Hiper Ebeveynlik: Mutsuz Çocuklar Yetiştirme Yöntemi
Hiper ebeveynlik, çocuklarınıza aşırı derecede ilgi gösterme durumudur. Bazı kişiler için bu yöntem bir araç olsa da, bazıları için de tüm çocuk eğitim sistemimizi sorgulamamız gerektiğini göstermektedir.
Çocuklarımızın yetiştiriliş biçimine nasıl yakından ilgi göstermeyebiliriz ki? Sınırı nerede çekmemiz gerekiyor? Her çocuğun ilgiye ve ailesinin sürekli bakımına ihtiyacı vardır. Ancak bu konuda bir denge oturtmak çok önemlidir.
Aslında çocuklarınızı duygusal toksiklik tuzaklarına düşmeden, kendi kişisel gelişimlerini başarabilecek şekilde yönlendirmenizi sağlayacak çok ince bir sınır vardır. Ebeveynlik, çocuklarınızı kontrol etmek demek değildir.
Eğitim, çocuklarınızı boğmak ve kanatlarını kesmek anlamına gelmez. Çocuklarınız yakında kendi kararlarını vermesi ve kendi yaşamlarından sorumlu olması gereken yetişkinler olacaktır. Aslında hiper ebeveynlik tabiri, düşündüğünüzden çok daha fazla şey ifade eder.
Hiper ebeveynlik ve aşırı korumacılığın sonuçları
Bu davranışın veya eğitim şeklinin en büyük belirtisi; ebeveynlerin, spor, okul, hobiler, beslenme düzeni, arkadaşlar gibi, çocuklarının hayatının her alanına dahil olmasıdır.
Bir “hiper ebeveyn” yeryüzündeki en iyi ebeveyn olduğunu düşünür ve çocuğunu diğer ebeveynlerden daha iyi yetiştirdiğine inanır. Ancak bu durum çocuklarının duygu ve kişisel dengelerinin mutluluktan çok uzakta olmasına neden olur.
Hayal kırıklığı
Ebeveynlerin aklında mükkemmel çocuğun nasıl olması gerektiğine dair bir fikir olabilir ve kendilerini buna ulaşmak için bir formül veya araç olarak görebilirler.
Ancak zaman içerisinde çocuklarının her zaman onlarla aynı fikirde olmadığını görüp hayal kırıklığı yaşayabilirler.Bir çocuk, ebeveyninin gözlerinde bu hayal kırıklığını gördüğünde, kendisini başarısız ve yetersiz hisseder.
Anksiyete ve stres
Hiper ebeveynlik genelde “eğitim hiperaktivitesi” ile birlikte ilerler. Bu tarz ebeveynler genelde çocuklarının, çocuklar ilgilenmese bile ders dışı pek çok aktiviteye katılmasını ister.
Bu, çocukların stres altında kalmasına neden olur ve yetişkinlerde görülene yakın bir anksiyete ortaya çıkar. Hiper ebeveynler, çocuklarının yaptığı hataları tolere etmekte zorlanır. Hata veya yanlış yapmayacak mükkemmel çocuğu yetiştirmek için uğraşırlar; ancak bu mümkün değildir.
Hata yapamama
Her çocuk başarısız olmayı deneyimlemelidir; böylece çocuklar yaptıkları hatalardan ders çıkarmayı öğrenebilir. Hiper ebeveylik, çocukların kendi kendilerini eleştirmesine neden olur. Onlara o kadar yüksek bir hedef koymuşsunuzdur ki; o hedefe erişemeyeceklerini fark ettiklerinde depresyona girer ve kendilerine zarar verirler.
Kanada’nın Ontario eyaletindeki Queen’s Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya göre, hiper ebeveynliğin en ciddi sonuçlarından biri, 7 ila 12 yaş arasındaki çocukların dışarda oynamayı veya arkadaşları ile iletişim kurmayı bilmiyor olmasıdır.
Bu çocuklar mutsuz çocuklar olarak yetiştirilmiştir. Çocuğunuzu yetiştirirken onu korumalısınız; ancak onları korurken dikkat etmeniz gereken şeyler de vardır.
Hiper ebeveyn olmamak için neler yapabilirsiniz?
Çocuklarınızı kendilerini güvende hissedecekleri şekilde koruyun
- Sağlıklı bir bağ ile ebeveynlik yapmak, çocuğunuzu tanımak ve onun kendisini sevmesini sağlamak demektir.
- Ebeveynleri tarafından anlaşıldığını bilen ve kendisini güvende hisseden bir çocuğun öz güveni daha sağlam olacaktır ve büyümekten ve yetişkinlerin aldığı sorumlulukları almaktan korkmayacaktır.
Çocuklarınızın hatalarından ders çıkarmasına izin verin
Çocuklarınızı acı çekmelerini önlemek ve doğru yolda kalmalarını sağlamak için koruyun; ancak daima kendi fikirlerini belirtmeleri için onları destekleyin ve yaptıkları hatalardan ders çıkartabilmeleri için, ilk olarak hata yapmalarına izin verin.
Daima çocuklarınızın yanında olacağınızı bilmeleri için onları koruyun
Özellikle de çocuğunuz küçük yaşlardayken, onunla kurduğunuz bağ ve bu bağın gücünün değeri ölçülemez. Ancak 7-8 yaşına ulaştığında, çocuğunuz büyüme yolunda ciddi bir adım atacaktır.
Çocuklar bu yaşa geldiğinde kendi haklarını talep etmeye başlar, kendi adalet ve ahlak kavramlarını geliştirirler. Bu kaotik ergenlik öncesi dönemde, sizi şaşırtacak bazı kararlar verebilirler.
Daima onları dinleyin ve onlara, her gün özgür olmak için sorumluluk sahibi olmaları gerektiğini öğretin. Çocuklarınız için hiper ebeveynliği değil, deneyimleri temel alan bir öğrenme yöntemi seçin. Buna değdiğini göreceksiniz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Janssen, I. (2015). Hyper-parenting is negatively associated with physical activity among 7-12year olds. Preventive Medicine, 73, 55–59. https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2015.01.015
- Rosenfeld, A., & Wise, N. (2000). Hyper-parenting: Are you hurting your child by trying too hard?. Macmillan.
- Shirani, F., Henwood, K., & Coltart, C. (2012). Meeting the challenges of intensive parenting culture: Gender, risk management and the moral parent. Sociology, 46(1), 25-40.
