Kolesteatom: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi Nasıldır?

Kolesteatom, toplumun genelinde çok nadir görülen bir kulak hastalığıdır. Buna rağmen, tedavisi zor olabilir ve çabuk giderilmediği takdirde semptomları ciddi olabilir.

Yazan ve doğrulayan biyolog Samuel Antonio Sánchez Amador.

Son Güncelleme: 26 Ekim, 2022

Kolesteatom (tehlike müzmin kulak enfeksiyonu), orta kulaktaki mukoza zarının cilt epiteli artıkları nedeniyle ölü hücrelerin zamanla temporal kemik üzerinde enfeksiyona neden olmasıdır. Bunu bir başka şekilde söylememiz gerekirse; mukozanın bulunması gereken yerde, epitel artıklarının kist haline gelmesidir. Karşımızda iyi huylu bir tümör vardır.

Klinik araştırmalara göre bu hastalık, ilerleyen zamanda genişlemesi nedeniyle geri dönüşü olmayan işitme kaybına, kemik yapılarına harap edici etki göstermeye ve ciddi komplikasyonlara neden olmaktadır. Nadir görülen bir hastalık olmasına rağmen belirtilerini hızlı ve etkin bir şekilde tespit etmek önemlidir. Bu yazımızda size kolesteatom hakkında bilmeniz gereken her şeyi anlatıyoruz.

Kolesteatom yayılım şekli

Kulak ağrısına neden olan birden fazla sorun vardır ve bu nedenle, her vaka için hangi grupların risk altında olduğunu bilmek gerekir. Kolesteatom, semptomu ortaya çıkaran tek neden değildir ancak kaynaklarından biridir.

Otorinolarengoloji, baş ve boyun cerrahisi dergisinin yürüttüğü bir araştırma bize bu hastalığın dünyadaki dağılım oranı ile ilgili bir dizi veri sağlamaktadır. Bu veriler aşağıdaki gibidir:

• Genel anlamda çok nadir görülen bir patolojidir. Ortalama 41 yaşındakiler olmak üzere 3 ile 70 yaş arasındaki bireyleri etkiler.
• Yaygınlığı, yani nüfusa oranla hastalıktan etkilenen bireylerin sayısı her 100.000 bebekte 3 ve her 100.000 yetişkinde ise 9’dur.
• Çok sık olmamasına rağmen, tedaviden sonra vakaların %10 ile 20’sinin nüks etme eğilimi vardır.

Verilen bilgilerden de gördüğümüz gibi nadir görülen bir sunumla karşı karşıyayız, ancak aynı zamanda ortadan kaldırması da zordur. Bu hastalıkla karşılaşmamız durumunda erken tanı almak önemlidir çünkü ne kadar çok gecikirsek, kistik kitle o kadar büyüyecek ve hastanın işitme kapasitesini ve sağlığını kontrol altına alacaktır.

Daha önce de söylediğimiz gibi bu patoloji, anormal bir bölgede çok katlı yassı epital dokunun varlığına bağlı olarak neoplastik olmayan lezyonlara eşlik ettiği görülmüştür. Bu lezyon, mastoidde, epitimpanumda ve orta kulak boşluğunda bulunabilir. Daha önce belirtilen kaynaklara göre, kolesteatomun üç türü olduğu bilinmektedir:

• Doğumsal: Sağlıklı bir kulak zarı varlığında embriyonik doku kalıntıları vardır.
• Birincil edinilmiş: Yapılan çalışmalara göre kulak zarının bazı bölümlerinde çökme sonucu oluşan negatif basınç kulak zarında bir zayıflık oluşturur ve retraksiyon cebi oluşumuna yol açar.
• İkincil edinilmiş: Genellikle çocukluk döneminde meydana gelen bulaşıcı bir süreç nedeniyle timpanik kanalda hasar oluşur. Bu lezyon geride iz bırakarak yetersiz bir şekilde iyileşir ve kist görünümünü alır.

Edinilmiş vakalar, toplumda en sık görülen birincil edinilmiş tip olarak kabul edilen bir kronik otitis media çeşididir. Kolesteatomların tipolojisinin, işgal ettikleri kulak kanalındaki yere göre sınıflandırılabileceğini de açıklığa kavuşturmak gerekir.

Belirtileri

Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Tıp Kütüphanesi, kolesteatom semptomlarının çeşitli olabileceğini ve en yaygın olanlarının belirtilerinin aşağıdakiler gibi özetlendiğini açıklığa kavuşturmaktadır:

• Vertigo.
• Kulak içindeki bulaşıcı süreçlerin ortaya çıkması nedeniyle kronikleşebilen cerahatli akıntı. Buna bazen kafanın içinde bir dolgunluk veya basınç hissi eşlik eder.
• İşitme kaybı: İşitme kanalı kist tarafından işgal edildiğinde ses iletiminde azalma olur.
• Yüz kası felci: boyut olarak büyüdükçe yakındaki yapıların sıkıştırır.
• Beyin apsesi veya menenjit.

Gördüğümüz gibi oldukça ciddi semptomlarla ortaya çıkabilen patolojik vaka ile karşı karşıyayız. Nedeni kistin zamanla genişlemesinden kaynaklanıyor olmasıdır. Bu da, orta kulaktaki bazı kemiklerin veya diğer işitsel yapıların kırılması gibi komplikasyonlara yol açar. Kimi kişilerde bu semptomlar ortaya çıksa da kimilerinin de hastalığı hiçbir belirti göstermeden geçirdiği unutulmamalıdır.

Kolesteatom tedavisi

Kolesteatomun tedavisi karışıktır çünkü kistik kitlenin tümünün çıkarılması zordur. Bu nedenle vakaların %10 ile %20’si zamanla nüksedebilir. Bu nedenle hasta üzerinde periyodik kontroller yapılması gerekmektedir.

Tedavi edilmesinin tek yolu cerrahidir. Ancak bu yöntem doku kütlesini çıkarmayı amaçladığından, bazen orta kulaktan kemikçik zincirinin hasar görmesine de neden olabilir. Doktor ayrıca kolesteatomun genişlemesi nedeniyle destrüksiyonlu bitişik kemikleri kıkırdak veya sentetik yapılarla değiştirmek zorunda kalabilir.

Kolesteatomun değişken türleri vardır, bu nedenle dikkatli olmanız gerekir

Bu satırlarda anlatmaya çalıştığımız gibi, kolesteatom nüfusun genelinde çok az görülen fakat tek tip bir şekilde dağılan nadir bir patolojidir. Bu nedenle, kulakta işitme kaybı veya ağrı hissi ile karşı karşıya kaldığımızda bu hastalık aklımıza getirmemiz gereken son hastalıklardan biridir.

Tuhaf yapısı nedeniyle kolesteatom, derhal harekete geçilmezse hastanın işitme sisteminde gerçek hasara neden olabilir. Bu nedenle, herhangi bir işitme kaybı yaşadığımızda derhal doktora gitmek her zaman en iyi seçenek olacaktır.