Bebeklerde Sarılığın Belirtileri ve Tedavisi
Bebeklerde sarılık bir hastalık olmasa da, teşhis edilmemiş bir duruma işaret edebileceğinden bir uyarı işareti olarak düşünülmelidir. Neden oluşur? Nasıl tanımlanır? Ebeveynler olarak, bu soruların cevaplarını bilmek önemlidir. Bu nedenle, bebeklerde sarılığın nedenlerini, semptomlarını ve onu tedavi etmek için mevcut terapileri size anlatmak istiyoruz.
Sarılık nedir?
Bebeklerde sarılık, ciltte ve sklera’da (gözlerin beyazları) renk değişikliği ile karakterize edilen ve sarımsı görünmeye başladıkları bir durumdur. Bu, kan dolaşımında fazla miktarda bilirubin olduğunda gelişir.
Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin normal parçalanmasından kaynaklanan sarı bir pigmenttir. Bu madde genellikle karaciğerden geçer ve safra olarak bağırsağa salınır.
Çoğu zaman sarılık geçici ve zararsızdır ve non-invaziv tedavilere iyi yanıt verir. Yine de, herhangi bir patolojiyi ekarte etmek için her zaman bir doktora görünmek gerekir. Başlıca nedenleri aşağıda listelenmiştir.
Bebeklerde sarılığın ana nedenleri
Bebeklerin doğumdan sonra yüksek bilirubin seviyelerine sahip olması normaldir. Aslında, çoğu yenidoğanın derisi sarımsı bir renge sahiptir.
University and Health Magazine tarafından yayınlanan bir makalenin verilerine göre, erken doğan bebeklerin %80’inde, zamanında doğanların ise %60’ında bu durum gelişmektedir. Ancak, her zaman fark edilmez ve yaklaşık iki hafta sonra kendi kendine kaybolabilir.
Ancak, her zaman görünmez ve iki hafta sonra kendi kendine kaybolabilir.
Ana neden, fazla bilirubini uygun şekilde işleyemeyen olgunlaşmamış bir karaciğerdir. Ayrıca, yenidoğanların kırmızı kan hücrelerini daha sık yeniledikleri için normalden daha fazla bilirubin ürettiği görülüyor.
Diğer olası nedenler şunları içerebilir:
- Ailede sarılık öyküsü
- Anne sütü ile beslenmemek
- İç kanama
- Bir kan enfeksiyonu (septisemi)
- Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar
- Anne ve bebeğin kan grubu uyuşmazlığı
- Karaciğer yetmezliği
- Anormal kırmızı kan hücreleri
Bebeklerde sarılığın belirtileri
Bebeklerde sarılığın ana belirtisi, cildin ve gözlerin beyazlarının sararmasıdır. Bu semptomlar genellikle doğumdan sonraki ikinci ve dördüncü gün arasında fark edilir hale gelir. Renk değişimi yüzde başlayıp karın, bacak ve ayak tabanlarına yayılabilir.
Durum şiddetli olduğunda, buna aşağıdakiler de eşlik edebilir:
- İştahsızlık
- Anormal derecede düşük ağırlık
- Şiddetli ağlama
- Yorgun bir görünüm
Teşhisi
Amerikan Pedriyatik Akademisi uzmanları tarafından yayınlanan bir makaleye göre, bir doktor yenidoğanın görünümüne göre bebeklerde sarılık teşhisi koyabilir.
Bununla birlikte, kandaki bilirubin seviyesini ölçmek için başka tamamlayıcı testler gereklidir. Bu nedenle, fizik muayeneye ek olarak aşağıdakilerin yapılması önerilir:
- Bir kan örneğinin laboratuvar testi (tam kan sayımı)
- “Transkutanöz bilirubin ölçer” cihazı kullanılarak yapılan bir analiz
- Coombs testi
- Bir retikülosit sayımı
Bu makaleyi ilginç bulabilirsiniz: Yenidoğanlarda Görülen 5 Yaygın Cilt Döküntüsü
Bebeklerde sarılığın tedavisi
Bebeklerde sarılık tipik olarak iki ila üç hafta sonra daha fazla tedaviye ihtiyaç duymadan kendi kendine geçer. Bununla birlikte, orta veya şiddetli olduğunda yenidoğanın birkaç gün hastanede kalması gerekebilir.
Nasıl tedavi edileceği kan dolaşımındaki bilirubin düzeyine, bebeğin yaşına ve prematüre olup olmadığına bağlı olacaktır. Bir bebeğin bilirubin seviyeleri çok yüksekse veya hızla yükseliyorsa tedaviye ihtiyacı olacaktır.
Genel olarak, tedavi aşağıdaki yöntemlerden birini içerebilir.
Fototerapi
Ayrıca okuyun: Prematürite: Sebepleri Nelerdir?
Bu tedavi için bebek mavimsi-yeşil bir spektrumda ışık yayan özel bir lambaya maruz bırakılır. Bu ışık, bilirubin moleküllerinin parçalanmasına yardımcı olur, böylece idrar yoluyla atılabilirler. Ultraviyole ışık değildir ve filtre görevi gören plastik bir koruyucuya sahiptir.
Ayrıca tedavi sırasında bebeğe sadece çocuk bezi ve koruyucu göz bandı takılacaktır. Bazı durumlarda bu, ışık yayan bir ped veya şilte kullanımıyla da desteklenir.
İntravenöz İmmünoglobulin (IVIG)
Anne ve çocuğun kan grupları arasındaki uyumsuzluk nedeniyle sarılık ortaya çıktığında, intravenöz immünoglobulin transfüzyonu kullanılır. Bu işlem sarılığı ve kan nakli ihtiyacını azaltacaktır.
Değişim transfüzyonu
Diğer tedavilere yanıt alınamayan nadir durumlarda, bebeğe kan transfüzyonu yapılması gerekebilir.
Uzmanların açıkladığı gibi, bu, anneden miras kalan bilirubin seviyelerini ve antikorları seyreltmek için küçük miktarlarda kanın tekrar tekrar çıkarılmasını içerir. Daha sonra kan bebeğe geri aktarılır.
Bebeklerde sarılık tedavisi için yeme alışkanlıkları
Sarılık ciddi değilse, doktor bebeğin beslenme alışkanlıklarında basit değişiklikler önerecektir. Bazı anneler emzirme sorunları yaşıyorsa desteğe ihtiyaç duyabilir.
Bazı anneler emzirmede sorun yaşadıkları için desteğe ihtiyaç duyarlar. Bu durumlarda, aşağıdaki ipuçları sarılığı azaltmaya yardımcı olabilir:
- Bebeğin daha fazla bağırsak hareketi yapması için daha sık emzirin.
- Emzirme sorunları olduğunda formül mama gibi tamamlayıcı diyet kaynaklarını kullanın. Bu, özellikle yenidoğan kilo veriyorsa veya susuz kalmışsa gerekli olabilir.
- Birkaç gün formül kullanmayı deneyin ve ardından emzirmeye devam edin (sadece doktorunuzun tavsiyesi üzerine).
Ne zaman doktora görünmeli
Sarılık olup olmadığını belirlemek için tüm bebekler yaşamın ilk beş günü içinde bir profesyonel tarafından değerlendirilmelidir. Sarımsı renge ateş, iştahsızlık veya halsizlik eşlik ediyorsa acil servise gitmek önemlidir.
Başka hastalıkları olmayan yeni doğan bebeklerde sarılık genellikle tehlikeli değildir. Bununla birlikte, prematüre bir bebekse, komplikasyonlar akut bilirubin ensefalopatisi, serebral palsi ve sağırlığı içerebileceğinden özel dikkat gerektirir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Durán, M., García, J. L., & Sánchez, A. (2014). Efectividad de la fototerapia en la hiperbilirrubinemia neonatal. Enfermería Universitaria. https://doi.org/10.1016/j.reu.2015.05.006
- Galíndez-González, A. L., Carrera-Benavides, S. R., Díaz-Jiménez, A., & Martínez-Burbano, M. B. (2017). Factores predisponentes para ictericia neonatal en los pacientes egresados de la UCI neonatal, Hospital Infantil los Ángeles de Pasto. Universidad y Salud. https://doi.org/10.22267/rus.171903.97
- Ictericia infantil – Síntomas y causas – Mayo Clinic. (2022, 6 enero). https://www.mayoclinic.org/es-es/diseases-conditions/infant-jaundice/symptoms-causes/syc-20373865
- Lozano, N. M., Díaz, C. V., Durá, J. L. Q., Muñoz, A. A., & Torcal, F. V. (2009). Ictericia neonatal: evaluación clínica de un bilirrubinómetro transcutáneo. Anales De Pediatria. https://doi.org/10.1016/j.anpedi.2009.02.006
- Mitra, S., & Rennie, J. (2017). Neonatal jaundice: aetiology, diagnosis and treatment. British Journal of Hospital Medicine, 78(12), 699-704. https://doi.org/10.12968/hmed.2017.78.12.699
- Murki, S., & Kumar, P. (2011). Blood Exchange Transfusion for Infants with Severe Neonatal Hyperbilirubinemia. Seminars in Perinatology, 35(3), 175-184. https://doi.org/10.1053/j.semperi.2011.02.013
- Omeñaca, F., & González, M. (2014). Ictericia neonatal. Pediatría Integral, XVIII(6), 367-374. https://www.pediatriaintegral.es/publicacion-2014-07/ictericia-neonatal
- Thomas, M., Greaves, R. F., Tingay, D. G., Loh, T. P., Ignjatovic, V., Newall, F., Oeum, M., Tran, M. T. C., & Rajapaksa, A. E. (2022). Current and emerging technologies for the timely screening and diagnosis of neonatal jaundice. Critical Reviews in Clinical Laboratory Sciences, 59(5), 332-352. https://doi.org/10.1080/10408363.2022.2038074
- Zwiers, C., Scheffer-Rath, M. E., Lopriore, E., De Haas, M., & Liley, H. G. (2018). Immunoglobulin for alloimmune hemolytic disease in neonates. The Cochrane library, 2018(3). https://doi.org/10.1002/14651858.cd003313.pub2