Kaloriler Yağa Dönüşebilir Mi?
Birkaç yıl öncesine kadar gıdaların enerji değeri ve kalorilerin yağa dönüştüğü şeklindeki inanç kilo verme diyetlerinin odağıydı. Enerji dengesi neredeyse değer verilen tek parametreydi.
Bugün bunun düşünülmesi gereken tek açı olmadığını biliyoruz. Yediğimiz yiyeceklerin türü, sağladıkları ana besin maddeleri, hormonal sistemimizin nasıl cevap verdiği ya da yemekler arasında geçirdiğimiz zaman da vücut kompozisyonumuz üzerinde büyük bir etkiye sahip olan diğer açılardır.
Kaloriler Nedir ve Çok Fazla Yediğimizde Ne Olur?
Kalorileri, bir gıdanın sağladığı enerji miktarını ölçmek için kullanırız. Kaloriler, vücuda hayati fonksiyonları göstermek ve yapılar oluşturmak için gereken yakıtı sağlar.
Gıdaları sindirdikten sonra onların içerdiği enerji salınır ve farklı hücreler tarafından kullanılır. An itibariyle kullanılmayan her şey sonra kullanılmak üzere depolanır:
- Vücudumuzdaki ilk enerji deposu kaslar ve glikojen olarak depolama yapan karaciğerdir.
- Diğer enerji rezervi ise adipositler ya da yağ hücreleridir, kullanmadığımız enerji bunlarda lipit olarak birikir.
O yüzden kaloriler yağa dönüşür deriz, çünkü vücudumuzun ihtiyaç duyduğundan fazla yediğimizde aşırı enerji yağ formunda depolanır.
Ancak, adipoz dokunun büyük bir yüzdesi sağlığa zararlı olabilir, çünkü diğer şeylerin yanı sıra metabolik problemlerin de ortaya çıkması ile ilişkilidir.
Kalorilerin Ötesinde: Dikkate Alınması Gereken Diğer Şeyler
Kaloriler yemek ve kilo almak ya da vermekten bahsettiğimizde belirleyici faktörlerden bir tanesidir. Gerçekte, önemli olan şey kalori alımı ve yakımının dengeli olmasıdır. Ancak diğer açılar da konuya dahil olur ve birbirleri ile ilişkilidirler. Bunlar, şunları içerir:
Gıdaların Besinsel Bileşimi
Kaloriler eğer farklı makro besinlerden geliyorlarsa vücutta aynı şekilde çalışmazlar. Örneğin, proteinlerin yüksek bir doyurucu etkisi vardır ve yağ ya da karbonhidratlara kıyasla daha yüksek bir termojenik (ısı üreten) etkiye sahiptirler.
Diğer yandan, günlük beslenme düzenimizin genel kompozisyonuna bağlı olarak metabolik yollar ya da diğerleri aktif hale getirilir. Bu kalorileri metabolizma ediş yolumuzu da değiştirir ve kaloriler yağa dönüşürler.
Daha fazlasını okuyun: Soya Proteini: Sağlığınız İçin İyi mi Kötü mü?
Emilen Son Kaloriler
Gıdaların bize verdiği tüm enerjiyi her zaman ememediğimizi anlamamız gereklidir. Gıdayı nasıl pişirdiğimiz ya da bağırsak floramızın durumu gibi bunu etkileyen bazı faktörler bulunmaktadır.
Hormonal Taraf
Kaloriler bize enerji verir, ancak tüm bu enerjiyi işlemek ve kullanmak için izlenen yolu hormonlar düzenler. Hormonal sistemimiz üzerindeki herhangi bir etki kalorileri kullanma ve depolama şeklimizi eninde sonunda değiştirecektir.
Gıdaların Doyurucu Etkisi
Tüm gıdalar sizi aynı şekilde doyurmaz. Bir yemeğin ağır basan besini ya da nasıl hazırlandığı, bizi yerken daha az ya da daha çok tatmin edecektir.
Mide dolu olduğunda, beyne artık yemememiz gerektiğini anlamasına yarayan sinyaller gönderir. Bundan dolayı, tüketilen toplam kalori miktarı her yemeğin sonunda aşağı yukarı aynı olmalıdır.
Kaloriler Yağa Dönüşebilir Mi: Bu Ayrıca Kalite İle De İlgilidir
Kilo vermek istiyor da, almak istiyor da olsak, neredeyse sadece yediğimiz kalori miktarına bakma eğiliminde oluruz. Bu bazı spesifik durumlarda gerekli olabilse de kalorilerin kalitesini unutmamalısınız.
Farklı gıda gruplarından gelen aynı miktarda kalori vücudumuz üzerinde aynı etkileri yaratmayacaktır. Diyetin bir parçası olan gıda türlerini incelemek de önemlidir. Bugün, aşırı işlenmiş gıdaların şunlarla direkt olarak ilgili olduğunu biliyoruz:
- Obezite riskinde artış
- Yüksek kan basıncı
- Metabolik problemler
- Diğer şeylerin yanı sıra, yüksek LDL kolesterol
Bundan dolayı meyve, baklagiller, sebze, tam tahıllar, yumurta ve benzeri taze ve hazır olmayan gıdalar yeme alışkanlığı edinmelisiniz. Atıştırmalıklar, bisküviler, ya da hamur işleri gibi hazır gıda tüketimimiz daha az sık olmalı.
Eğer diyetimizi ilk gruptaki gıdalara dayandırırsak bunların metabolizmamız ve doyma oranımız üzerindeki etkisi ya da termal efekti ikinci gruptan yediğimizde olacağına kıyasla çok daha dengeli olacaktır. Bu şekilde aşırı kaloriler yağa o kadar da kolay bir biçimde dönüşmez. Bu, uzun vadede sağlığınıza faydalı olacaktır!
Daha fazlasını okuyun: Üç Düşük Kalorili Mantar Tarifi
Bir Kalori Açığı Sağlıklı Değildir
Şimdiye kadar, bazen aşırı kalorilerin nasıl yağa dönüşebileceğini ve bunun bize zararlı olabileceğini gördük.
Ancak kalori alımımızı çok azaltmak da sağlıklı değildir. İnsanlar genellikle kalori tüketimlerini bunları yağ olarak depolamaktan korktukları için azaltırlar, ancak bu önerilmez.
Yetersiz bir enerji sağlanması ayrıca vitamin, mineral ve proteinler gibi vücudumuzun fonksiyon göstermek ve yapıları inşa etmek için ihtiyaç duyduğu diğer temel besinlerin de eksik olması anlamına gelir. Bu da diğer şeylerin yanı sıra duygudurum problemlerine, konsantrasyon eksikliğine ve enerji eksikliğine kadar gidebilir.
Buna ek olarak, uzun vadede, ve mantıklı görünenin aksine, kilo ve yağ alabiliriz de. Çünkü, eksiklik sırasında vücut çok tutumlu hale gelir. Gıda alımı sezmezse, bazı enerji rezervlerini korumak için biriken yağı salmak konusunda tereddütlü hale gelir.
Daha fazla kalori yakmak, yaktığımızı değiştirmeden aldığımız kalorileri azaltmaktan çok daha iyidir.
Kaloriler Yağa Dönüşür, Ancak Bunu Etkileyen Daha Fazla Faktör Vardır
Sadece kalorileri düşünmeyi bırakmalısınız ve yediğiniz gıdaların kalitesi, besinsel kompozisyonu ya da bunları nasıl pişirip yediğiniz hakkında düşünmeye başlamalısınız.
Buna ek olarak; egzersiz, uyku ve stres gibi hormonal sistemimizi etkileyen diğer tüm açıların da vücudumuzun kalorileri işleme ve depolaması üzerinde bir etkisi olduğunu hatırlamalıyız.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bentley R.A, et al. U.S. obesity as delayed effect of excess sugar. Economics and Human Biology. Enero 2020.
- Howell S, Kones R. “Calories in, calories out” and macronutrient intake: the hope, hype, and science of calories. Perspective. Noviembre 2017. 313(5): E608-E612.
- Leaf A, et al. The Effects of Overfeeding on Body Composition: The Role of Macronutrient Composition – A Narrative Review. International Journal of Exercise Science. Diciembre 2017. 10(8):1275-1296.
- Osilla E, Sharma S. Calories. Stat Pearls Publishing. Enero 2020.
- Pérez Martínez P et al. Lifestyle recommendations for the prevention and management of metabolic syndrome: an international panel recommendation. Nutrition Reviews. Mayo 2017. 75(5):307-326.
- Poti J.M et al. Ultra-processed Food Intake and Obesity: What Really Matters for Health – Processing or Nutrient Content?. Current Obesity Reports. Diciembre 2017.6(4):420-431.
- Prinz Ph. The role of dietary sugars in health: molecular composition or just calories?. European Journal of Clinical Nutrition. Febrero 2019. 73(9):1216-1223.
- Srour B, et al. Ultra-processed food intake and risk of cardiovascular disease: prospective cohort study (NutriNet-Santé). British Medical Journal . Mayo 2019.
- Veldhorst M, et al. Gluconeogenesis and Energy Expenditure After a High-Protein, Carbohydrate-Free Diet. American Journal of Clinical Nutrition. Setiembre 2009. 90(3):519-526.