Maltodekstrin Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Maltodekstrinin ne olduğunu biliyor musunuz? Peki, tüketilmesi sağlık açısından ne gibi sonuçlar yaratır? Bu yazıda maltodekstrin ve kullanım alanları hakkında her şeyi öğreneceksiniz. 

Yazan ve doğrulayan beslenme uzmanı Saúl Sánchez Arias.

Son Güncelleme: 25 Ağustos, 2022

Maltodekstrin, spor takviyelerinde ve işlenmiş ürünlerde yaygın olarak bulunan bir karbonhidrattır. Yüksek glisemik indeksli şekerler grubuna aittir. Bazen yoğunlaştırıcı işlevi görebilir.

Endüstriyel gıdalarda yaygın olarak bulunan bir malzemedir. Bu nedenle, vücudunuzu nasıl etkileyebileceğini ve onu tüketmenin sağlığınız için güvenli olup olmadığını bilmeniz gerekir. Bu yazıda, maltodekstrini ve kullanım alanlarını keşfedeceksiniz. Böylece bir dahaki sefere bir yiyeceğin etiketinin üzerinde bu kelimeyi gördüğünüzde onunla ilgili her şeyi biliyor olacaksınız.

Maltodekstrin ne işe yarar?

Maltodekstrinin, içinde olduğu ürüne bağlı olarak çeşitli kullanım alanları vardır. Ultra işlenmiş gıdalarda yoğunlaştırıcı görevi görür. Bu madde, birçok gıdanın organoleptik özelliklerini geliştirir.

Bu şeker, yorgunluk başlangıcını geciktirmek için spor içeceklerinde de yaygın olarak bulunur. ‘Güç ve Kondisyon Araştırmaları Dergisinde (Journal of Strength and Conditioning) yayınlanan araştırmaya göre, fiziksel egzersiz sırasında maltodekstrin tüketmek glikojenin yeniden sentezlenmesini uyarır.

Bu besin depolarının yeterli düzeyde tutulması yorgunluğu azaltır ve performansı iyileştirir. Glikojen, karaciğerin, enerji üretimini artırması gerektiğinde kullanabileceği bir glikoz rezervi türüdür.

Maltodekstrin nasıl sağlanır?

Genel olarak konuşacak olursak maltodekstrin, beyaz çözünür bir tozdur. Çeşitli gıdalardan yapılabilir. Bu gıdalardan bazıları pirinç, mısır ve buğdaydır.

Bu malzemeyi yapmak için, bahsettiğimiz gıdalar, besinsel özelliklerini değiştiren bir endüstriyel sürece tabii tutulmalıdır. Nişasta yüksek sıcaklıklarda pişirilir. Daha sonra üreticiler içine ayrışmasını hızlandıran enzimler eklerler. Son olarak, maltodekstrini oluşturan bir hidroliz işlemi yaparlar.

Sonuçta ortaya çıkan ürün, diğer karbonhidratlar gibi gram başına 4 kilokalorilik bir enerji alım miktarına sahiptir. Her durumda, bazı şekerleri diğerlerinden ayıran şey glisemik indeksidir (GI). Bu, bir yiyeceğin kan şekeri düzeyini artırma becerisidir.

Bu anlamda, maltodekstrin, sakkarozdan daha yüksek bir glisemik indekse sahiptir. Bu nedenle, onu tüketmek, pankreas üzerinde çok fazla etki yapar. Sürekli kullanımı, organ deplesyonuna ve insülin ile ilişkili sorunlara yol açacaktır.

Sağlık açısından güvenli midir?

Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), maltodekstrini güvenli olarak kabul ediyor olsa da, gerçek şu ki, sedanter insanlardaki etkisi tartışmalıdır. Aşırı karbonhidrat alımının metabolik bozukluklar geliştirme riskini artırdığını beliren yeterli bilimsel kanıt vardır.

Buna ek olarak, ‘Nutrients’ isimli dergide yayınlanan araştırmada maltodekstrinin ve diğer gıda katkı maddelerinin alımı, bağırsak mikrobiyotasında değişiklikler ile ilişkilendirilmiştir. Bu süreç, vücudun sistemik iltihabını ve bununla birlikte karmaşık ve kronik hastalıkların insidansını artırır.

Ama sporcular için durum farklıdır. Uzmanlar, sporculara, egzersiz sırasında kaybettikleri besinlerin yenilenmesini sağlamak için düzenli olarak karbonhidrat tüketmelerini tavsiye ederler. Bu uygulama kas hasarlarının görülme sıklığını azaltır.

Sporda, beslenmenin amaçlarından biri glikojen depolarının yenilenmesidir. ‘Nutrients’ dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre de sporcuların bunu yapmak için karbonhidrat tüketmeleri gerekiyor.

Maltodekstrinin kontraendikasyonları

Diyabet veya metabolik sorunları olan kişiler, yüksek glisemik indeksli şekerleri tüketmekten kaçınmalıdırlar. Aksi takdirde sağlıkları etkilenecektir. Uzmanlara göre, koşulları böyle olan hastalar, düşük karbonhidrat diyetlerine, bu tür karbonhidratları kontrollü bir şekilde tüketmekten daha iyi yanıt veriyorlar.

Aynı şekilde, uzmanlar bağırsak disbiyozisi olan insanların maltodekstrin gibi katkı maddelerini düzenli olarak tüketmemeleri gerektiğini belirtiyorlar. Mikrobiyotayı değiştirme ve ince bağırsakta aşırı bakteri büyümesini teşvik etme kapasitesine sahip oldukları için patolojik durumlara yol açarlar.

Maltodekstrin yerine kullanılan maddeler

Gıda endüstrisi, genellikle yiyeceklerdeki organoleptik özelliklerin yeterli olduğunu garanti etmek için maltodekstrinin yerine geçen maddeleri kullanır. En yaygın kullanılan maddeler şeker, bal ve pekmezdir.

Maltodekstrinin yerine bu maddelerin kullanılması, bu maddelerin maltodekstrinin kendisinden daha sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Hatta uzmanlar onların düzenli olarak tüketilmesini de engellemek isterler.

En iyi ve en pratik şey, sağlığınızı iyileştirme amacıyla karbonhidrat alımınızı düzenlemeniz ve azaltmanızdır. Sedanter bireyler için en iyisi budur.

Şekerler, enerji üretmek için kullanılan ana substrat olabileceği için sporcular için durum farklıdır. Ancak onların da, şekerlerin etkilerinin zararlı hale gelmediğinden emin olmak için tüketimlerini kontrol etmeleri gerekir.

Maltodekstrin ve kullanım alanları: Yaygın bir gıda katkı maddesidir

Bu yazıda gördüğünüz gibi, maltodekstrin, gıda sektöründe birçok işlevi yerine getirir. Ancak sağlık açısından herhangi bir şekilde fayda sağlamaz. Hatta sağlığı olumsuz etkileyebilir.

Tüketimini tamamen kısıtlamanız gerekmeyebilir. Ancak bu maddeyi içeren ürünlerin neler olduğunun farkında olmanız gerekir ki onları düzenli olarak tüketmeyesiniz. Maltodekstrinin varlığını tespit etmek için yiyeceklerin etiketlerini okumalısınız.

Ancak bir sporcuysanız, özellikle spor içeceklerine eklendiğinde, bu karbonhidrattan faydalanmanız mümkün olabilir. Herhangi bir şüpheniz varsa bir beslenme uzmanına danışın.