Duygusal Açlık: Her Mutsuz Hissettiğinizde Yemek

Duygusal açlık hissettiğinizde hiç durmadan ve doymadan yemek yeme eğiliminiz olabilir. Ayrıca çoğu kişi duygusal zamanlarında genellikle yüksek kalorili yiyecekleri tercih eder.

Televizyon karşısında koltuğuna uzanmış koca bir kutu dondurma yiyen kız tablosu yalnızca filmlerde olan bir şey değildir.

Sizin durumunuz farklı olabilir. Belki de başka bir yiyecek tercih ediyorsunuzdur. Diğer yandan eviniz dışında farklı bir ortamda da olabilirsiniz. Morali bozuk , üzgün ya da bunalmış olduğunuzda daha kolay yemek yediğimiz doğrudur.

Bu durumdan nasıl kaçınabilirsiniz? Size bu yazımızda nasıl olduğunu söyleyeceğiz.

Duygusal açlık ve yeme

Stresli olduğunuzda yersiniz. Sonra mutsuz olduğunuzda da yersiniz. Gergin hissettiğinizde de… Peki neden böyle oluyor? İnsanoğlu bir şeyler ters gittiğinde genellikle yemek yemeye sığınır. Bu da kötü bir alışkanlık haline gelir. Malesef bu kurtulması pek kolay olmayan bir alışkanlıktır.

Duygusal açlık için yiyeceklere tutunmak sağlıklı değildir. Vücudunuz yalnızca fiziksel açıdan yeme ihtiyacı duyar, duygusal açıdan değil.

Bazen mideniz guruldadığında ya da ağrıdığında aç olduğunuzu düşünürsünüz ve bu yüzden yeme ihtiyacı duyarsınız. Ancak, size bu sinyali veren  çoğu zaman aklınız ya da duygularınızdır. Bunun sebebi ikisinin de ödülü çabuk almaya alışkın olmasıdır.

Yemek yediğimizde gelen ani rahatlama hissi iki tarafı keskin bir kılıç gibidir. Bu, aynı sonucu almak için her seferinde daha fazla yeme ihtiyacı duymanıza sebep olur. Tıpkı uyuşturucu maddelerde olduğu gibi. Yemek, iştahınızın belirlemesi gereken bir eylemdir; duygularınız ya da modunuza bağlı bir şey olmamalıdır.

Kötü tarafı ise bu ihtiyacın  her zaman psikolojik olup olmadığını ayırt edememenizdir ve beyniniz, zevk veren maddelere karşı şiddetli bir arzu geliştirmeye başlar. Bu, özellikle de yemek yedikten sonra olur.

Bu yüzden zihniniz her zaman benzer bir ödül arayışındadır.  Yiyecek bir şeyler bulduğunuzda da… hemen yersiniz. Aç olmanız ya da daha yeni öğlen yemeğinizi bitirmiş olmanız fark etmez.

Olumsuz duygular hissettiğinizde bir şeyler yersiniz. Örneğin, üzgün olduğunuzda çikolata ya da gergin olduğunuzda kurabiye yersiniz. Daha sonra beyniniz bir tatmin hisseder. Tam bu noktada alışkanlık oluşmaya başlar ve kurtulmak daha zor hale gelir.

Duygusal yemeyi nasıl önleriz

Hepimiz psikologların “mutluluk veren yiyecekler” olarak adlandırdığı yiyecekleri yeriz. Bu, belli anlar ya da belli duygular için seçtiğimiz yiyeceklere verilen isimdir.

Örneğin, partnerinizle kavga ettiğinizde çikolata yemek isteyebilirsiniz. Gergin ya da canı sıkılmış hissettiğinizde patates kızartması yiyebilirsiniz. Moraliniz bozuk olduğunda dondurmaya ve kurabiyelere başvuruyor olabilirsiniz.

Kimsenin kendini havuç, domates ya da elma ile mutlu etmeye çalışmak istememesi garip değil mi? Bu durum meyve ve sebzelerin yüksek yağ değeri olmamasından böyledir. Bu yüzden de sizi tatmin edemezler (ya da daha doğrusu beyninizi tatmin edemezler).

Sırf hisleriniz yüzünden bunları yemeyi bırakabilmek için farkına varmanız gereken ilk tehlike işareti budur. Bu alışkanlığı kırmanızı sağlayacak adımlar şunlardır:

Gerçekten aç olup olmadığınıza karar verin

Bu en zor kısmıdır. Ancak, bunu başardığınız zaman gerisi çorap söküğü gibi gelecektir. Dikkatinizi verirseniz üzüntünün sizi bir şeyler yemeye ittiğini fark edeceksiniz. Bu açlık, normalde günün diğer saatlerinde ya da hayatınızın diğer dönemlerinde aklınızdan geçmeyen bir şeydir.

Fiziksel açlık kademeli olarak hissedilir ve kendinizi yememek için tutabilirsiniz. Menü olarak birçok seçeneğe açıksınızdır. Bu his olumsuz duygular yaratmaz ve önemli olan tek şey açlığınızı gidermektir.

Diğer yandan, duygusal açlık aniden gelir ve acilen bastırılması gerekir. Yalnızca belli başlı yiyecekleri ister. Bu his suçlu ya da utanmış hissetmenize sebep olur. Ayrıca bu açlığı hiç bastıramazsınız. Bunun gerçekten açlık olup olmadığını anlamanın bir başka yolu da yediğiniz miktarla ilgilidir.

İştahınız fiziksel bir ihtiyaçtan geliyorsa muhtemelen daha az yiyerek doyacaksınızdır. Eğer duygusal ise “dipsiz bir kuyuya” düşersiniz. Bu şekilde midenizin ağrıması muhtemeldir. Ayrıca kusacakmışsınız ya da birkaç saat uyumak istiyormuşsunuz gibi hissedebilirsiniz.

“Zevk için” yediğiniz zamanların ayrımına varın

Nasıl hissettiğinize dikkat etmek yeme arzunuzun fiziksel mi yoksa duygusal açlık mı olduğunu anlamak için çok önemlidir.

Örneğin, dikkat edeceğiniz bazı şeyler vardır: sınavın kötü geçmesi, iş yerinde bir şeyleri yanlış yapmak, ailenizle kavga etmek gibi. Eğer bunları her yaşadığınızda bir şeyler tıkınmaya başlıyorsanız bu üzüntünüzün bir çağrısıdır, midenizin değil.

Yeme eğiliminizin en fazla olduğu zamanları mümkün olduğunca objektif bir şekilde incelemeye çalışın. Bu, belli durumlar yaşandığında mutfaktan ya da buzdolabından uzaklaşmanıza yardım edecektir.

Sizi cezbetmesine izin vermeyin

Bu biraz uç bir tavsiye gibi görünebilir. Ancak, duygusal yemeyi bırakmaya çalışırken, ilk zamanlarda etkili bir yol olabilir. Bir parça çikolata için mutfağa gittiğinizde ve tek bulduğunuz şey bir portakal olduğunda iki tane seçeneğiniz kalıyor: portakalı yiyin ya da geri dönüp öncesinde yaptığınız şeye devam edin.

Eğer canınız tuzlu bir şeyler çekiyorsa ve ilk bulduğunuz şey patates kızartmasıysa ne yapacaksınız? Tabi ki de yiyeceksiniz.

Bunun yerine mutfak dolabını araladığınızda pirinç keki bulursanız onu mutlaka yiyeceksinizdir. Belki de bu, alışkanlığınızı kırmayacak fakat en azından tıkanana kadar yemekten ve sağlıksız yiyecekler yediğiniz için de kilo almaktan kaçınabilirsiniz. 

Kontrolü elinize alın

Artık duygusal açlık ve bunu hangi zamanlarda yaptığınızı ayırt edebilirsiniz. Sonraki adım başka şeylere konsantre olmak ve dizginleri ele almaktır. Üzgün olduğunuzda yeme dürtüsü çok güçlü olacaktır. Bu savaşı kazanmaya kendinizi adamanız ve bu konuda çok katı olmanız gerekir.

Sizi mutlu eden aktiviteleri yapmayı deneyebilirsiniz ya da iyi hissettirecek şeyler yapabilirsiniz. Örneğin, kitap okuyabilir, en sevdiğiniz dizinin bir bölümünü izleyebilir, sinemaya gidebilir, müzik dinleyebilir, yürüyüşe çıkabilir ya da alışveriş yapabilirsiniz.

Bu yazıda bahsetmeyeceğimiz daha bir sürü seçenek vardır. Sizi o anda mutlu edecek şeyi (yemek dışında) en iyi siz bilirsiniz.