Pankreas Kanseri: İlk Hormonal Belirtiler Nelerdir?
Genellikle kanser vücudunuzdaki hücrelerin çoğunu etkileyen bir hastalıktır. Pankreas kanseri, pankreastaki hücreler kontrolsüz bir şekilde bölünmeye başladığında ortaya çıkar. Hem kadınları hem de erkekleri eşit bir şekilde etkiler ve yaşamın herhangi bir döneminde görülebilir.
Pankreas midede yer alan uzun bir organdır. Vücuttaki pek çok önemli fonksiyonu yerine getirir.
Pankreas iki tip hücreden oluşur:
- Endokrin hücreleri: Bunlar genellikle panreatik adacıklardır. Özellikle doğrudan kan akışına karışan hormonları üretirler. Normal olarak insülin ve glukagon üretirler. Bunlar kandaki glikoz miktarını düzenlerler.
- Ekzokrin hücreleri: Öte yandan bu hücreler, ufacık kanallar aracılığıyla onikiparmak bağırsağına giden enzimleri sentezlerler. Pankreatik kanalı oluştururlar. Bu da ince bağırsağa doğru safra yoluna (karaciğerden gelen) bağlanır. Yaptıkları enzimler lipit veya yağ gibi belli besinlerin sindirimine yardımcı olur.
Pankreas Kanseri: Türleri Nelerdir?
Etkilediği hücrelerin türüne bağlı olarak iki tip pankreas kanseri vardır:
- Ekzokrin pankreas kanseri: Bu, en sık görülen türdür. Pek çok durumda sindirim enzimleri üreten hücrelerde gelişir.
- Pankreatik nöroendokrin tümörleri (kötü huylu veya kanserli): Bu tümörler, hormon üreten pankreatik adacık hücrelerini etkiler. Böylece onları doğrudan kan akışına salgılarlar.
Ayrıca kanserin etkilediği hücre tipine bağlı olarak farklı alt türleri de birbirlerinden ayırt edebiliriz (en yaygın semptomlara bakın).
Bunu da okuyun: Kanser Haberi Alırken Bilmeniz Gerekenler
Pankreas Kanserinin En Yaygın Belirtileri Nelerdir?
Bazı insanlarda hastalıkla ilgili herhangi bir belirti görülmeyebilir. Ayrıca hastanın sahip olduğu pankreatik kanser türüne göre semptomlar değişkenlik gösterebilir. Bunun için şöyle ayırt edebiliriz:
Ekzokrin Pankreas Kanseri
- Yorgunluk, bitkinlik veya genel bir halsizlik.
- Mide bulantısı ve kusma.
- İştahsızlık. Bu genellikle istemeden kilo vermeye yol açar.
- Mesanenin ve/veya karaciğerin boyutunda büyüme.
- Karında rahatsızlık, yakın bölgelere yayılabilir (sırt gibi).
- Sarılık veya cildin sararması. Bunun sebebi kanserin ana safra yolunu ve bilirübin birikimini engellemesidir. Bilirübin, normalde karaciğer tarafından üretilen ve bu kanal aracılığıyla onikiparmak bağırsağına ulaşan bir pigmenttir.
- Diğer ilişkili belirtiler idrar renginde koyulaşma ve dışkının özelliklerinde değişikliklerdir (renginde ve dokusunda değişiklikler).
Hormonal Belirtilerinden Bazıları:
- Hastanın yağ dokusunda değişimler. Bu durum pankreatik enzimlerin doğru salgılanmaması nedeniyle oluşur.
- Diyabet: Bu durumda ekzokrin hücreleri insülin sentezleyen hücreleri yıkar. Bu yüzden kandaki glikoz seviyesi artar ve bu hastalığın karakteristik belirtileri kendini gösterir.
- Kandaki glikoz seviyesinde kısmi değişimler.
Bu yazımıza da bakın: Düzenli Olarak Tüketmeniz Gereken Kansere Karşı Faydalı 7 Meyve ve Sebze
Pankreas nöroendokrin tümörleri (kötü huylu veya kanserli)
Kanserin gelişmesine yol açan hücre tipine bağlı olarak:
- Gastrinoma: Bu hastalık kendini gastrin üreten hücrelerin içinde gösterir ve bunun üretimini artırır. Genellikle bu madde midede daha fazla asit sentezlenmesine yardımcı olur. Bu durum Zollinger-Ellison sendromu ismiyle bilinir.
- Insülinoma: Kontrolsüz bir şekilde bölünen insülin üreten hücreleri etkiler. Hipoglisemiye veya kanda düşük glikoz seviyesine neden olur.
- Glukagonoma: Glukagon üreten hücrelerde gelişen nadir görülen bir tümördür. Hiperglisemiye veya kanda yükselen glikoz seviyesine neden olur.
- Somatostatinoma: Somatostatin normalde diğer hormonların düzenlenmesine yardımcı olur. Bu tümör bu maddenin seviyesini değiştirebilir.
- PPoma: Normal şartlarda pankreasın fonksiyonları düzenleyen pankreatik polipeptidin (PP) aşırı derecede üretilmesiyle ilişkilidir.
- VIPoma: Vazoaktif bağırsak peptitini (VIP) sentezleyen hücreleri değiştirir. En belirgin semptom uzun süreli ishaldir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Mizrahi, J. D., Surana, R., Valle, J. W., & Shroff, R. T. (2020). Pancreatic cancer. Lancet (London, England), 395(10242), 2008–2020. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32593337/
- Rojano, J., Storino, M., Serrano, R., Contreras, J., Almonte, L., Agreda, N., & Blanca, E. (2016). Sobrevida de los islotes β pancreáticos y uso de hipoglucemiantes orales: un gran reto para el médico actual. Revista Venezolana de Endocrinología y Metabolismo, 14(1), 5-15. https://ve.scielo.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1690-31102016000100002
- Puckett, Y. (2022). Pancreatic Cancer. StatPearls. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK518996/
- Asociación Española Contra el Cáncer. (s. f.). Síntomas: Cáncer de páncreas. Consultado el 19 de junio de 2023. https://www.contraelcancer.es/es/todo-sobre-cancer/tipos-cancer/cancer-pancreas/sintomas
- Sociedad Americana contra el Cáncer. (2019, 11 de febrero). Signos y síntomas del cáncer de páncreas. (s. f.). https://www.cancer.org/es/cancer/tipos/cancer-de-pancreas/deteccion-diagnostico-clasificacion-por-etapas/senales-y-sintomas.html
- Hendifar, A. E., Petzel, M. Q. B., Zimmers, T. A., Denlinger, C. S., Matrisian, L. M., Picozzi, V. J., Rahib, L., & Precision Promise Consortium (2019). Pancreas Cancer-Associated Weight Loss. The oncologist, 24(5), 691–701. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6516128/
- Vujasinovic, M., Valente, R., Del Chiaro, M., Permert, J., & Löhr, J. M. (2017). Pancreatic Exocrine Insufficiency in Pancreatic Cancer. Nutrients, 9(3), 183. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5372846/
- Liu, Z., Gou, A., & Wu, X. (2023). Liver metastasis of pancreatic cancer: the new choice at the crossroads. Hepatobiliary Surgery and Nutrition, 12(1), 88–91. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9944539/
- Bassari, R., & Koea, J. B. (2015). Jaundice associated pruritis: a review of pathophysiology and treatment. World Journal of Gastroenterology, 21(5), 1404–1413. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4316083/
- De La Cruz, M. S., Young, A. P., & Ruffin, M. T. (2014). Diagnosis and management of pancreatic cancer. American Family Physician, 89(8), 626–632. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24784121/
- Navari R. M. (2020). Nausea and Vomiting in Advanced Cancer. Current Treatment Options in Oncology, 21(2), 14. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32025954/
- Di Marco, M., Rubbi, I., Baldi, A., Di Lorenzo, R., Magnani, D., Cremonini, V., Sarli, L., Artioli, G., & Ferri, P. (2018). Evaluation of fatigue in patients with pancreatic cancer receiving chemotherapy treatment: a cross-sectional observational study. Acta Bio-medica : Atenei Parmensis, 89(4-S), 18–27. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6357627/
- Coveler, A. L., Mizrahi, J., Eastman, B., Apisarnthanarax, S. J., Dalal, S., McNearney, T., Pant, S., & Precision Promise Consortium (2021). Pancreas Cancer-Associated Pain Management. The Oncologist, 26(6), e971–e982. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33885205/