Diyabetik Retinopati: Nedenleri Nelerdir?

Şeker hastaları kan şekeri seviyelerini sabit tutarak ve periyodik olarak oküler fundus muayenesi yaptırarak diyabetik retinopatiyi önleyebilirler. Peki, bu rahatsızlığa ne sebep olur? Bu konu hakkındaki tüm bilgilerden bahsedeceğiz. 

Diyabetik retinopati, tip 1 veya tip 2 olmasından bağımsız diyabetik olan herkeste ortaya çıkabilen bir komplikasyondur. Görülme oranı günden güne düşüyor olsa da, örneğin Avrupa’dan bir istatistik vermek gerekirse, günümüzde İspanyollar’ın neredeyse %15’ini etkiliyor.

Uzmanlar, bu durumun, özellikle hastalıkla 20 yıldan fazla süredir yaşayan tip 1 diyabet mellitus hastalarının yaklaşık %98’ini etkilediğini tahmin ediyorlar. Tip 2’de ise 20 yıllık hastalık geçmişi olanlarda oran yaklaşık %60’tır.

Diyabetik retinopati, diyabetin, retinaya kan akışını sağlayan kan damarlarına zarar vermesi nedeniyle ortaya çıkar. Uzun süredir diyabetle yaşayan insanları etkileme eğilimindedir.

Hastaların, kan şekeri seviyesi yeterince kontrol edilmiyorsa, bu bozukluğa yakalanma ihtimalleri artar. Bu patoloji uzun vadede görme yetisinin tamamen yok olmasına neden olabilir.

Bu hastalığın önemi nedeniyle, bugünkü yazımızda, görülme oranının azalmaya devam etmesine yardımcı olmak için nedenlerinin ve semptomlarının yanı sıra nelerden oluştuğunu açıklayacağız.

Diyabetik retinopati nelerden oluşur?

Diyabetik retinopati, kan şekeri seviyesinin uzun süre yüksek olması ve kontrolden çıkması durumunda görülür. Retinadaki kan damarları, aldıkları hasar sonucu bazı değişikliklere uğrarlar. Bu süreç çeşitli aşamalara ayrılır:

• Proliferatif olmayan hafif diyabetik retinopati. Hastalığın en erken aşamasıdır. Kan damarlarında iltihaplanan küçük alanlar vardır. Bunlar mikroanevrizmalardır.
• Proliferatif olmayan orta dereceli retinopati. Patoloji durdurulmazsa, bazı damarlar tıkanır ve durumun şiddet seviyesi artar.
• Proliferatif olmayan şiddetli retinopati. Bu aşamada birçok damar tıkanmıştır. Bu nedenle retinaya yeterince kan akışı yoktur. Vücut, retinaya kan akışını sürdürmek için yeni damarlar oluşturmaya çalışır.
• Proliferatif diyabetik retinopati. Yeni kan damarları oluşturulur ancak kırılgandırlar ve retinanın içinde oluşurlar. Bu damarlar zayıf oldukları için kan dışarı sızabilir ve görme kaybına neden olabilir.

Ayrıca makula iltihabı da oluşabilir. Makula, gözün görme sürecine dahil olan bir bölümüdür. Bu iltihap, makula ödeminden kaynaklanır. Makula ödemi, yukarıda belirtilen aşamalardan herhangi birinde ortaya çıkıp körlüğe neden olabilir.

Diyabetik retinopatinin semptomları nelerdir?

Normalde diyabetik retinopatisi olan kişi hastalık çok ilerlemiş olduğunda semptomları fark etmeye başlar. Bunun önlenmesi için tüm diyabet hastaları, retinalarını kontrol ettirmek için periyodik testler yaptırmalıdırlar.

Oküler fundus denilen basit ve ağrısız bir işlemdir. Patolojinin zamanında tespit edilmesi, ilerlemesini önlemeye ve böylece görme kaybını durdurmaya yardımcı olur. Retinopati ilerledikçe, aşağıdaki gibi belirtiler ortaya çıkabilir:

• Zamanla görme yetisinin azalması
• Geceleri görüş zayıflığı
• Renkleri ayırt etme sorunu – Ayrıca görme bulanıklaşabilir ve hatta sürekli değişkenlik gösterebilir.
• Bazı durumlarda görme alanında noktalar ortaya çıkar; bunlar, retina dekolmanının belirtilerinden olan koyu alanlar olabilirler.

Retina dekolmanı, normal şartlarda retinanın bağlı olduğu gözün arka duvarından ayrılması anlamına gelir. Ciddi ve acil bir tıbbi komplikasyondur.

Bu rahatsızlığı nasıl önleyebiliriz?

Bir dizi basit önlem sayesinde çok sayıda diyabetik retinopati vakasının önlenmesi mümkündür. Öncelikle diyabet hastası olan kişilerin düzenli olarak göz testi yaptırmaları şarttır.

Diyabetik retinopati gibi patolojilerin erken teşhis edilmelerinin, hem medikal maliyetleri hem de hastanın yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabileceğini gösteren çalışmalar vardır.

Aynı şekilde kan şekeri seviyesini ve kan basıncını kontrol etmek hayati önem taşır. Bir hasta, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmenin yanı sıra sık sık ölçülü egzersiz yapmalıdır.

İdeal olan hastanın, doktor tarafından verilen tedavi talimatlarına uymasıdır. Her şeyin yolunda gittiğinden emin olmak için kan şekeri seviyenizi sık sık ölçebilirsiniz. Ayrıca sigara ve alkol gibi toksik alışkanlıklardan da kaçınmalısınız.

Sonuç

Kan şekeri seviyesi uzun süre yüksek kaldığında, retinayı besleyen kan damarlarının tıkanmasına neden olabilir. Sonuçta göz, yeni kan damarları geliştirmeye çalışır. Ancak yeni oluşturulan bu damarlar hassastır. Üstelik kolayca kanayabilirler.

Bu, giderek kötüleşen görme sorunlarına neden olur. Bu nedenle diyabetli hastalar, görme sağlıklarına özellikle dikkat etmelidirler. Sağlığınızın ne durumda olduğunu kontrol etmek için sık sık doktorunuza görünmelisiniz.