Mide Yanması Yaşamanıza Ne Neden Olur?

Mide yanması ya da mide ekşimesi, göğüs ya da midede hissedilen bir yanma hissidir ve reflüde yemek borusuna doğru yükselen mide asidinden kaynaklanmaktadır. Bu yazımızda size bunun nereden geldiğini ve durumu hafifletmek için hangi adımları atabileceğinizi anlatacağız.

Yazan ve doğrulayan doktor Karina Valeria Atchian.

Son Güncelleme: 16 Eylül, 2022

Karnın ağzında ağrı ya da yanma hissi yetişkinler arasında yaygın görülen bir semptomdur. Buna mide yanması da deriz. Bu yazımızda mide yanmasının ne olduğunu ve buna neyin sebep olduğunu sizlere açıklayacağız.

Midenizde, bazen göğüs kemiğinin arkasına da (kalbin önünde bulunan göğüs kemiği) yayılabilen, yanma hissi her zaman çok rahatsız edici görünmeyebilir. Durum ne olursa olsun, bu problemi çözmek için yaşam tarzınızda bazı değişiklikler yapmanız gerekebilir.

Mide Yanması Nedir?

Mide, üst sindirim sisteminin bir parçasını oluşturan bir organdır. Karın bölgesinde, üst orta bölgede bulunur. Yukarısında yemek borusunu bulabiliriz ve aşağıda da ince bağırsak vardır.

Midenin işlevi, yiyeceğin parçalanmasına yardımcı olmaktır. Ürettiği, mide asidi adı verilen asit, proteinlerin sindirilmesine ve demir, kalsiyum ve B12 vitamini emilimine yardımcı olur. Ayrıca mide asidi, sindirdiğimiz mikroorganizmaların büyük bir kısmını öldürür ve bakterilerin büyümesini sınırlar. Bu aynı zamanda bağırsak enfeksiyonlarının önlenmesine de yardımcı olur.

Mide asidi bağırsağa doğru devam etmez ve gerçekte yemek borusuna geri dönerse, gastroözofageal reflü yaşarız. Bu noktada, bu reflünün bir dereceye kadar fizyolojik olduğunu açıklığa kavuşturmalıyız. Bu tür ataklar genellikle yemekten sonra ortaya çıkar, kısadırlar, semptomlara neden olmazlar ve nadiren uyku sırasında olurlar.

Alternatif olarak, reflü can sıkıcı semptomlara ya da komplikasyonlara neden olduğunda, fizyolojik olmayan gastroözofageal reflü olarak bilinir. Bunun nedeni mide yanması ya da piroz, yani mide bölgesinde ya da sternumun arkasında hissedilen bir yanma hissidir.

Nasıl ve Neden Mide Yanması Yaşarız?

Yemek yediğimizde, yiyecekler ağızdan yemek borusuna ve sonra da mideye geçer. Yemek borusu ve midede alt yemek borusu sfinkteri adı verilen dairesel bir kas vardır. Bu, mide içeriğinin ağza geri dönmesini durdurmaya yardımcı olur.

Sebep ne olursa olsun, midenin asidik içeriği fizyolojik reflü dediğimiz şeyin ötesine geçen bir şekilde tekrar yükseldiğinde asit reflü ya da mide yanması yaşayabilirsiniz. Mide yanması yaşamamızın kesin nedenleri hala araştırılmaktadır.

Psikolojik ve kalıtsal faktörlere ek olarak sindirim sisteminin hareketlerindeki değişiklikler, vücudun asit üretimi, stres seviyelerimiz ya da diyetimiz gibi çeşitli olası teoriler vardır.

Burada ülserler, gastroözofageal reflü hastalığı, irritabl bağırsak sendromu ya da safra taşları gibi tanımlanmış tanılardan bahsetmediğimizi de açıklığa kavuşturmalıyız. Ancak bu durumların her birinde de mide yanması yaşayabilirsiniz.

Mide Yanması Risk Faktörleri ve Nedenleri

Bahsettiğimiz gibi, uzmanlar mide yanması durumunun nedenlerini araştırmaya devam etmektedir. Ancak, artık “risk faktörleri” olduğunu bildiğimiz unsurlar da vardır. Mide yanması riskini azaltmak için mümkün olduğunda bunlardan kaçınmayı hedeflemeliyiz.

Diyet bu faktörlerden bir tanesidir. Bazı kişilerde; özellikle baharatlı, kızarmış, yağ oranı yüksek yiyecekler, turunçgiller, domateslerden üretilen gıdalar (ketçap gibi), nane, çikolata, gazlı içecekler ya da alkolden elde edilen ürünler gibi belirli ürünleri tüketirken mide asidi seviyeleri etkilenebilir.

Fazla kilolu olmak, mide yanması durumundan muzdarip olma riskini arttırabilecek başka bir faktördür. Hamilelik sırasında da benzer bir nedenle bunu deneyimlemek yaygındır, çünkü rahim genişleyip mideye doğru itilir ve anatomideki bu değişiklikler nedeniyle reflü oluşur.

Ne Zaman Bir Doktoru Ziyaret Etmelisiniz

Mide yanmasının belirli bir şeyden kaynaklandığından şüpheleniyorsanız, bazı durumlarda ek testler gerekebilir. Bu tür durumlarda, bunların ne olduğunu belirlemek için bir uzmanı ziyaret etmek her zaman en iyisidir.

60 yaşın üzerindeki bir hasta mide yanması geliştirirse ve daha önce bunu yaşamamışsa bunun bir endişe kaynağı olacağına dikkat etmek de önemlidir. Hasta aynı zamanda gastrointestinal kanama yaşarsa daha da endişe vericidir (bu durum kusmukta ya da dışkıda kan bulunması ile karakterize edilir).

Açıklanamayan bir kilo kaybı ya da yutma güçlüğünün yanı sıra iştahsızlık da başka bir endişe verici faktördür. Bazen hasta, göğsünde herhangi bir kardiyovasküler olay ile ilgili olmayan ancak sindirim sisteminden gelen bir ağrı da yaşayabilir.

Bunlara ek olarak, kişinin yakın ailesinde kanser öyküsü varsa; ebeveynleri, amcaları, teyzeleri ya da büyükanne ve büyükbabası herhangi bir kanser türü yaşamışsa, mide yanması yaşadığını düşündüren semptomları varsa daha fazla dikkat etmek önemlidir ve hemen bir uzmanı ziyaret etmeleri gerekir.

Mide Yanması Nedenlerinden Birinden Muzdarip İseniz Ne Yapmalısınız?

Mide ya da sternumda hafif ve ara sıra mide yanması yaşayanlar için yardımcı olabilecek bazı şeyler vardır. Bunlar semptomları iyileştirmeye yardımcı olabilecekleri için takip edilmesi faydalı olabilecek bazı adımlardır:

• Etkilenen kişinin fazla kilolu olduğu durumlarda kilo vermek.
• Yatağın başını kaldırmak: Bu, yatağın iki ayağının altına tahta ya da kauçuk bloklar veya yatağın altına bir takoz yerleştirilerek yapılabilir. Boyun ağrısına neden olabileceğinden çok fazla yastık kullanmayın.
• Belirtileri kötüleştiren belirli gıdalardan kaçınmak: Bunların arasında kahve, çikolata, alkol, nane ya da yağlı, kızarmış, baharatlı ya da sıcak yiyecekler yer almaktadır.
• Sigarayı bırakmak: Tütün, mide yanmasına neden olur.
• Çok geç saatlerde yemek yemekten kaçınmak: Dolu bir mide ile yatmak reflüyü kötüleştirebilir. Yatmadan en az 2-3 saat önce yemek yemeye çalışmalıyız.

Uzmanlar, reçetesiz satılan antasitler kullanmamamızı tavsiye eder. Böyle komplikasyonlar için bir tıp uzmanına gitmek her zaman en iyisidir. Belirtileriniz daha şiddetli hale gelirse, gece ortaya çıkarsa ya da uzun bir süre boyunca devam ederse, mümkün olan en kısa sürede bir profesyonele gitmenizi öneririz.