Astım ve Rinit Arasındaki İlişki
Astım ve rinit arasındaki ilişki tıp biliminde uzun bir süredir bilinmektedir. Astımlı bir hastanın ilkbaharda rinit semptomları göstermesi nadir değildir ve bunun tam tersi de geçerlidir.
Tamam, ama bu içsel bağlantının nedeni nedir? Bazı araştırmacılar, bu durumun bağışıklık sisteminden kaynaklandığını düşünür; diğerleri için ise, bu, bronşlar ve burun arasında paylaşılan benzer bir solunum mukozası şeklidir.
Bu konuda da okuyun: Bahar Astımı ve Alerji: Çözümü Olan Bir Rahatsızlık
Rinit Nedir?
Bu, burun mukozasının iltihaplanmasıdır. Çeşitli etiyolojik ajanlara yanıt verebilir, ancak nihai sonuç her zaman, tümü harici bir ajana ya da dahili bir uyarana dayanan sıvıların ve enflamatuar hücrelerin birikmesi ile boyutunda gerçekleşen bir artıştır.
Bulaşıcı ve bulaşıcı olmayan rinit şeklinde farklı rinit türleri vardır. İlk durumda, bir mikroorganizma burnu istila eder ve onu enfekte eder; bu bir virüs ya da bakteri olabilir. Vücut kolonizasyona tepki verir ve izinsiz giren ajanın dışarı atılması için gereken mekanizmaları harekete geçirir. Enflamasyonu belirleyen şey de budur.
En yaygın bulaşıcı olmayan rinit türü, astımlı hastalarda daha büyük ölçüde görülen alerjik formdaki rinittir. Dış etken ne bir virüs ne de bir bakteridir, onun yerine bağışıklık sisteminin yabancı olarak tanıdığı bir parçacıktır ve bu yüzden de sistem bu parçacığa karşı hale gelir. Polen, belirli mevsimlerde genellikle nedenlerinden biridir.
Astım Nedir?
Bronşiyal astım, bronşların aşırı reaktivitesi ile bronşiyal mukozanın iltihaplanmasıdır. Bu, hava yollarının aniden kapandığı ve iltihaplanma sürecinin ötesinde normal hava akışını engellediği anlamına gelir.
Bu durum, obstrüktif ve kronik solunum yolu hastalıkları listesinde yer almaktadır. Uzun vadede akut epizotlar şeklinde gelişir. Soğuk algınlığı ya da enfeksiyon gibi bazı kriz tetikleyicileri kışın daha yaygındır. Bu, insanların bu durumdan en çok etkilendiği mevsimdir.
Doktorlar bu patolojiyi genellikle erken yaşta teşhis ederler. Bu çocuklar ya fiziksel olarak aktif olduklarında ya da sıcaklık düştüğünde bronkospazm yaşarlar. İlk olarak, doktor, durumun evrimini değerlendirmek için çocukları bronkodilatörler ile tedavi eder. Ardından, kriz tekrar ederse, devam edip astım teşhisi koyar.
Durumun ciddiyet derecesi her zaman aynı değildir ve evrimi de doğrusal değildir. Bu nedenle, yılda yalnızca bir atak geçirebilen hafif formlara sahip insanlar vardır, diğer kişiler ise neredeyse kalıcı bir nefes darlığı durumu deneyimlemektedir.
Bunu da öğrenin: Alerjik Reaksiyonların Nedenleri ve Alerji Belirtileri
Rinit ve Astım Arasındaki İlişkinin Nedenleri
Astımlı hastaların neden sıklıkla rinitten muzdarip olduğuna dair pek çok farklı açıklama vardır. Tahminler, bunların %75’inin bir burun mukozasının iltihaplanması döneminden geçtiğini göstermektedir. Bunun tersine, rinit teşhisi konan kişilerde de vakaların %40’ında bronkospazm görülür. Hadi şimdi bu bağlantı ile ilgili bazı teorilere bakalım.
Klima
Riniti olan kişilerin neden astımı da olduğuna dair açıklamalarından bir tanesi, burunda yeterli akış olmamasıdır. Mukozada iltihaplanma olduğu için bu hastalar ağızlarından nefes almayı tercih ederler. Bunun nedeni, bu durumun nemlenmeyi ve havanın ısıtılmasını engellemesidir.
Bu nedenle, soğuk ve kuru hava bronşiyal tüplere ulaştığında, hava yolu kasılma eğilimindedir çünkü bu akış zararlı olarak tanımlanır. Birkaç bilimsel çalışma, bronkokonstriksiyonun soğuk olduğunda, örneğin kar sporları yapılırken ve kış sırasında arttığını ortaya koymuştur.
Mukoza Zarları Arasındaki İletişim
Her iki yöndeki araştırmalar da, solunum mukozasının tüm bölümleri arasındaki ilişkiyi gösterir. Bir kişinin burnuna alerjen girerse bronşlardaki hücrelerin bir şekilde tepki vermesi muhtemeldir. Diğer taraftan, alt hava yolu kasıldığında da burun mukozası aşırı kompanse eder.
Patofizyolojik mekanizmanın bir kısmı da sinir iletişiminde ve kan damarlarının reaktivitesindedir. Spor uyarıcıları tarafından serbest bırakılan adrenalin ve noradrenalinin deşarjının aracılık ettiği, egzersize bağlı olan astımın ardında yatan şey buymuş gibi görünmektedir.
Bu nörotransmitterler, kan damarı çapının kapanmasını sağlayarak astım ve rinit durumlarını birbirine bağlar. Solunum mukozası boyunca gerçekleşen bu daralma dolaşımı ve dış etkenlere tepki verme yeteneğini azaltır.
Bağışıklık Sistemi ve Astım ve Rinit Arasındaki İlişki
Eozinofiller, özel bir tür beyaz kan hücreleridir. Tüm vücutta gerçekleşen alerjik reaksiyonları dengelemede özel bir role sahiptirler. Hatta, araştırmacılar bunların astım ve rinit durumlarındaki rollerini bilmektedir.
Bunların benzer mekanizmalar olduğunu varsayıyoruz, bu nedenle alerjik reaksiyonların bu hücrelerin ortak yolunu paylaştığını ve dış etkenlere karşı durumlardaki artışının anahtar olduğunu varsaymak mantıklıdır.
Ayrıca, enflamasyonun maddeleri de statik değildir, bunun yerine hareket etmek için kan dolaşımından yararlanırlar. Böylece burundan bronşlara geçebilirler.
Astım ve Rinit: Benzer, Ancak Farklı
Son olarak, astım ve rinit arasındaki ilişkiyi çeşitli hipotezler ile açıklayabiliriz, ancak bu, bu ikilinin aynı durum olduğu anlamına gelmez. Tedavileri için kullanılan ilaçlar benzerdir ancak yaklaşım aynı olmasa değildir.
Doktorların bir durumu diğerinden ayırt edebilmeleri ve böylece doğru tedavi şeklini yazabilmeleri çok önemlidir. Durum ne olursa olsun, astımlı hastalar rinit krizlerini yönetmeyi öğrenmelidir, çünkü bunlardan etkilenme olasılıkları yüksektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Pérez-Marrero, N., R. Ortiz Rodrigo, and T. Rivera-Rodríguez. “Protocolo diagnóstico de la rinitis.” Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado 12.91 (2019): 5379-5383.
- Alonso, Andrea Trisán. “Prueba broncodilatadora.” Revista de asma 1.2 (2016).
- DE LA VEGA, ADOLFO RODRÍGUEZ. “Etiopatogenia y clasificación del asma.” Revista Cubana de Medicina 1.4 (2019).
- Vizuete, José Antonio Castillo, et al. “Rinitis, poliposis nasal y su relación con el asma.” Archivos de Bronconeumología 55.3 (2019): 146-155.
- Lisboa, Carmen. “Hiperreactividad bronquial en el asma.” ARS MEDICA Revista de Ciencias Médicas 42.1 (2017): 17-21.
- Saranz, R. J., et al. “Mecanismos de la conexión nariz-pulmón.” Revista Methodo 2.1 (2017).
- Drobnic, Franchek. “Asma inducida por el esfuerzo y deporte. Una puesta al día práctica.” Revista de asma 1.1 (2016).
- Bunne, Joakim, et al. “Allergic sensitization associates differently to asthma, rhinitis and eczema during school ages.” (2017).
- Siroux, Valérie, et al. “The asthma‐rhinitis multimorbidity is associated with IgE polysensitization in adolescents and adults.” Allergy 73.7 (2018): 1447-1458.
