Beyniniz Annelik İle Değişir
Annelik hayat değiştiren bir olaydır. Hamileliğin en başından itibaren az ya da çok miktarda gözlemleyebileceğiniz fiziksel ve duygusal değişimlere yol açar. Peki, annelik ile birlikte beyninizin de değiştiğini biliyor musunuz?
Doğa Sinirbilimi adlı dergide yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar beynin hamilelik sırasında yeniden yapılanmaya başladığını gözlemlemiştir. Sadece bununla da kalmayıp doğumdan sonraki en az iki yıl boyunca değişmeye de devam ettiğini fark etmişlerdir. Bu konuda daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin.
Beyniniz Annelik İle Değişir
Universidad Autónoma de Barcelona‘dan bir araştırma takımı hamile kadınlarda beyin MRI taramaları yapmışlardır. Bunları hamilelik sırasında ve sonrasında yaptıktan sonra gri maddenin hacminde bir azalma keşfetmişlerdir. Bu özellikle sosyal ilişkiler ile bağlı olan bölgelerde gerçekleşmiştir.
Bu azalmayı üzerinde çalıştıkları tüm hamile kadınlarda tespit etmişlerdir. Bu değişim prefrontal ve temporal korteks bölgelerindeki gri madde hacminde simetrik olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca kortikal orta çizgide de görülmüştür. Nörologlar bu bölgeleri sosyal süreçler ile ilişkilendirmiştir.
Doğumdan sonra anneler çocuklarının fotoğraflarına bakarken yeni taramalar yapmışlardır. Bu taramalarda aynı etki fark edilmiştir. Gelecek ebeveynlerde aynı çalışmalar yapıldığında ise beyinde bir değişiklik görülmemiştir. Bundan dolayı bahsi geçen beyin değişimlerinin sadece kadınlarda gerçekleştiği sonucuna varmışlardır.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Anne Olduktan Sonra Öğrenilen 5 Önemli Şey
Annelik İle Birlikte Gerçekleşen Beyin Değişiklikleri
Araştırma doğal bir şekilde hamile kalan kadınlar ile doğurganlık tedavileri kullanan kadınlar arasında hiçbir değişiklik bulmamıştır. İki durumda da gri madde azalmaları benzerdir.
Hadi bu azalmanın yeni anne olmuş birinin eylemlerini nasıl etkileyebileceğine ya da değiştirebileceğine bakalım:
- Hafızada ya da diğer entelektüel fonksiyonlarda hiçbir değişiklik bulunmamıştır
- Gri madde kaybı bilişsel bir açıkla hiçbir şekilde ilgili değildir
- Annenin beyin plastisitesi evrimsel bir nedene sahiptir; yeni anne olmuş kadının bebeğinin ihtiyaçlarına daha etkin bir şekilde tepki verebilmesi için gerçekleşir
- Gri maddedeki bu azalma sayesinde anne bebeğinin duygusal durumuna karşı daha hassastır ve olası tehditleri daha kolay bir şekilde fark edebilir
Araştırmacılardan biri olan Susanna Carmona şunları söylemiştir: “Azalmanın nedeninin sinaptik budamaya benzer bir süreç olduğuna inanıyoruz. Bu ergenlik sırasında gerçekleşir, zayıf sinapslar daha yetişkin ve etkin bir zihinsel bilgi işlemeyi desteklemek için ortadan kaldırılır.”
Annelik ve Hafıza
Yukarıdaki çalışma yeni anne olan kadınlarda hafızada azalmalara dair hiçbir kanıt bulmamıştır. Ancak, 2010’da yapılan bir çalışma hormonal değişikliklerin biliş üzerinde belirli bir etkisi olabileceğini öne sürer.
Sonuçları arasında, uzmanlar yeni bir annenin beyin adaptasyonunun hafıza performansında azalmaya neden olabileceğini bulmuşlardır.
Dahası, Avustralya’da yapılan bir çalışma hamile olan ve olmayan kadınların hafıza tepkisini karşılaştırmıştır. Sonuçlarda hafızanın doğal ölçümlerinde ciddi bir gerileme gözlemlemişlerdir.
Bu iki çalışmaya dayanarak, bir kadının beyninin anne olduğunda değiştiği görülür. Bu plastisite kadınların yeni şartlara adapte olabilmelerine ve daha büyük bir empatik tepki geliştirebilmelerine olanak tanır. Bunun nedeni, hafızalarını etkilemesi olasılığı bulunsa dahi, bebekleri ile uygun bir şekilde ilgilenmek için buna ihtiyaçları olmasıdır.
Bu yazımızı kaçırmayın: Sürekli Ağlayan Bir Bebek Nasıl Sakinleştirilir
Sonuçlar
Bir kadının beyni anne olduğunda değişir, bu konuda herhangi bir şüphe yoktur. Ancak, bu beyin değişikliklerinin günlük eylemlerini nasıl etkilediğini belirlemek için kesin veri yoktur. Özetle bilim insanları şunlara inanır:
- Çocuklarını anlayabilmeleri için empati kapasitelerini arttırır
- Potansiyel tehdit ve tehlikeleri fark etme becerileri artar
- Ancak, hafızaları azalabilir
- Beyinlerindeki sevgi ile ilişkili olan bölgeler, bebeğin yaşamının ilk yıllarında uygun bir şekilde gelişebilmesi ve korunabilmesine olanak sağlayan simbiyotik bir ilişki oluşturmak için aktif hale gelir
Annelik bir kadını pek çok açıdan değiştirir. Sadece vücutlarında bir iz bırakmak ile kalmaz, bunun yanı sıra beyinlerini de değiştiriyormuş gibi görünmektedir. Elbette, bunun gerçekleşmesinin nedeni çocuklarının ihtiyaçlarına daha iyi cevap verebilmelerini sağlamaktır.
Veriler %100 kesin değildir ve bu konuda daha fazla araştırma yapılmasına gerek vardır. Ancak, bir kadının beyni annelik sırasında kesinlikle değişiyormuş gibi görünmektedir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Elseline Hoekzema, Erika Barba-Müller, Cristina Pozzobon, Marisol Picado, Florencio Lucco, David García-García, Juan Carlos Soliva, Adolf Tobeña, Manuel Desco, Eveline Crone, Agustín Ballesteros, Susanna Carmona, Oscar Vilarroya. Pregnancy involves long-lasting changes in human brain structure. Nature Neuroscience. DOI: 10.1038/nn.4458
- ScienceDirect. (2010). Giving birth to a new brain: Hormone exposures of pregnancy influence human memory. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0306453010000314
Rendell, P. G., & Henry, J. D. (2008). Prospective-memory functioning is affected during pregnancy and postpartum. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 30(8), 913–919. https://doi.org/10.1080/13803390701874379 - Hoekzema, E., Barba-Müller, E., Pozzobon, C., Picado, M., Lucco, F., García-García, D., … Vilarroya, O. (2016). Pregnancy leads to long-lasting changes in human brain structure. Nature Neuroscience, 20, 287. Retrieved from https://doi.org/10.1038/nn.4458