Salmonelloz Vakaları Neden Yaz Aylarında Artar?

Salmonella oldukça iyi bilinen bir hastalıktır. Peki, yaz sırasında salmonella vakalarında neden artış görüldüğünü biliyor muydunuz?
Salmonelloz Vakaları Neden Yaz Aylarında Artar?

Son Güncelleme: 11 Eylül, 2020

Yaz geliyor, ve beraberinde de yüksek dereceler ve seyahatleri de getiriyor. Plajın kenarında diğer kültürlerin yemeklerini tatmak unutulamaz bir deneyimdir, ancak sağlık protokollerinin düzenlemediği gıdaları yemekte belirli bir doğal risk de olduğunu görmezden gelemezsiniz. Cesur bir turist işin sonunda bir salmonelloz kurbanı olabilir.

Salmonelloz enfeksiyonuna neden olan Salmonella cinsi bakteriler yıl boyunca mevcuttur. Bununla birlikte, yaz aylarında bu gıda zehirlenmesi türünde her zaman daha fazla vaka görülür.

Neden? Daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin!

Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Kronik ve Akut İshal: Nedenleri ve Tedavileri

Salmonella Bakterisini Anlamak

Salmonella fakültatif anaerobik gram negatif basilden oluşan bir bakteri türüdür – yani oksijen var olmadığında enerji elde edebilir. Bu bakterilere genellikle salmonella deriz. Bu mikroorganizmaların doğal yaşam alanı ne yazık ki insanlar da dahil olmak üzere her türde sıcak kanlı hayvanın bağırsaklarıdır.

Farklı salmonella türleri vardır, ve 2500’den fazla serotip keşfedilmiştir. Bunların çoğu, insanlardaki salmonelloz durumlarının %99’undan fazlasını temsil eden Salmonella enterica türüne aittir.

Salmonelloz kolay bir şekilde gerçekleşmez, çünkü bu bakteriler genellikle midenin asidik pH değerine dayanamaz ve bağırsağa ulaşmadan ölebilirler. Bunu ölmeden başaranlar ise bakteriyel flora ve hızlı bağırsak geçişi ile yüzleşmek zorundadır.

Bu patejonik mikroorganizmaların sadece küçük bir yüzdesi bağırsak mukozasına yapışmayı ve burada çoğalmayı başarır. İşte o zaman karakteristik semptomlar görülmeye başlanır:

  • Şiddetli ishal
  • Yüksek ateş
  • Karın ağrısı
Tuvalette oturan, ishal olmuş bir kişi.

Salmonelloz Vakaları Neden Yaz Aylarında Artar?

Cevap basittir: yüksek sıcaklıklar salmonellanın bakteriyel üreme oranını arttırır. Bir yüzeydeki bakteriyel büyümeyi bir hız treni gibi düşünmek size yardımcı olacaktır:

  • Bakterilerin, çiğ ve buzdolabına koyulmamış olan ortamı kolonize ettiği bir adaptasyon aşaması vardır.
  • Sonrasında bakteriler katsal büyüme yaşar, bu süreçte her bir bakteri ikili fisyon adı verilen bir teknik sayesinde iki çocuk hücre oluşturur. Elverişli bir ortam (bu durumda, daha yüksek bir sıcaklık) salmonellanın katsal büyümesini hızlandırır.
  • Bundan sonra sabit bir aşama görülür, buna ‘plato’ denir (ya da hız treninin tepesi), bu aşamada bakterilerin besinlerinin tükenmesi dolayısıyla bakteriler aynı oranda büyür ve ölür. Burada, nüfusun sınırına ulaşılır.
  • Sonunda, düşüş başlar, çünkü besin eksikliği ve toksik ürünlerin birikmesi bakteri kolonisine zarar verir.

Bundan dolayı, katsal ve sabit fazlar sırasında bakteriyel yük ne kadar büyükse, kontamine gıdaya maruz kalan bir kişinin salmonelloz kapması riski de o kadar büyük olur. Yine de, bu gıda zehirlenmesinin gelişebilmesi için kişinin ne kadar fazla bakteri yemesi gerektiği tam olarak belli değildir. Araştırmacılar bu sayıyı 1 ila 10 milyon arasında tahmin etmektedir.

Bir yumurtaya büyüteçle bakan bir laboratuvar görevlisi.

Antropik ve Çevresel Faktörler

Bahsettiğimiz üzere, sıcaklık ne kadar yüksek olursa bakteriler o kadar hızlı çoğalır ve kişinin salmonelloza yakalanacak kadar büyük bir bakteriyel yük alma riski de o kadar yüksektir.

Yine de, riskin tamamı sıcaklığın kendisinden kaynaklanmaz. Yukarıda da bahsetmiş olduğumuz üzere bazı alışkanlıklar bulaşma olasılığını arttırabilir, ve bunların arasında aşağıdakiler bulunmaktadır:

  • Hijyenik kontrol olmadan çiğ yiyecekler yemek
  • Bir pikniğe pişmemiş, soğutulmamış yiyecekler getirmek
  • Malzemelerin ya da aletlerin temiz olmadığı, ve salmonella kalıntıları bulundurabileceği sağlıksız yerlerde yemek yemek

Ayrıca diğer faktörler de uzun vadede salmonelloz oranını arttırabilir. Hatta, Gıda Kaynaklı Patojenler ve Hastalıklar dergisinde yayınlanmış bir çalışma bizleri iklim değişikliğinin Amerika Birleşik Devletlerindeki bu enfeksiyonlarda görülen artış ile ilişkiliymiş gibi göründüğü konusunda uyarıyor.  Bu, bakteriyel büyümeyi teşvik etmekte olan artan sıcaklıklar nedeniyle mantıklı bir uyarı.

Daha fazlasını öğrenin: Virüsler ve Bakteriler Arasındaki Farklar

Yaz Aylarında Salmonellozu Önleyin

Özetlemek gerekirse, yaz aylarında salmonella kaçınılmaz bir şekilde daha fazla çoğalacaktır. Ancak, uygun hijyen önlemlerini almalısınız ve örneğin yemek yemek için bir restoran seçerken sağduyulu davranmalısınız.

Yaz, gıda zehirlenmesi söz konusu olduğunda özel bir risk zamanıdır. Yiyecekleri hazırlarken dikkatli olmak önemlidir. Ne de olsa, tedavi etmektense önlemek daha iyidir.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.



Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.