkmasını erteleyerek değişikliklere neden olabilir. Üç farklı tipte hiperdonti bulunmaktadır:
- Basit: Sadece bir süpernümerari diş içeren hiperdonti türü
- Çoklu: Bu durumda birkaç farklı süpernümerari diş vardır ve bulunmaları daha zordur
- Sendromlar ile ilişkili: Örneğin, kleidokraniyal displazi, Ehler-Danlos sendromu ve yarık dudak
Bu yazımızı da okuyun: Diş Apsesi Nasıl Tedavi Edilir
Hiperdonti: Sebepleri
Ağızlarımızdaki diş sayılarındaki anormallikler normal bir şekilde var olabilir. Hiperdonti aşırı sayıda diş anlamına gelirken, hipodonti de bazı dişlerin eksikliğidir. Bunlar hem geçici bir şekilde, hem de sürekli bir şekilde var olabilen durumlardır. Kişi bu duruma geçici dişleri 20’den, kalıcı dişleri ise 32’den fazla olduğunda sahip olur.
Kesin sebep hala bilinmemektedir ancak sendromik olmayan hiperdonti söz konusu olduğunda genetik bir bileşenden bahsedilebilir. Süpernümerari dişler, dişleri oluşturan embriyonik hücrelerin hiperaktivitesinden kaynaklanır ve bunun çeşitli nedenleri olabilir:
- Lokal: Enfeksiyon, travma vb. dolayısıyla oluşanlar
- Genel: Bunların arasında, sendromlardan kaynaklananlar
Bu durum erkeklerde kadınlara kıyasla 2’ye 1 oranında daha sık görülmektedir. Ayrıca kalıcı dişlerde geçici dişlerde olduğuna kıyasla daha yaygın görülür.
Hiperdonti Tedavisi
Bu patolojinin tanısı dişlerdeki mikropları değerlendirmek için çekilen bir röntgen aracılığı ile gerçekleşir. Bu, dişin ertelenmiş bir şekilde çıkması, diş pozisyonlarının kötü olması ve diastema (aralık diş) gibi semptomlara yol açabilir. Tedavi her hastanın kişisel ihtiyaçlarına ve süpernümerari diş sayısına uyum göstermelidir.
Hiperdonti Nasıl Tedavi Edilir?
Hiperdonti için çeşitli tedavi şekilleri bulunmaktadır. Ancak, bir doktor hangi dişi çekeceğine karar vermeden önce çeşitli testler yapmak durumundadır.
Çekim
Süpernumerari bir dişin çekilmesi genellikle önerilen tedavidir, böylece diş çıkarken ya da dişin kemere yerleşmesi sırasında ortaya çıkabilmesi mümkün olan problemlerin de engellenmesi sağlanır.
Ancak, dişin erken çekilmesi özellikle de çocuklarda bitişikte bulunan ve henüz oluşmamış olan dişlerin tepesine hasar verebilir. Bundan dolayı bir uzman dişi çekmek için en uygun zamanı belirleyebilmek için bireysel bir çalışma yapmak durumundadır.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Bruksizm (Diş Gıcırdatması) için Ev Yapımı Çözümler
Ortodonti
Normalde, hiperdontisi olan bir hastada süpernumerari dişler üzerinde ortodonti uygulandıktan sonra kişinin diş kemerinin dengelenebilmesi ve son dişin gelmesi için gereken, ekstra dişin eskiden işgal ettiği alanın müsait tutulabilmesi için kişi ortodontiye ihtiyaç duyabilir.
Agenez Olan Başka Bir Dişin Yerine Geçmesi
Bazı başka dişlerin olmaması ile ilişkili olan bazı hiperdonti durumları da vardır ve bu da alışılmadık şekilleri olan dişlerin oluşmasına sebep olur. Bu durumda, süpernumerari diş eksik olan dişin yerini alabilir ve bir diş hekimi bu dişin görüntüsünü taç ya da vener kullanarak iyileştirebilir.
Sonuç Olarak
Yani, hiperdonti kişi sahip olması gerekenden fazla dişe sahip olduğunda ortaya çıkar. Genetik bileşenleri olan bir durumdur ancak travma gibi diğer faktörler dolayısıyla da ortaya çıkabilir. Seçilecek olan tedavi şekli her bireyin kişisel ihtiyaçlarına bağlıdır. Bundan dolayı tam bir vaka çalışması gereklidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Demiriz L, Durmuşlar MC, Mısır AF. Prevalence and characteristics of supernumerary teeth: A survey on 7348 people. J Int Soc Prev Community Dent. 2015;5(Suppl 1):S39–S43. doi:10.4103/2231-0762.156151
- Amini F, Rakhshan V, Jamalzadeh S. Prevalence and Pattern of Accessory Teeth (Hyperdontia) in Permanent Dentition of Iranian Orthodontic Patients. Iran J Public Health. 2013;42(11):1259–1265.
- Parolia A, Kundabala M, Dahal M, Mohan M, Thomas MS. Management of supernumerary teeth. J Conserv Dent. 2011;14(3):221–224. doi:10.4103/0972-0707.85791
- Meighani G, Pakdaman A. Diagnosis and management of supernumerary (mesiodens): a review of the literature. J Dent (Tehran). 2010;7(1):41–49.
- Subasioglu A, Savas S, Kucukyilmaz E, Kesim S, Yagci A, Dundar M. Genetic background of supernumerary teeth. Eur J Dent. 2015;9(1):153–158. doi:10.4103/1305-7456.149670
- Ata-Ali F, Ata-Ali J, Peñarrocha-Oltra D, Peñarrocha-Diago M. Prevalence, etiology, diagnosis, treatment and complications of supernumerary teeth. J Clin Exp Dent. 2014;6(4):e414–e418. Published 2014 Oct 1. doi:10.4317/jced.51499
