Botulizm: Bebekler Neden Bal Yememeli?

Bebekler ve bal hiçbir zaman bir araya gelmemelidir. Bunun sebebi balda, yeni doğmuş bir bebeğin olgunlaşmamış sindirim sisteminde üremesi nörotoksin botulinum salgılanmasına yol açabilecek olan Clostridium Botulinum isimli kendiliğinden hareketli bir bakterinin bulunmasıdır. 

Neden balla bebeklerin bir araya gelmemesi gerektiğini biliyor musunuz? Peki, botulizm ne demek? Bal, benzersiz tatlı tadıyla dünyadaki en sağlıklı ve en besleyici yiyecek türlerinden biridir. Anneannelerimiz bizi mutlu etmesi için emziklerimizi biraz bala batırıp bize vermez miydi?

Bunların hepsi doğru olabilir. Ancak bilimsel çalışmalar bunun tehlikeli bir şey olduğunu gösterdi. Doktorlar hiçbir zaman hiçbir koşulda 12 aylıktan küçük bebeklere bal verilmesini tavsiye etmiyor.

Botulizm: Bebeklerin bal yiyemesinin nedeni

İnsanlar binlerce yıldır bal yiyorlar. Doğal ve besleyici bir yiyecek. Çok sayıda faydası var ve çok ünlü. Antik Mısır’dan bugüne, bal her tür tarifte kendine yer bulan bir malzeme oldu. Bunun sebebi içerdiği çeşitli özellikler ve tatlandırıcı olması.

Ancak maalesef bu doğal üründe aynı zamanda ‘clostridium botulinum’ isimli kendiliğinden hareket edebilen bir bakteri bulunuyor. Bu bakteri bir yaşın altındaki bebekler için çok tehlikeli olabilecek bir nörotoksin salgılıyor.

Sebebi basit: Bir bebeğin bağırsak mikrobiyotası henüz olgunlaşmamış durumda oluyor. Bu nedenle bu bakterinin sporları kolayca bağırsaklarında çoğalabiliyor. Daha sonra ise botulinum toksinleri salgılamaya başlıyorlar. Bu madde günümüzde bilinen en ölümcül maddelerden biri olarak kabul ediliyor.

Buna bebek botulizmi adı veriliyor. Bu botulizm türü temelde 12 ayın altındaki çocukları etkiliyor ve öldürücü olabiliyor.

Ancak bir yaşına girdikten sonra aynı şekilde etkilemiyor. Bunun nedeni doğal savunma mekanizmalarının gelişmiş olması ve onların bu bakterinin üremesini engelleyebilecek olması.

Bal, bebekler ve botulizm

Clostridium botulinum, doğal olarak tozda bulunan bir basil. Bu yüzden her çeşit yiyecekte, bitkide ve hayvansal kaynaklı üründe bulunabilir. Bu bakteri sporlar halinde organize olur ve çoğalmak ve büyümek için ideal koşulları bulana kadar uykuda kalabilir.

Düşük oksijenli ortamları tercih ettiği için özellikle ev yapımı konservelerde bulunur. Ancak genellikle asidik olanlara tolerans göstermez. Ayrıca şeker yoğunluğu yüksek olan solüsyonlarda da çok iyi gelişemez. İşte bu nedenle balın içinde genellikle uykuda kalır, üremek için ideal koşulların oluşmasını bekler.

Bu nedenle 12 aylıktan küçük bir bebek bal yediğinde, bu nektarın içindeki şeker, gastrik sıvılarında seyreltilir. Bunun sebebi hala az oksijenli düşük asitli bir ortam olmasıdır.

İşte bu nedenle basil, böyle bir ortamda üremeye ve çoğalmaya başlamak için ideal koşulları bulur ve botulinum toksinlerini salgılar. Daha sonra kan dolaşımıyla nöromüsküler uçlara ulaşır ve bebek botulizmine yol açabilir. Bu, hemen hastaneye kaldırılmayı gerektiren çok tehlikeli bir durumdur.

Semptomlar

Bebek botulizmi sinir sistemini etkiler. Çok geniş çeşitlilikteki semptomlarla kendini belli edebilir. Genellikle bakteriyle temasa geçmesinden 12-48 saat sonra ortaya çıkar.

En sık rastlanan semptomlar şöyledir:

• Yavaş nefes alıp verme veya nefes alıp vermede zorluk
• Kabızlık
• Genel zayıflık
• Zayıf bir ağlama
• Letarji
• Azalmış refleks arkı
• Çift veya bulanık görüş
• Ağızda kuruluk
• Sarkık göz kapakları
• Genel bir çöküntü hali
• Çok yavaş yemek yemek
• Ekstrem vakalarda: Gövdede, kollarda, bacaklarda veya solunum sisteminde felç.

Tanı ve tedavi

Çocuk doktoru, çocukta botulizm olup olmadığını belirlemek için ebeveynlerinin kendisine anlattığı semptomları göz önünde bulunduracaktır. Botulinum toksininin varlığını kontrol etmek için büyük ihtimalle dışkı testi yapacaklardır.

Aynı şekilde, bebek botulizminde de hemen hastaneye kaldırmanın şart olduğunun altını çizmek önemlidir. Çalışmalar bu hastalığın sinir sistemini etkilediğini ve solunum sisteminin çökmesine yol açabileceğini kanıtlamıştır. Bu nedenle bebeğin hastaneye kaldırılması ve sürekli gözlem altında tutulması zorunludur.

Tedavinin başarısı erken tanıya ve botulinum antitoksininin zamanında uygulanmasına bağlıdır. En şiddetli vakalarda bebeğe mekanik havalandırma veya damar içi besleme yapılması bile gerekebilir.

Bal, yenidoğan botulizmine yol açan tek gıda mıdır?

Bal, bebek botulizmine yol açan tek yiyecek değildir. Aslında, yukarıda da bahsettiğimiz gibi, bu durumdan sorumlu bakteri doğada yaygın olarak bulunur. Bu nedenle sporların kaynağının ne olduğunun bulunması oldukça zordur. Doğal olarak tek taşıyıcı bal değildir.

Gerçekten de botulizm bakterisi tozun içinde yaşar ve havada hareket eden toz aracılığıyla etrafa yayılır. Bu nedenle bir bebek bunu kolayca içine çekebilir.

İşte bu yüzden doktorlar küçük bebekleri çok fazla toz bulunan ortamlara sokmaktan kaçınılmasını tavsiye ederler. Ayrıca insanların tozlu veya çamurlu şeyler taşıdığı ortamlardan onları uzak tutmak da en iyisi olacaktır.

Botulizmin şiddeti ve bu bakterinin yok edilmesinin zor olması nedeniyle, bulaşmasından ve hatta olası epidemiklerden kaçınmak için bu basil salgınına karşı dikkatli olmalısınız. Bu amaçla Dünya Sağlık Örgütü, güvenliği garantilemek ve gözetimi, taramayı, risk değerlendirmesini ve hastalığın sınırlanmasını desteklemek için çalışır.

Gördüğünüz gibi botulizm salgınları nadir olsa da her zaman halk sağlığı açısından aciliyet ve öncelik taşır. Yerel yöneticiler olabildiğince hızlı bir şekilde salgının doğal yolla mı, kazayla mı yoksa tüm bunlardan bağımsız olarak mı ortaya çıktığını belirlemeliler.

Bu vakaların yeniden ortaya çıkmalarını önlemek ve halihazırda hasta olanları etkili bir şekilde iyileştirebilmek için tek yol budur.

Tavsiyeler

Bal nedeniyle ortaya çıkan botulizmden kaçınmak için temel önlem bebeğinizi bir yaşına gelene kadar baldan uzak tutmaktır. Ancak hastalığın başka enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkabileceğini de göz önünde bulundurmalısınız. Ayrıca bu bakteriye karşı geliştirilmiş bir aşı olmadığından, onu engellemek her zaman en iyi önlemdir.

Bunu yapabilmek için çocuk doktorları şunları tavsiye eder: 

• 12 aylıktan küçük olan hiçbir bebeğe hiçbir zaman bal vermeyin.
• Bu bakteri mısır şurubunda da bulanabilir. Bebeklere mısır şurubu da vermeyin.
• Bebeğin toza veya çamura maruz kalmasına izin vermeyin. Bu maddeler bakteriyi barındırıyor olabilir.
• Ev yapımı kavanozları yüksek sıcaklıkta kaynatın.
• Düzgün hijyen alışkanlıklarını sürdürün.

Sonuç

Bebekler bal yememelidir. Tadına ve harika besinsel özelliklerine rağmen bir yaşından küçük çocuklarda botulizme yakalanma riski çok yüksektir. Bunun nedeni bağışıklık sistemlerinin henüz yeterince gelişmemiş olmasıdır. Bu nedenle bu hastalığa yol açan mikroorganizmalara karşı savunmasızlardır.

Son olarak dikkatli olmalı ve balın botulizmi taşıyan tek madde olmadığını unutmamalısınız. Bu nedenle düzgün hijyen alışkanlıklarını sürdürün ve bebeklerinizin sağlığını ve güvenliğini korumak için uzmanların tavsiyelerine kulak verin.