Çocuklarda Parmak Emme Alışkanlığı Nasıl Durdurulur?
Ebeveynler, çocuklarda parmak emme alışkanlığı oluştuğunu gördükleri zaman endişelenirler. Bu eylemin sadece dişlerinde değil; aynı zamanda genel sağlıklarında ciddi sorunlara neden olabileceği doğrudur ve bu yüzden ebeveynlerin bu konuda endişe duyması anlaşılabilir.
Anne karnında parmağını emen bebeklerin sonogramlarını gördünüz mü? çevrelerindeki dünyayı keşfetmenin bir yoludur ve tamamen normaldir. Bu yüzden endişelenmeden önce, ilk önce neden bunu yaptıklarını anlamaya çalışalım.
Bu yazımıza da göz atın: Fiziksel Cezalar: Çocuklara Vurmanın Zararlı Etkileri
Başparmak ya da emzik?
Bebeklerin doğal olarak emme refleksi vardır. Aslında hayatta kalmak için buna ihtiyaçları vardır. Bu şekilde gıda alırlar ve bu onları sakinleştirir. Hala annesinden süt emen bir bebeğin başparmağını emmesi ya da emzik kullanması gerekmez; çünkü anneleri süt ile onları besler ve sakinleştirir.
Bununla birlikte, bir bebeğin iki ila altı ay arasında ağzına bir ya da iki parmağını sokmaya başlaması normaldir. Bu durum bebeğin gelişim aşamalarından biridir ve bu şekilde kendilerini yatıştırırlar.
Bir çok ebeveyn, emziğin parmak emmekten daha iyi olduğunu düşünür. Anlaşılır bir şekilde, zamanı geldiğinde emziği çocuğun elinden almanın daha kolay olduğunu söylerler. Sonuçta başparmağı çekip almak mümkün değildir. Ancak çocuk iki yaşını geçtikten sonra her iki durum da aynı sonuçları verir:
- Dişlerin yanlış çıkması ve ağız deformasyonu
- Telaffuz problemleri
- Derin duygusal problemleri gizleme
Çocuklarda parmak emme alışkanlığı nasıl engellenebilir?
Bir bebeğin parmaklarını (ve başparmağını) ağzına alıp emmesi normaldir; ama iki yaşında buna son vermesi gerekir. Bu yaşın altındayken endişelenmene gerek yoktur.
Çocuk 3 ya da 4 yaşına gelmişse ve hala başparmağını çok fazla emiyorsa, çocuğunuzu gözlemleyin ve altta yatan nedenleri araştırın. Böylece çocuklarda parmak emme alışkanlığını durdurmak ve dişlerini korumak için daha etkili yollar bulabilirsiniz.
Ancak hiçbir çocuk birbirine benzemediği ve hepsi farklı hızlarda geliştiği için, ön dişler ortaya çıktığı an harekete geçmeniz gerekir. Dişlerin başparmağa yer açmak için aralıklı büyüdüğünü fark ederseniz, kesinlikle buna müdahale etmeniz gereken zaman aralığındasınız demektir. İşte size yardımcı olacak 4 temel ipucu:
1. Nedeni belirleyin ve ona diğer seçenekler sunun
Çocuğunuz başparmağını uykuya dalmak için emiyorsa, uyumadan önce ona destek olun. Onu yatağına yatırın, bir hikaye okuyun, en sevdiği hayvanını ya da oyuncağını verin.
Çocuğunuz kızgın ya da endişeli olduğunda başparmağını emiyorsa, belki de tek yapmanız gereken onunla konuşmak, ona sarılmak ve onu rahatlatmaktır.
Çocuğunuz parmağını sıkıldığı zaman emiyorsa, zaman yaratıcılığını teşvik etme ve dikkatini dağıtma zamanıdır. Bir oyuna başlayın, zanaat öğretin, yürüyüşe çıkın… Bu tür aktivitelerin eksikliği çocuklarda parmak emme alışkanlığının nedeni olabilir.
2. Sonuçları açıklayın
Bazen sadece oturmak ve konuşmak yerine hemen hileli yollara ya da doktora başvurursunuz. Onlara parmaklarını emmeye devam ederlerse neler olabileceğini, bunun neden iyi bir fikir olmadığını basit bir şekilde açıklayın.
Çocukların bir şeyleri anlattığınız zaman ne kadar anlayışlı olduklarını görüp şaşıracaksınız. Onlara dişlerinin kötüleşebileceğini, artık bebek olmadıklarını ve parmak emme vaktinin sona erdiğini söyleyin.
Ancak başkalarının önünde onları utandırmamaya özen gösterin. Kesinlikle bağırmayın ya da parmak emerken yakalarsanız onları cezalandırmayın.
Bunu sizin önünüzde yapmayı bırakabilirler; ancak yalnız kaldıklarında devam ediyor da olabilirler. Sorunun esas nedenini (uykululuk, endişe, can sıkıntısı) daha iyi bir şekilde anladıklarını gördüğünüzde, olumlu pekiştirme sözleri kullanın.
3. Başparmağın üzerini kapatın
Çocuklarda parmak emme alışkanlığının önüne geçmek için daha fazla adım atmanız gerekebilir. Muhtemelen sürekli emdikleri için o parmak sertleşmiş ya da yaralanmış olabilir; bu yüzden parmağın üzerini örtün, yara bandı ile kapatın ve bunun iyileşme sürecine yardımcı olacağını anlatın.
Bandaj sağlam olmalıdır; ama çok sıkı olmamalıdır. Çocuğunuzun bunu kendi başına çıkarmasını istemezsiniz. Bandajı günde iki kez değiştirin ve 2 hafta boyunca gece ve gündüz çıkarmayın.
Çocuk hala başparmağını emmeye çalışıyorsa, yara bandının dokusu ve tadı caydırıcı olacaktır. Bazı ebeveynler bunu daha da tatsızlaştırmak için üzerine sirke ya da limon damlatır. Ne işe yarayacaksa onu yapın.
2 hafta sonra, çocuğunuz başparmağını emmeyi bıraktıysa ve bunun temel nedenleri üzerine çalışıyorsanız, davranış değişikliği muhtemelen tamamlanmış demektir.
4. Bir uzman tavsiyesi alın
Yukarıdaki önerileri uyguladınız ve çocuğunuz hala bu alışkanlığı sürdürüyorsa, bir uzmandan yardım alma zamanı gelmiştir. Mesela ortodontistler, başparmağı ağza sokmayı engelleyen bir cihaz önerebilir.
Ancak sorun orantısız ya da kontrolsüz görünüyorsa, o zaman bir çocuk psikologunun tavsiyelerine başvurmanız gerekecektir. Bu durum daha derin, daha ciddi bir sorunun işareti olabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Ellingson, S. A., Miltenberger, R. G., Stricker, J. M., Garlinghouse, M. A., Roberts, J., Galensky, T. L., & Rapp, J. T. (2000). Analysis and treatment of finger sucking. J Appl Behav Anal. https://doi.org/10.1901/jaba.2000.33-41
- Stricker, J. M., Miltenberger, R. G., Anderson, C. F., Tulloch, H. E., & Deaver, C. M. (2002). A functional analysis of finger sucking in children. Behavior Modification. https://doi.org/10.1177/0145445502026003008
- Pădure, H., Negru, A. R., & Stanciu, D. (2012). The class II/1 anomaly of hereditary etiology vs. thumb-sucking etiology. Journal of Medicine and Life.
