Travmatik Beyin Yaralanması Nedir?

Travmatik beyin yaralanmasının başlıca sebepleri trafik kazaları ve düşmelerdir. 

Travmatik beyin yaralanması, hem kafatasını hem de beyni etkiler. Bunun yanı sıra bu tür bir yaralanma, dışta hasar belirtileri göstermeden beyin fonksiyonlarını değiştirebilir.

Beyin travması, bir darbeyle ya da kafatasını delip beyin dokusuna zarar veren bir nesne nedeniyle oluşan etkiden kaynaklanır.

Öte yandan, beyin yaralanması doğrudan bir darbe olmadan bile meydana gelebilir. Örneğin, hızlanma veya yavaşlama gibi ani veya şiddetli hareketler, beynin kafatasına çarpmasına neden olabilir. Bu da morarmaya veya daha kötü sonuçlara neden olabilir.

Travmatik beyin yaralanması, gelişmiş ülkelerde üçüncü önde gelen ölüm nedenidir. Hatta 45 yaş altı yetişkinlerde önde gelen ölüm ve sakatlanma nedenidir. Kafa yaralanmalarının başlıca suçluları araba kazaları, düşmeler ve kavgalardır.

Genç erkekler, beyin yaralanması ile alkol veya yasa dışı uyuşturucu gibi madde bağımlılıkları arasındaki ilişki nedeniyle risk altındadırlar. Bu yazıda, travmatik beyin yaralanmasının nedenlerinden ve semptomlarından bahsedeceğiz.

Travmatik beyin yaralanması: Yaygın nedenleri ve semptomları nelerdir?

Travmatik beyin yaralanmasının teşhis edilebilmesi için beyinde fonksiyon bozukluğuna neden olan bir çeşit dış güç olması gerekir. Beyin yaralanması nedeniyle ortaya çıkan nörolojik bozukluklar en sık şu iki grupta görülür:

• Gençler: Tipik olarak araba kazalarından veya kavgalardan kaynaklanır. Benzer şekilde, iş yerindeki kazalar veya spor yaparken yaşanan kazalar kafa yaralanmalarını tetikleyebilir.
• 65 yaş ve üzeri: Normalde düşmeler yol açar.

Semptomlar, darbenin yoğunluğuna bağlıdır ve hemen veya birkaç gün hatta haftalar sonra ortaya çıkabilir.

Hafif beyin yaralanması

Kafanıza küçük bir darbe aldıktan sonra semptomlarınız olmayabilir. Bununla birlikte, en belirgin semptomlar baş dönmesi, kafa karışıklığı ve hafıza kaybıdır.

Benzer şekilde, birkaç saniye, hatta dakikalar boyunca bilinç kaybı yaşanması mümkündür. Baş ağrısı, bulantı veya kusma ve uyuşukluk yaygın görülen semptomlardır.

Diğer belirtiler şunlar olabilir:

• Normalden daha fazla uyuma veya uyuma zorluğu
• Baş dönmesi veya denge kaybı
• Bulanık görme veya kulak çınlaması

Orta seviyeden şiddetli seviyeye beyin yaralanması

Bu vakalarda, daha önce bahsedilen semptomlar ortaya çıkabilir ve bunlar daha da karmaşık hale gelebilir. Bilinç kaybı daha uzun sürebilir, baş ağrıları kalıcı ve daha yoğun olabilir ve kusma tekrarlayabilir.

Bunun yanı sıra orta ile yoğun şiddette beyin yaralanması yaşayan insanlar, kasılmalar veya nöbetler, göz bebeği genişlemesi ve koordinasyon kaybı gibi belirtiler deneyimleyebilirler.

Bu kategoride, kafa karışıklığı çok daha ciddidir. Ayrıca bu seviyedeki beyin yaralanmasında kişinin komaya girebileceğini belirtmemiz de önemli.

Olası ikincil yaralanmalar nelerdir?

Kafa travması, çok çeşitli ikincil yaralanmalara neden olabilir. Öncelikle kafa derisinin yaralanıp yaralanmadığına bağlı olarak yüzeysel veya açık bir yara oluşabilir.

Kafatası kemiğinde kırıklar olabilir ancak hiç kırık olmasa bile beyin yaralanması ihtimalinin göz ardı edilmemesi gerektiği unutulmamalıdır. Kırıkların olduğu yerlerde, genellikle göz çevresinde morarma, kulak veya burundan kanama gibi gözle görülür belirtiler ortaya çıkar.

Aynı şekilde beyinde de kanama olabilir. Kanama intraserebral olabilir ya da epidural veya subdural alanda oluşabilir. Ne olursa olsun, her türlü beyin kanaması felç, parezi, konuşma bozuklukları vb. gibi daha ciddi nörolojik hasarlara yol açabilir.

Diğer durumlarda, kafa travması, difüze aksonal yaralanmalara yol açarak önemli nöral aksonlara zarar verebilir. Bunlar genellikle geri çevrilemeyen daha kalıcı hasarlara sahiptirler.

Beyin yaralanmaları nasıl tedavi edilir?

Elbette doktorlar yaralanmanın şiddet seviyesine göre tedavinin seyrini belirlerler. Yaralanma hafif olduğunda, normalde hastalara dinlenmeleri, gözlem altında olmaları söylenir ve ağrı için ilaç verilir. Öte yandan daha yüksek riskli vakalarda, hastanın, arteriyel basıncını ve ventilasyonunu izlemek son derece önemlidir.

Bu ağır vakalar hastanede tedavi edilmelidir. Böylece doktorlar kanamaların veya diğer yaralanmaların nerede olduğunu tespit etmek için röntgen veya tomografi gibi gerekli testleri yapabilirler. Bunun yanı sıra medikal ekip, intrakraniyal basıncı azaltmak ve nöbet riskini düşürmek için ilaçlar verebilir.

Bazı durumlarda, hematomları çıkarmak, kanamayı durdurmak veya kafatası kırıklarını onarmak için ameliyat yapılması gerekebilir.

Sonuç

Travmatik beyin yaralanması ciddi bir durumdur ve potansiyel olarak hayati tehlikesi vardır. Bu nedenle, kendinizi kafa travmasından korumak için uygun önlemleri almanız önemlidir. Bunu yapmanın yollarından biri arabayı güvenli bir şekilde kullanmaktır. İkincisi, uyuşturucu veya alkolün etkisi altındayken asla araba kullanmamaktır.

Aynı derecede önemli bir başka önlem de bisiklet veya motosiklet sürerken her zaman kask takmaktır. Ayrıca emniyet kemerinizi düzgün taktığınızdan da emin olun.

Son olarak, herhangi bir kafa yaralanması yaşarsanız tıbbi yardım alın. Doktorlar, yaralanmanın derecesini değerlendirmek için uygun testleri yapabilir, böylece potansiyel olarak daha kötü veya uzun süreli komplikasyonlardan kaçınmanızı sağlayabilirler.