Tungiyaz: Tedavisi ve Semptomları

Tungiyaz fakirlik ile yakından ilgilidir, çünkü çoğunlukla çıplak ayak yürüyen ve asfaltsız ya da çöp toplama servisleri bulunmayan yerlerde yaşayan insanları etkiler.
Tungiyaz: Tedavisi ve Semptomları

Son Güncelleme: 24 Temmuz, 2020

Tungiyaz fakirlik ile yakından ilişkili olan parazitik bir hastalıktır. Hematofajik pireler, yani kan ile beslenen pireler dolayısıyla ortaya çıkar – bundan spesifik olarak Tunga penetrans cinsi sorumludur. Ancak, Tunga trimamillata ile ilişkili olan vakalar da bulunmuştur. Bu yazımızda tungiyaz semptomlarına bakacağız.

Bu pire şigoe piresi, kum piresi, insan etine gömülen pire, insan piresi vb. pek çok isme sahiptir. İlk tungiyaz raporları 1525’te, İspanyol istilacısı Fernando González de Oviedo pek çok Haiti yerlisinin bu durumdan muzdarip olduğunu gözlemlediğinde ortaya çıkmıştır.

Parazit Amerika’da ortaya çıkmıştır ve buradan dünyanın diğer bölgelerine yayılmıştır. An itibariyle bu pire Latin Amerika, Karayipler, Sahra Altı Afrika, Madagaskar, Zanzibar, Seyşel Adaları, Hindistan’ın batı kıyısı, Pakistan ve Okyanusya’da bulunmaktadır. Tungiyaz semptomlarını nasıl fark edeceğinizi biliyor musunuz? Öğrenmek için okumaya devam edin!

Tungiyaz Nedir?

Tungiyaz, bahsedilen pire cinslerinden biri sıcak kanlı bir hayvanın cildini deldiğinde gerçekleşir. Hastalık, cinsin dişisi hamile durumda cildi deldiğinde gelişir. Bu olduğunda bir hipertrofi sürecine girer ve sonrasında cilde yerleştireceği binlerce yumurta üretir.

Bu  hastalık vücudun herhangi bir bölgesini etkileyebilir ancak genellikle ayakları etkiler. Bunun nedeni pirenin organik materyallerle dolu kuru, gölgeli, kumlu yerlerde yaşamayı tercih etmesidir. Eğer bu karışıma yalın ayakla yürüyen insanları da eklerseniz bu enfeksiyonu mümkün hale getirir.

Hamile dişi kendisini ağzı yoluyla cilde yapıştırır.  Epidermisi, papiller dermisin kılcal damarlarından beslenenebilene kadar geçer. Parazitin anal-genital açıklığı cildin yüzeyine erişir. Pire bu açıklığı kullanarak yumurtalarını dışarıya salgılar ve 1 ila 3 hafta arasında bir sürenin sonunda dişi ölür.

Tungiyaz Semptomları

Cildi tungiyaz dolayısıyla kaşınan bir kişi.
Enfeksiyonun sonrasında cildinizin pireye karşı verdiği enflamatuvar tepki dolayısıyla şiddetli bir kaşıntısı olan bir kızarıklık yaşarsınız.

Çoğu vakada tungiyaz ayağın tabanını, periungual bölgeleri ve el ile ayak parmaklarınızın arasındaki cildi etkiler. Vakaların sadece %5 ila %10’u arasındaki kısmının vücudun diğer bölgelerinde semptomlar gösterdiği tahmin edilmektedir.

Normalde, etkilenen bölgede şiddetli kaşıntı deneyimlersiniz. Bir ya da birden fazla lezyon yaşayabilirsiniz. Bunlar acı verici ya da asemptomatik olabilirler. Parazitin cildi delmesinden sonraki 24 saatin içerisinde bir eritamatöz papül ya da maküla gözlemleyebilirsiniz. Genel olarak bunlar temastan iki saat kadar sonra ortaya çıkmaya başlar.

Lezyonlar evrimleşir ve beyaz nodüllere dönüşür, bunların ortasında bir siyah nokta vardır. Siyah nokta pirenin karnının sonudur. Pek çok durumda bu noktanın yakınında cilde yapışmış bir yumurta birikimi gözlemleyebilirsiniz.

Pire öldüğünde siyah bir yara kabuğu lezyonun üzerini kapatır. Bu kabuk pıhtılaşmış kan ve döküntülerden oluşur. Sonrasında epidermal bir yara izi ortaya çıkar. Bazen lezyonlar bir su toplamasına benzerdir, ve ülserli ya da siğilli görünürler.

Tedavi

Temel tungiyaz tedavisi pirenin cerrahi yöntemlerle çıkartılmasını içerir. Bunu yapmak için steril bir iğne kullanılır ve sonrasında bölge bir tuz solüsyonuyla yıkanır. Bazı vakalarda bir derin tıraş yöntemi kullanılır. Sonrasında cilt elektrokoagülasyon ile sıyrılır.

Parazitin çok dikkatli bir şekilde çıkarılması çok önemlidir. Eğer süreç sırasında pirenin vücudu bölünürse bu şiddetli bir enflamasyon durumuna neden olacaktır. Pire çıkarıldıktan sonra topikal antibiyotikler uygulanması gerekir.

Bazı vakalarda tungiyazı tedavi etmek için tiyabendzol kullanılır. Bu günde kilo başına 25 mg’lik dozlarda, 5 ila 10 gün boyunca almanız gereken oral bir ilaçtır. Aynı ilacı, bir krem ya da losyon olarak, lezyon sayılarını azaltmak için de kullanabilirsiniz.

Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Bağırsak Parazitleri Nasıl Tedavi Edilir?

Engellenmesi

Ders çalışan bir çocuk.
Sağlık ve hijyen eğitimi tungiyaz bulunan bölgelerde önemli önlemlerdir.

Tungiyaz semptomlarından kaçınmanın en iyi yolu tungiyazın gerçekleşmesini engellemektir. Bunu yapmak için en pratik metot kapalı ayakkabılar giymek ve pirelerin yaşıyor olabileceği bölgelerde yatmak ya da oturmaktan kaçınmaktır.

Durum ne olursa olsun en iyi strateji fakirliğe karşı savaşmak, yolları ve kaldırımları asfaltlamak ve etkili çöp toplama sistemleri kurmaktır. Benzer şekilde, evleri iyileştirmek için de efor gösterilmeli ve evlerin toprak yerleri olmamalıdır.

Ayrıca, eğitim de burada önemli bir rol oynar. Bu parazite maruz kalan insanları paraziti tanımak ve cildi delmesine izin vermesini engellemek üzere eğitmek de önemlidir.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Hoon, K. S., Fernández, M. F., Buján, M. M., Cervini, A. B., Laffargue, J., & Pierini, A. M. (2011). Tungiasis: Presentación de un caso clínico. Archivos argentinos de pediatría, 109(4), e82-e84.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.