Majör Nörobilişsel Bozukluk (Demans)
Demans olarak da bilinen majör nörobilişsel bozukluk, nöronal hasarları ve beyin fonksiyonlarında bir düşüşü içeren bir durumdur. Zamanla, bu durumdan etkilenen kişi, en sıradan işlerde bile özerkliğini kaybedecektir.
Nörobilişsel bozukluklar temel olarak bir kişinin hafızası, algısı ve problem çözme yetenekleri üzerinde etkili olur. Bunlar birçok doktorun “nörobilişsel işlevler” olarak adlandırdığı şeylerdir.
En direkt nörobilişsel bozukluklar amnezi, demans ve deliryumdur. Demans veya majör nörobilişsel bozukluk, özellikle 60 yaşın üzerindeki kişilerde ortaya çıkar.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünyada bu durumdan etkilenen yaklaşık 4,7 milyon insan var.
Halen, yaşam beklentisi arttıkça ve yaşlanma sonuçlarıyla birlikte, majör nörobilişsel bozukluk küresel bir problem haline gelmiştir. Ne yazık ki, bu hastalığın tedavisi yoktur. Bununla birlikte, iyi haber, uygun tıbbi tedavi ile semptomların azalabilmesidir.
Majör Nörobilişsel Bozukluk
Belirtiler ve Aşamalar
Majör nörobilişsel bozukluk söz konusu olduğunda, ana semptomlar bir kişinin zihinsel fonksiyonunun farklı alanlarındaki hasarla kendini gösterir. Birey kendi özerkliğinde ve aktiviteleri gerçekleştirme becerisinde dejeneratif bir süreç yaşayacaktır.
Aşağıdaki ciddi bozukluklar yaygındır olarak gözlemlenmektedir:
- Duygusal davranış ve/veya kişilikteki değişimler.
- Dil yetenekleri ve algısındaki değişimler
- Analiz ve yargılama yeteneklerinde bir düşüş.
- Hafıza kaybı.
Ayrıca, bir kişinin yaşayabileceği bozuklukla ilgili birkaç semptom vardır. Halüsinasyon görebilir veya depresyona girebilir, hatta saldırgan veya delüzyonal olabilirler.
Majör nörobilişsel bozukluğun evrimsel sürecinde, aşağıda tanımlayacağımız üç farklı aşama vardır.
İlginizi çekebilir: Bunama ve Alzheimer Arasındaki Farklar
Hastalığın İlk Aşaması
İlk semptomlar hafif ve kademeli sorunlardan oluşur.
Her şeyden önce, kişi unutkanlık ile zaman ve mekanda oryantasyon bozukluğu yaşamaya başlar. Ancak, bu tür durumlar henüz çok sık değildir.
Majör Nörobilişsel Bozukluğun Orta Aşaması
Sonra, zaman geçtikçe durum ciddileşir ve tezahürler artık daha belirgindir. Zamanla, bundan etkilenen kişi artık düzgün bir şekilde fonksiyon göremez ve artık kendi başına fonksiyon göremez. Bu, bakım yapmak, alışveriş yapmak ve faturaları ödemek gibi basit kabul ettiğimiz işleri içerir.
Ayrıca, hafıza kaybı daha ciddi ve sık hale gelir. Ayrıca, kendi evlerinde kafaları karışabilir ve hafif amnezi olayları yaşayabilirler. Ayrıca iletişimde zorluklarla karşılaşabilirler.
Gelişmiş Aşama
Son olarak, bir kişi majör nörobilişsel bozukluğun en ileri aşamalarına ulaştıktan sonra giderek kötüleşir.
Etkilenen kişi günlük rutini ile giderek daha fazla problem yaşar. Hatta saldırgan davranışlar gösterebilirler. Sonunda ise tamamen bağımlı ve pasif olacaklardır.
Majör Nörobilişsel Bozukluk ve Alzheimer
Alzheimer en sık görülen demans şeklidir. Aslında, bu hastalık Major nörobilişsel bozukluk teşhisi konan vakaların %60-80’inde görülür. Günümüzde Alzheimer veya herhangi bir majör nörobilişsel bozukluğun tedavisi yoktur.
Ancak, semptomları azaltmaya odaklanan bir dizi tedavi vardır. Bu, bu tanı alan bir kişinin yaşam kalitesini artırmak içindir. Bu tedaviler ayrıca hastalığın gelişimini yavaşlatabilir.
Alzheimer hala, biyomedikal araştırmalarda ana önceliklerden biridir.
Keşfedin: Demans’ın Alzheimer Olmayan Türleri
Major Nörobilişsel Bozukluk: Tedavi
Daha önce de söylediğimiz gibi, majör nörobilişsel bozukluğun tedavisi henüz yoktur. Bu nedenle, hastalığın ilerici gelişimi kaçınılmazdır ve tedaviler sadece yaşam kalitesini iyileştirmeye odaklanır.
Öncelikle, hemşire ekiplerinin, doktorların ve sosyal hizmet uzmanlarının yaptıkları işin ne kadar önemli olduğunu söylemeliyiz çünkü bu çok faktörlü bir hastalıktır. Ayrıca, ana bakıcının rolü, hastalığın evrimi ile başa çıktıkları için bu hastalığın tedavisinde temeldir. Tedavi veya yan etkileri nedeniyle oluşabilecek komplikasyonları önlemek çok önemlidir.
Aile desteği esastır, çünkü Alzheimer’lı bir kişi asla yalnız kalmamalıdır. Ayrıca, mesleki terapiler ve destek ağları da onlara yardımcı olabilir.
Bazı durumlarda, hipertansiyon, kolesterol veya obezite gibi hastalığın belirli ikincil sonuçlarını önlemek önemlidir. Buradaki fikir, birini bu duruma sokabilecek herhangi bir risk faktörüne karşı hareket etmektir.
Ayrıca, majör bilişsel bozukluğun belirtileri için birkaç tedavi vardır. Bu belirtilerin arasında halüsinasyonlar, sanrılar, depresyon veya saldırganlık bulunabilir. Bu durumlarda kullanılan ilaç türleri, antipsikotikler, antidepresanlar ve antikonvülsanlardır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
-
Bartoloni, L. C. (2019). Deterioro cognitivo. Diagnosis, Retrieved from http://revistadiagnosis.org.ar/index.php/diagnosis/article/view/227
-
Demencia. Retrieved from https://www.who.int/es/news-room/fact-sheets/detail/dementia
- Crespo-Santiago D, Fernández-Viadero C. Bases biomolecurares del envejecimiento neurocognitivo. www.viguera.com/sepg Psicogeriatría. 2011;
-
de Azpiazu P, Salamero M, Pujol J, Cuevas R. Conductas agresivas en la demencia. Escala RAGE, validación de la versión en castellano [Aggressive behaviour in dementia. RAGE scale, validation of the version in Spanish]. Rev Neurol. 2001;33(10):928-930.
- Orejarena-Ballestas M-C, Quiñonez-Pérez AM, Marín-Gutiérrez A. Estimulación cognitiva para pacientes con trastorno neurocognitivo mayor por enfermedad de alzheimer: revisión sistemática. Búsqueda. 2017;
