Sigarayı Bırakmak İçin Bir Beyin Mekanizmasını Tanımlandı

Sigarayı bırakmak mı istiyorsunuz? Bazı insanlar için sigarayı bırakmanın diğerlerine nazaran neden daha zor olduğunu açıklayan bu araştırmaya bir göz atın ve sigarayı bırakmanızda işinize yarayacak ipuçlarını bu yazıda keşfedin!

Sigarayı bırakmak ister misiniz? JAMA Psikiyatri’de yayınlanan sigarayı bırakma alışkanlıklarıyla ilgili yeni bir çalışma, bu konuda çok önemli gelişmeler sağlanmasına neden oldu.

Bu çalışmayı yaparken araştırmacılar beynin sınırlayıcı mekanizmalarının bu gibi durumlarda güçlü veya zayıf olmasının, sigarayı bırakmakla bir orantı içinde olduğunu ortaya koydular. 

Otomatik bir davranış

Sigara içmek otomatik bir davranıştır ve sadece belirli beyin devreleri tarafından kontrol edilebilir (ve engellenebilir). Sigara içen birçok kişide bu devreler bozulmaktadır ve düzgün bir biçimde çalışmamaktadır.

Günde bir paket sigara içen bir kişi bu alışkanlığını tekrar eden, motorize bir hale getirmiş olur. Kısacası sigara içmek hep yapılması gereken bir davranışa dönüşür; çünkü bu tarz insanların beyni bu davranışa artık alışmıştır.

Bu durum, tütün ürünlerinde bulunan nikotinin ya da diğer maddelere bağımlılığın çok daha ötesine geçer. Bu yapılan çalışma, beynin kontrol mekanizmasında bulunan kan oksijenizasyonu seviyesi ne kadar düşük olursa, kişinin sigara içmeye karşı direncinin de o oranda artacağını söylüyor.

Bu nedenle, sigara içen bazı insanların sigarayı bırakmak söz konusu olduğunda daha fazla zorlandıklarını açıklayabilen önemli nörobiyolojik etkenler bulunmaktadır.

Bu verilere dayanarak araştırmacılar, farklı tedavi yöntemlerinin potansiyel sonuçlarını analiz edebilecektir. Bu sayede bilim insanları sigarayı bırakma konusunda yaşanan zorluğun farmakolojik bir nedenden dolayı mı, yoksa davranış değişikliklerinden mi kaynaklı olduğunu görebilecektir.

Bu bahsettiğimiz tedavi ve terapiler, sigara içen kişilerin beyinlerindeki kontrol devresinde gerçekleşen iletişimi güçlendirmeyi amaçlayabilir. Bu da, bu kişilerin sigarayı bırakmalarına yardımcı olabilir.

Sigarayı bırakmak ile beyin arasındaki bu araştırmanın detayları

Uzmanlar bu araştırmanın başlangıcında çok sayıda sigara bağımlısının beyinlerindeki inhibitör kontrol ağlarını inceledi. Araştırmada yer alan bu insanlar nikotine bağımlı bir haldeydi ve birkaç hafta sürecek olan bir programla sigarayı bırakma konusunda kararlı bir durumdaydılar.

Programın başındayken, araştırmacılar katlımcıların beyin aktivitelerini izlemek için fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme yöntemini (fMRI) kullandılar. Buna ek olarak, sigarayı bırakmak isteyen hastaların önleyici kontrol görevlerini de üstlendiler.

Çalışmaya katılan kişilerin ekranda her renkli bir daire göründüklerinde bilgisayarda bir tuşa basmaları isteniyordu. Tabii bazen de başka renk çemberleri ekranda beliriyordu.

Kan oksijenizasyonuyla bağlantılı olan sonuçlara göre eğer “nadiren” bir daire ortaya çıkıyorsa, beyin tuşa basmanın otomatik yanıtını engellemek için daha fazla kaynak kullanıyordu.

Araştırmanın sonuçları

İki ayın sonunda sigarayı bırakmak isteyen katılımcıların %50’si bu konuda başarılı oldular. Ancak bu konuda başarılı olamayan kişiler ise aslında sigarayı bırakan kişilerin de yaptığı gibi, inhibitör kontrol görevi testinde benzer derecede iyi puanlar almıştı.

Bunun yanında bu çalışmanın bir sonucu da, bu grubun otomatik davranışının çok güçlü ve çok özümsenmiş olduğudur.Kısacası bu testler, sigarayı bırakmaya çalışan bazı içicilerin neden diğerlerinden daha başarılı olduğunun açıklamasında biyolojik farklılıkların yardımcı olabileceğini tekrardan göstermiş oldu.

Sigarayı bırakmanız için bazı iyi alışkanlıklar

Sigarayı bırakmadaki ilk adım, en çok hangi zaman aralılarında daha fazla sigara içtiğinizi tespit etmek olabilir. En fazla sigara içtiğiniz zamanlar sabahları, yemekten veya kahveden sonra olabilir.

Belki de en çok araba kullanırken sigara içiyorsunuz. Aynı zamanda ailenizden, arkadaşlarınızdan ya da iş yerindeki insanlardan bu konuda yardım istemek oldukça işe yarar.

• Sigarayı bırakmayı planladığınızı onlara söylemelisiniz. O zamana kadar, sigaradan ve ona ait tüm izlerden kurtulmuş olmalısınız.
• Ayrıca sigara kokan her şeyi (Örneğin giysileriniz ve evinizde bulunan mobilyalar) temizlemelisiniz.
• Normalde sigaranızı koyduğunuz yerlere şeker veya kurabiye koyabilirsiniz.
• Özellikle çok enerji dolu veya gergin insanların ellerini meşgul edecek ve zihinlerini oyalayacak bir etkinlik bulmaları bu konuda etkili olacaktır.
• Cep telefonunuzda oyun oynamayı veya bulmaca çözmeyi deneyin.

Yeni bir yaşam tarzı

Günlük alışkanlıklarınızı ve rutinlerinizi değiştirmelisiniz. Bunu yapmanız sigarayı bırakmanıza büyük ölçüde yardımcı olacaktır. Örneğin her zamankinden farklı zamanlarda yemek yemeniz, geniş porsiyonlardan ziyade küçük parçalar halinde tüketmeniz, ve odanızı ya da mobilyalarınızı değiştirmeniz gerekmektedir.

Egzersiz yapmak her zaman için faydalıdır. Özellikle sigarayı bırakmak söz konusu olduğunda egzersizin pozitif etkisini iyice göreceksiniz. Egzersiz, kaygılarınızı ve stresinizi azaltmasının yanında, sigara içme ihtiyacınızı azaltacak olan fiziksel ve zihinsel rahatlama hissini de verecektir.