İdeal Kolesterol Seviyesi İle İlgili Endişeler
Vücudunuzun düzgün bir şekilde çalışabilmesi için doğal lipit kolesterole ihtiyacı vardır. Kolesterol temel olarak karaciğerde üretilen ve belirli gıdaların tüketilmesiyle vücuda alınabilen bir maddedir. Vücuttaki tüm hücrelerde bulunur. Vücudunuzun tüm fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için ideal bir kolesterol seviyesini sağlamanız gerekmektedir. Peki bu ideal kolesterol seviyesi nasıl sağlanır?
Kolesterolün Amacı
Öncelikle kolesterol sindirim ve yağ yıkımı için hayati önem taşıyan safra asidinin üretilme sürecinde görev alır.
Bunun yanında, güneş ışığının emilmesi aracılığıyla D vitamini üretilmesine katkı sağlar. Bu vitamin deriyi tahriş edici kimyasal maddelere karşı korur. Bu sebepten ötürü, dehidrasyonu da önler. İyi bir kemik sağlığı için ihtiyaç duyduğumuz kalsiyumun metabolizmasında da önemli bir rol oynar.
Ayrıca kolesterol, kortizol, tiroit ve seks hormonlarının salgılanmasında da öncü madde olarak görev alır. Kolesterolün kardiyovasküler hastalıkların riskini belirlemede önemli bir rolü vardır. Bu molekülün birikimiyle, damar duvarlarında ateroskletorik plak oluşabilir ve bu durum sağlık açısından risk teşkil eder.
Kolesterol Türleri
Öncelikle bilmeniz gereken şey kolesterolün karaciğerden ya da bağırsaktan, bu maddeye ihtiyaç duyan bölgelere kan aracılığıyla aktarıldığıdır. Bu lipoprotein denen moleküllerin yardımıyla gerçekleşir. Bu tip lipit proteinlerin iki türü vardır:
- Düşük yoğunluklu lipoproteinler (LDL): Bunlar yeni kolesterolü üretildikleri bölgeden, vücudun geri kalanında yer alan hücrelere taşırlar.
- Yüksek yoğunluklu lipoproteinler (HDL): Bunlar kolesterolün ters iletiminden, yani; molekülün hücrelerden karaciğere olan yolculuğundan sorumlu lipoproteinlerdir.
Bu sebepten ötürü iki tür kolesterol vardır:
- “Kötü” kolesterol”: Bu kolesterol damar duvarlarında depolanan LDL’ye bağlanır. Bu tarz bir durumda kolesterol seviyenizi azaltmanız gerekir.
- “İyi” kolesterol: Bu HDL lipoproteinlerine bağlandığında kolesterolün fazlasını üretim bölgelerine ileten kolesteroldür.
Kolesterol Neden Bir Risk Etmeni Olarak Algılanır?
- Yüksek kolesterol seviyesi hiperkolesterolemiye sebep olur. Bu sebepten ötürü, ideal kolesterol seviyesini tutturmak önemlidir. 240 mg/dl kolesterol seviyesine sahip insanların kalp krizi geçirme riskinin daha fazla olduğu kanıtlanmıştır.
- Kolesterol seviyesi HDL’nin karaciğere dönme yetisini aşabilir. Eğer vücut hücreleri kandaki fazla molekülleri ememez ise depolama meydana gelir. Bu depo işlemi damar duvarlarında gerçekleşerek aterosklerotik süreci hızlandırır. Yavaş yavaş damarlar daralır ve bu sessizce gerçekleşen, fakat tehlikeli olabilecek bir durumdur.
- Hali hazırda kalp krizi geçirmiş ya da felç geçirme riski olan hastaların kolesterol seviyelerini düşük tutmaları önemlidir. Temelde, temiz damarlara sahip olmak oldukça önemli hale gelir.
Bunu da okuyun: Bu 7 Gıdayı Daha Çok Tüketerek Damar Tıkanıklığını Önleyin
İdeal Kolesterol Seviyesi ve Değişkenleri
İdeal kolesterol seviyesi nedir? Şimdi, ideal kolesterol seviyelerine bir göz atacağız.
Total kolesterol:
- Normal: 200 mg/dl’den az
- Normal-yüksek: 200 – 240 mg/dl
- Yüksek: 240 mg/dl’den fazla
Hiperkolesteremi total kolesterol seviyesi 200 mg/dl’den yüksek olduğunda meydana gelir.
LDL Kolesterol
- Normal: 100 mg/dl’den az
- Normal-yüksek: 100-160 mg/dl
- Yüksek: 160 mg/dl’den yüksek
Arzu edilen LDL seviyesinin 70 mg/dl’den az olabileceği durumlar da olabilir.
HDL Kolesterol
- Normal: erkeklerde 35 mg/dl’den ve kadınlarda 40 mg/dl’den yüksek
Trigliseritler
- Normal: 150 mg/dl’den az
- Normal-yüksek: 100 – 500 mg/dl
- Yüksek: 500 mg/dl’den yüksek
Hiperkolesteremi trigliserit seviyesi 150 – 200 mg/dl’den daha yukarı çıktığında meydana gelir.
Bu Testleri Neden Yapıyorlar?
Genel olarak erkekler bu testleri 35 yaşından önce yaptırmalıdır. Kadınlar içinse bu sınır 45 yaştır. Eğer başka bir sağlık probleminiz varsa, testi bu bahsettiğimiz yaşlardan daha önce yaptırmanız iyi bir fikir olabilir. Bu sağlık problemleri arasında şeker hastalığı, kardiyovasküler hastalıklar, felç, tansiyon ya da ailede bu hastalıkların görülmesi gibi durumları sayabiliriz.
Aşağıdaki özel durumlarda takip testleri yapılmalıdır:
- Eğer değerler normalse, bu testi 5 yılda bir yaptırın.
- Şeker, hipertansiyon hastaları, kardiyovasküler hastalıkları olanlar ya da felçli hastaların bu testleri daha sık yaptırmaları gerekmektedir.
- Eğer hasta kandaki kolesterol seviyesini kontrol altına almaya yardımcı ilaçlar kullanıyorsa, kontrol seviyeleri her yıl değerlendirilmelidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Barter, P., Gotto, A. M., LaRosa, J. C., Maroni, J., Szarek, M., Grundy, S. M., … Fruchart, J.-C. (2007). HDL Cholesterol, Very Low Levels of LDL Cholesterol, and Cardiovascular Events. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/NEJMoa064278
- Hafiane, A., & Genest, J. (2013). HDL, atherosclerosis, and emerging therapies. Cholesterol. https://doi.org/10.1155/2013/891403
- Lawes, C. M. M., Hoorn, S. Vander, Law, M. R., & Rodgers, A. (2004). High cholesterol. In Comparitive Quantification of Health Risks. https://doi.org/10.1007/s11356-012-1164-x
- Khera, A. V., Cuchel, M., de la Llera-Moya, M., Rodrigues, A., Burke, M. F., Jafri, K., … Rader, D. J. (2011). Cholesterol Efflux Capacity, High-Density Lipoprotein Function, and Atherosclerosis. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1001689
- Berry, J. D., Dyer, A., Cai, X., Garside, D. B., Ning, H., Thomas, A., … Lloyd-Jones, D. M. (2012). Lifetime Risks of Cardiovascular Disease. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1012848
