Çoklu Sistem Atrofisi: Ayırt Edici Yeni Bir Teknik
Parkinson hastalığı ve çoklu sistem atrofisi birçok yönden örtüşen durumlardır. Örneğin, semptomları benzerdir ve kökenleri üzerine yapılan araştırmalar da benzer sonuçlar verir.
Dahası, her ikisi de amansız bir şekilde daha şiddetli biçimlere ilerleyen nörodejeneratif hastalıklardır. Bu nedenle, etkili tedavi arayışı, bozuklukları gidermek için zamanında teşhis etmenin yollarını bulmayı da içerir.
Potansiyel olarak iyi haber, Nature dergisinin geçen yılın Şubat ayında bu konuda yayınlanmış olan bazı ilerlemelerdir. Belki de en alakalı olanı, Parkinson hastalığı ile çoklu sistem atrofisini ayırt edebilecek bir teknik öneren Texas Üniversitesi tarafından yönetilendir.
Doktorların erken evrelerinde bu iki hastalığın arasından doğru olanı teşhis etmedeki güçlükleri göz önüne alındığında, ilerleme anlamlı olabilir. Doğru ve zamanında teşhis, yaklaşımı geciktirmeden uygun tedavileri oluşturmayı mümkün kılacaktır.
Ancak, şu ana kadar sorunun bu iki bozukluktan hangisi olduğunu bilmenin tek yolunun hastalığın gelişimini beklemek olduğunu unutmayalım.
Klinik olarak, çoklu sistem atrofisi Parkinson hastalığından daha hızlı gelişir, bu nedenle gecikme daha kötü bir prognozdur. Ve kesinlikle, belirtiler çok belirgin olduğunda, bunun nedeni hastalığın evriminin hızlanmış olmasıdır. Biyolojik anlamda, gecikme, geri dönüşü olmayan hasara sahip daha fazla nörona dönüşür.
Hadi daha yakından bakalım.
Okumaya devam edin: Parkinson Hastalığı İçin Kulak Akupunkturu Tedavisi
Parkinson hastalığı nedir?
Parkinson hastalığı ilerleyici bir nörodejeneratif hastalıktır. Parkinson hastalığının ana belirtisi, hareket bozukluğudur. Parkinson hastaları, çoğunlukla ellerde ve bacaklarda bariz titreme sıkıntısıyla sağlık kurumlarına başvururlar.
Hastalık gelişmeye devam ettikçe, hareket zorluğu vücudun diğer bölgelerine yayılarak tutukluğu artırır. Bu, dengesizliklere, koordinasyon eksikliğine ve eylemlerin daha yavaş tamamlanmasına yol açar.
Ana neden olduğu bilinen kimyasal değişiklik, dopamin eksikliğidir. Dopamin, sinir sisteminde nörotransmitter olarak işlev gören bir maddedir. Eksikliği hastalığın semptomlarına neden olur.
60 yaşın üzerindeki kişilerde daha sık görülür ve bu nedenle yaş bir risk faktörü olarak kabul edilir. Ancak bazı juvenil klinik prezentasyonlar mümkündür. Dünyadaki en sembolik vaka, 29 yaşında teşhis edilen aktör Michael J. Fox’un vakasıdır.
Çoklu sistem atrofisi nedir?
Çoklu sistem atrofisi de nörodejeneratif bir hastalıktır. Parkinson hastalığı gibi, en yüksek insidansı yaşlı bireylerde, bu durumda 50 yaşın üzerindeki insanlarda görülür.
Belirtileri, motor bozukluklar da dahil olmak üzere Parkinson hastalığına çok benzer. Ancak bu patolojiyle ilgili önemli bir gerçek vardır, bu da vücudun otonom fonksiyonlarını etkileme kapasitesidir. Sonuç olarak, hastalar arteriyel hipotansiyon, kabızlık, üriner inkontinans, aritmiler ve anormal solunumdan muzdariptir.
Çoklu sistem atrofisinin tanımlanmış bir nedeni yoktur. Araştırmalar, hastalığa yol açabilecek altta yatan sorunu henüz ortaya çıkaramamıştır. Bununla birlikte, beyin nöronlarının köreldiğini ve alfa-sinüklein adı verilen bir proteinle dolduğunu biliyoruz.
Daha fazlasını öğrenin: Kaliteli Uyku Beyin Hastalıklarını Engelleyebilir
Alfa-sinüklein ve çoklu sistem atrofisi üzerine yeni araştırma
Hastalıkların paylaştığı ve ayırıcı tanıya kapı açacak protein alfa-sinükleindir. aSyn kısaltmasıyla bilinir. Kendi üzerine yanlış katlanarak aşırı biriken ve nöronlarda hasara neden olan bir maddedir. Hatanın birikimi normallik sınırlarını aştığında motor etkiler ortaya çıkar.
Hem Parkinson hastalığında hem de çoklu sistem atrofisinde alfa-sinüklein nöronal işlevselliği sınırlayana kadar yıllarca birikir. Ancak, protein saptanabilir olmasına rağmen, birikimin Parkinson hastalığına mı yoksa çoklu sistem atrofisine mi ilerleyeceğini kesin olarak ayırt etmek bugüne kadar mümkün değildi.
Nature dergisinde yayınlanan yeni araştırma ve benzerleri, kıvrımları farklılaştıracak, döngüsel protein katlama amplifikasyonu adı verilen biyokimyasal bir yöntem önermektedir. Bu nedenle, daha fazla ilerleme kaydedilirse, yöntem Parkinson hastalığında yanlış katlanma ile çoklu sistem atrofisinde yanlış katlanma arasında ayrım yapabilir.
Makalede bildirilen duyarlılık %95,4’tür, ve bu rakam umut vericidir. Zamanında tanıya ulaşmada başarı oranı yüksek bir tanı testi olacaktır. Ek olarak, bir veya diğer patolojiyi ele almak için farklılaşmayı beklemek zorunda kalmadan tedavi planlarını hızlandıracaktır.
Parkinson hastalığı veya çoklu sistem atrofisinden muzdarip olanlar için umut verici bir gelişme
Genel olarak, nörodejeneratif hastalıklar toplumda önemli bir sorundur. Dahası, yaşlanan bir nüfus bu durumların yeni yönlerini beraberinde getirdi ve bilim, bunların nasıl teşhis edilip tedavi edileceğini her gün araştırıyor.
Bununla birlikte, Nature dergisinde yayınlanan bu yeni ilerleme, erken tanıyı iyileştirebilir ve bu, ilerlemeyi yavaşlatmak için erken başlangıçlı terapötiklerde ilerlemeyi sağlayabilir. Şimdilik, garip belirtiler ortaya çıktığında hemen bir uzmana danışmak hala önemlidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Gerez, Juan Atilio, and Roland Riek. “Neurodegenerative diseases distinguished through protein-structure analysis.” (2020).
- Singleton, A. B., et al. “α-Synuclein locus triplication causes Parkinson’s disease.” Science 302.5646 (2003): 841-841.
- Chartier-Harlin, Marie-Christine, et al. “α-synuclein locus duplication as a cause of familial Parkinson’s disease.” The Lancet 364.9440 (2004): 1167-1169.
- Stefanis, Leonidas. “α-Synuclein in Parkinson’s disease.” Cold Spring Harbor perspectives in medicine 2.2 (2012): a009399.
- Lotharius, Julie, and Patrik Brundin. “Pathogenesis of Parkinson’s disease: dopamine, vesicles and α-synuclein.” Nature Reviews Neuroscience 3.12 (2002): 932-942.
- Shahnawaz, M., Mukherjee, A., Pritzkow, S. et al. Discriminating α-synuclein strains in Parkinson’s disease and multiple system atrophy. Nature 578, 273–277 (2020). https://doi.org/10.1038/s41586-020-1984-7
