Astım Semptomları, Tetikleyicileri ve Teşhis Olguları

Astım, solunum sistemini etkileyen kronik bir hastalıktır. Birtakım iç ve dış kaynaklı uyarıcılarla karşılaşıldığında küçük solunum yolları büzüşür: bu, bronşların daralması ve ciğerlere gidecek havanın kısıtlanması anlamına gelir.

tarafından incelendi ve onaylandı. doktor José Gerardo Rosciano Paganelli.

Tarafından yazılmıştır Carolina Betancourth

Son Güncelleme: 16 Eylül, 2022

Astım hastalığının kökeni oldukça karmaşıktır. Tahriş, iltihap, aralıklı tıkanıklıklar, aşırı duyarlı bronşlar ya da solunum yollarının giderek daha fazla nefes darlığı hissine neden olması belirtilerin bir kısmıdır.

Semptomları oldukça hafif ve hatta yalnızca ara sıra yaşayan pek çok astım hastası var. Ancak bazı kişiler “astım atakları” olarak bilinen çok daha ağır sorunlar yaşayabiliyor; bu da daha ciddi rahatsızlıklara sebep olabiliyor ve daha uzun sürebiliyor. Bunun bir sonucu olarak da nefes almak daha zor hale geliyor.

Astım kimleri etkiler?

Dünya Sağlık Örgütü’nün (World Health Organization) sunduğu verilere göre, yaklaşık 235 milyon insan astım hastası ve bu da dünya nüfusunun yaklaşık %5’ine tekabül ediyor.

Ülkelerin gelişmişlik seviyesi fark etmeksizin, astım kaynaklı ölümlerin %80’i kötü sağlık hizmeti endeksine sahip olan ülkelerde gerçekleşiyor.

Astım hastalığı bütün ülkelerde görülebiliyor ve çocuklar arasında daha yaygın olsa da her yaştan insanı etkileyebiliyor. Astım vakaları genellikle alerjilerle ilişkilendirilmekte.

Astımın sebepleri

Astımın esas kökeni henüz belirlenemedi. Ancak, etiyolojik faktörler (örneğin genetik) ile bazı hastalarda hastalığın sebebi olmasa bile yaşanılan semptomlardan sorumlu olan tetikleyicileri birbirinden ayırmak önemlidir.

Etiyolojik faktörler

• Genetik: ailede astım ve/veya alerji geçmişinin olması yaşanılan nefes sorunlarıyla ilişkilendirilir.
• Alerjiye sebep olan maddelere maruz kalmak: alerji ve solunum yollarıyla ilgili semptomlara sebep olan maddelere maruz kalmak. Bu maddelerin en önemlileri şunlardır:
  • Mikroskobik mantar (nemin bir ürünü)
  • Evcil hayvanlardan dökülen tüy, deri kalıntıları ve kepekler
  • Kumaş (örneğin yün)
  • Sigara içmek
  • Talaş
  • Akar
  • Toz
  • Polen

Tetikleyiciler

Tetikleyiciler, semptomların ortaya çıkmasıyla ilişkilendirilen genellikle çevresel kaynaklı faktörlerdir. Bu faktörlerin bir kısmı şöyledir:

• Viral enfeksiyonlar
• Sigara içmek
• Çölyak hastalığı ya da gluten duyarlılığı
• Kirli ortamlar ve düşük hava kalitesi
• Ani hava değişiklikleri (aşırı soğuk, nem ya da kar)
• Belirli bir antibiyotik ya da ilacın uzun süre kullanılması

Astım belirtileri

Semptomların sıklığı hastadan hastaya değişir; semptomlar zaman zaman ya da kronik olarak görülebilir. Bu neredeyse tamamen bağışıklık sisteminin ne kadar güçlü olduğuna bağlıdır. Semptomlar sahip olduğunuz astım türüne ve astımın yoğunluğuna göre değişkenlik gösterse de, genel olarak yaşanan sorunlar şunlardır:

• Öksürük: bunlar bazen bir miktar balgam içeren, bazen de tamamen kuru rahatsız edici öksürüklerdir.
• Nefes darlığı: bu semptom genellikle egzersiz yapıldığında ya da kişi kendini fiziksel olarak zorladığında görülür. Daha ağır vakalarda konuşurken ve hatta dinlenirken bile nefes darlığı yaşanabilir.
• Göğüste hırıltı: bu sesler genellikle solunum yollarının darlığı nedeniyle ortaya çıkar. Steteskopla daha kolay tespit edilebilir.

Diğer semptomlar şunları içerebilir:

• Yorgunluk hissetmek
• Boğazın ağrıması ya da kaşınması
• Göğüste hissedilen baskı
• Düzensiz nefes almak (normalden daha yavaş ya da hızlı)
• Burun tıkanıklığı (kurtulması zor olan yoğun sümük) ve hapşırma
• Nefes almak çok zor olduğu için konuşmakta ya da yürümekte zorluk çekme (bu oldukça ciddi bir semptomdur)

Astım teşhisi

Bu hastalığın tespit edilmesi için öncelikle sizin ve ailenizin hastalık geçmişi, diğer olası sebepler ve risk faktörleriyle ilgili bir değerlendirme yapılır. Hastaya daha önceden bir teşhis koyulmuşsa, hastalığın daha önceki aşamaları değerlendirilir.

Pek çok vaka alerjilerle ilişkilidir; bu nedenle hastada burun mukozası yangısı ya da egzema olması doktorun astım başlangıcından şüphelenmesine sebep olabilir. Ayrıca, doktor daha ileri bir tanı koyabilmek için bu testleri de isteyebilir:

• Alerji testleri
• Kan testleri
• Solunum fonksiyon testleri
• Göğüs ya da burun röntgeni
• Arteriyel kan gazı (astım atakları yoğun olduğunda)

Tedavi

Maalesef astım iyileştirilebilen bir hastalık değil, ancak astımı kontrol edebilmek için bazı tedaviler mevcut. Bu tedavilerin amacı durumunuzun ağırlığını hafifletmek ve semptomların tekrarını azaltmaktır.

Tedavilerin amacı şunlardır:

• Öksürük ve nefes darlığı gibi kronik semptomları önlemek ve rahatlatmak
• Akciğerin düzgün çalışmasını sürdürmek
• Semptomları rahatlatmak için acil durumlarda kullanılan ilaçlara duyulan ihtiyacı azaltmak
• Kronik astım ataklarını önlemek

Tedaviler şunlardır:

• Anti-enflamatuvarlar: kortikosteroidler en yaygın olarak kullanılanlardır (beklometason, budesonid, flutikazon)
• Bronkodilatörler: beta-2 agonistler (salbutamol, terbutalin, formeterol, antikolinerjik ilaçlar (ipratropium bromide) ve metilksantin)

Bu önlemleri içeren bir hareket planının olması da önemlidir:

• İlk olarak, ilaçlarınızı doğru şekilde alın: doğru zamanda ve tıbbi yönlendirmeleri takip ederek
• Sonra, gerekli olduğunda acil tıbbi müdahale arayın
• Ayrıca, hastalığınızın ne kadar düzgün kontrol edildiği hakkında yeterli bilgiye sahip olun
• Çevresel faktörlerden kaçının
• Son olarak, egzersiz yaparken kendinize nasıl bakmanız gerektiğini öğrenin