Gözyaşı ve Ağlamak Hakkında Bilinmeyen Şeyler
Ağlamak, tüm canlıların yaşadığı fizyolojik bir süreçtir. Ancak insanların gözyaşı dökmesi diğer canlılardan farklıdır. Farklı duyguları ifade etmek için ağlayan tek canlı biziz. Bu yazıda gözyaşı ve ağlamanın bazı ilginç yanlarını paylaşmak istiyoruz.
Ağlamak sağlığınız için iyidir
Yıllarca, gözyaşları bir zayıflık işareti ve hatta kimi zaman manipülasyon olarak görülmüştür. Kendinizi kötü hissedip bunu gözyaşlarıyla ifade ettiğinizde vücudunuzda farklı kimyasallar salgılanır. Bu maddeler doğal sakinleştirici bir madde gibi etki ederler. Başka bir deyişle, hissettiğiniz acıyı azaltırlar.
Ağladığınızda vücudunuz sakinleşir. Çünkü vücut ağladıktan sonra oksitosin salgılar. Bu madde doğal anestezi işlevi görür. Sıklıkla gerçekleşmese de, ağlamak önemlidir. Gözlerindeki mukoz membranları kuruluğa karşı koruyarak gözlerinizin kusursuz halde kalmasına destek olur.
Bir diğer önemli faktör ise soğuk algınlığı ile savaşma kabiliyetidir. Gözyaşları bazı bakterileri öldürür. Bu, Lysozime D. adı verilen bir sıvı sayesinde gerçekleşir. Özetlemek gerekirse, ağlamak iyi bir eylemdir. Sizi sağlıklı tutmaya ve vücudunuzun düzgün çalışmasına yardımcı olur.
İlginizi çekebilir: Üzüntünün Fiziksel Etkileri Nelerdir?
Mutluluk ve hüzün gözyaşları aynı mıdır?
Aslında bilim insanları gözyaşlarını üç kategoriye ayırıyor:
Sade gözyaşları
Bu gözyaşları korneayı sürekli kurumaktan koruyan gözyaşlarıdır. Gözlerinizi nemlendirirler. Ayrıca gözlerinizi temiz tutarlar. Normal koşullarda, bir kişi günde bir tatlı kaşığı kadar gözyaşı döker (1,1 gram). Zamanla bu oran artıp azalabilir.
Tepkisel gözyaşları
Bunlar dışardan gelen rahatsızlık nedeniyle oluşur. Bu tür gözyaşlarının nedeni herhangi bir şey olabilir. Soğan, göz yaşartıcı gaz, boya veya aşındırıcı kimyasallar en sık rastlananlardır. Bu gözyaşlarının amacı yabancı maddeleri gözlerinizden uzaklaştırmaktır.
Duygusal gözyaşları
Bunlar duygulara bağlı olan gözyaşlarıdır. Bu duygular çeşitlidir: mutluluk, üzüntü, kızgınlık, hınç vs.
Cinsel ilişkiden sonra ağlamak
Birçok insan orgazm olduktan sonra ağlamak ister. Bilim camiası bu olguyu açıklamak için henüz ortak bir karara varamadı. Ancak bazı insanlar cinsel ilişkiden sonra ağlamanın ilişki sırasında oluşan hormonal değişimlerden kaynaklı olduğunu söylüyor.
Başka uzmanlarsa bunun psikolojik bir tepki olduğunu belirtip aşağıdaki durumlardan kaynaklanabileceğini belirtiyorlar:
- Doruğa ulaşma hissi
- Birisini aldatırken duyulan suçluluk duygusu
- Kötü bir ilişki içinde duyulan üzüntü hali
Eğer her zaman bu tepkiyi veriyorsanız, belki de ilişkinizi değerlendirme vakti gelmiştir. İlişkinizin sizi mutlu edip etmediğini anlamaya çalışın.
Mutlu olduğunuz için ağlıyorsanız, sorun yok. Ama mutsuz olduğunuz için ağlıyorsanız, durup ilişkinizi gözden geçirmek için kendinize zaman ayırın. Bu kişiyle kalmaya değip değmeyeceği üzerine düşünün.
Erkekler kadınlar kadar ağlamaz
Kadınların erkeklerden daha fazla ağladığını söyleyen hikayeler yıllardır anlatılır. Bunlar beraberinde şakalarla gelir. Hatta, kadınların erkeklerden dört kat daha fazla ağladığını gösteren çalışmalar bile mevcut.
Bunun nedeni prolaktin hormonudur. Bu hormon kişinin ağlamasına neden olabilir ve çoğunlukla kadınların kanında ve gözyaşlarında bulunur.
Öte yandan, kadın gözyaşı kanallarının yapısı erkeklerinkine göre farklıdır. Bu durum kadınların ağlamasını kolaylaştırır.
Hayvanlar da ağlar
Hayvanlar da ağlama yeteneğine de sahiptir. Normalde, hayvanların ağlaması çıkardıkları seslerden dolayı fark edilir. Ayrıca yüz ifadeleri veya davranışlarıyla da fark edilebilir.
Hayvanların ifadeleri türden türe çeşitlilik gösterir. Bunun nedeni, her türün limbik sisteminin farklı şekilde gelişmesidir.
Bazı memelilerde ve insanlarda, ağlamak beyindeki ödül merkezi ile bağlantılıdır. Bununla birlikte, insanlar duygulardan kaynaklı olarak gözyaşı döker.
Diğer bir deyişle, hayvanlar için daha derin bir duygusal anlam taşıyan gözyaşı dökmek imkansızdır. Onların gözyaşı sadece işlevsel gereklilik sonucudur.
Gözyaşı ve ilginç özellikleri
Ağlamanın çeşitli “duygusal” sonuçları vardır; stresi azaltmak, empati ve şefkat göstermek, acı duyduğumuzu veya ilgi çekmek isteğimizi ifade etmek ve hatta mutluluğu göstermek.
Gözyaşları bilim insanları onları tahrişten kaynaklı görse de görmese de aynı psikolojik tepkilere sahiptir. Bu konuda emin olduğumuz şey gözyaşlarının gözleri korumak gibi önemli bir işlevi olduğudur.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- McDermott, Alison M. (2013). Antimicrobial Compounds in Tears. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3844110/
- Smithsonian Mag. (2013). The Microscopic Structures of Dried Human Tears. https://www.smithsonianmag.com/science-nature/the-microscopic-structures-of-dried-human-tears-180947766/
- American Pysichological Association. (2014). Why we cry. https://www.apa.org/monitor/2014/02/cry
- Vingerhoets,Ad J. J. M. van de Ven, Niels. van der Velden, Yvonne. (2016). The social impact of emotional tears. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4882350/