Sarkoidoz Nedir? Semptomları ve Tedavisi
Sarkoidoz, granülom adı verilen anormal iltihaplı hücre birikimlerinin oluşmasını içeren bir hastalıktır. Pek çok organı etkileyebilir, ancak en çok akciğerleri ve lenf düğümlerini etkiler.
Sarkoidozdan etkilenen kişiler genellikle öksürür ve nefes almakta zorluk çekerler. Bununla birlikte, hangi organların etkilendiğine bağlı olarak semptomlar değişiklik gösterebilir.
Sarkoidoz, bir enfeksiyonun sonucu olabilir. Bununla birlikte, anormal bir bağışıklık sistemi tepkisi nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu hastalık genellikle 20 ila 40 yaş arasındaki kişilerde görülür. Buna ek olarak, neredeyse her zaman kış aylarında ya da ilkbaharın başlarında olur.
Sarkoidoz Semptomları
Sarkoidoz semptomları, etkilenen bölgeye ve hastalığın derecesine bağlı olarak değişir. Ayrıca etkilenen kişinin yaşına ve cinsiyetine de bağlıdır.
Genel semptomlardan bazıları ateş, yorgunluk, halsizlik, tanımlanamayan göğüs ağrısı, iştahsızlık ve eklem ağrısıdır. Bununla birlikte, konumuna bağlı olarak aşağıda açıklayacağımız belirli semptomları da vardır.
Akciğerler
Bir göğüs röntgeni, kalbin yakınındaki akciğer bölgesinde genişlemiş lenf düğümlerini gösterecektir. Eğer durum şiddetliyse, akciğer kalbin sağ tarafına aşırı yüklenir ve sağ kalp yetmezliğine neden olur.
Ciltte Sarkoidoz
Sarkoidoz cildi etkilediğinde, kaval kemiklerinde kırmızı bir döküntü ortaya çıkar. Ateş ve eklem ağrısı da normalde bu belirtiye eşlik eder.
Karaciğer ve Dalak
Sarkoidozu olan kişilerin yüksek bir yüzdesinin karaciğerlerinde granülomları vardır. Bununla birlikte, bu rahatsızlığı olan kişiler genellikle herhangi bir belirti yaşamaz. Bu nedenle, karaciğer normal bir şekilde çalışıyor gibi görünür; ancak kan testleri, karaciğerin etkilenme derecesi hakkında veri sağlayacaktır.
Gözler
Eğer sarkoidoz gözleri etkilerse kızarıklık ve ağrıya neden olur. Buna ek olarak, uzun süreli iltihaplanma, gözün iç sıvısının boşaltılmasını engelleyerek glokoma da neden olur.
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Glokom Riskini Önlemenin Doğal Yolları
Kalp
Kalpte oluşan granülomlar kalp çarpıntısına, baş dönmesine ya da kalp yetmezliğine yol açabilir.
Sarkoidozlu Olan Eklemler ve Kaslar
Sarkoidozdan kaynaklanan enflamasyon, yaygın eklem ağrısına neden olur. Genellikle bilekler, dirsekler, dizler ve ayak bilekleri en çok etkilenen eklemlerdir.
Sinir Sistemi
Bazı vakalarda, bu durum kraniyal sinirleri etkiler. Bu olduğunda çift görme, işitme kaybı ve kısmi yüz felci gibi semptomlar yaşayabilirsiniz.
Kalsiyum Seviyelerinde Artış
Bu durum ayrıca kandaki ve idrardaki kalsiyum seviyelerini de arttırabilir. Bunun nedeni, granülomların kalsiyum emilimini artıran aktif D vitamini üretmesidir.
Yüksek kalsiyum seviyeleri iştahsızlık, mide bulantısı, kusma, susuzluk ve aşırı idrara çıkmaya neden olur. Bununla birlikte, uzun süre boyunca yüksek kalsiyum seviyelerine sahip olduysanız, vücudunuz böbrek taşı oluşturabilir. Bu, kronik böbrek hastalığına neden olabilir.
Sarkoidoz Tedavisi
Bu rahatsızlıktan muzdarip olan çoğu kişinin tedaviye ihtiyacı yoktur. Bununla birlikte, eğer gerekirse, doktorlar ağrıyı ve ateşi hafifletmek için steroid olmayan anti-enflamatuvar ilaçlar uygulayabilir.
Kortikosteroidler: Sarkoidozda Tercih Edilen Tedavi
Doktorlar; boğulma, eklem ya da göğüs ağrısı ve ateşe neden olan sarkoidoz vakalarını tedavi etmek için kortikosteroid kullanır. Ek olarak, yüksek seviyelerde kalsiyumunuz ve deforme edici cilt lezyonlarınız olduğunda bunları kullanırlar. Aynı şekilde; karaciğer, kalp ve sinir sistemi fonksiyonlarınızda bozukluk varsa da doktorlar bunları sıklıkla kullanırlar.
Kortikosteroidler sarkoidozun neden olduğu semptomları ve doku hasarını iyi kontrol eder. Ancak pulmoner fibrozu önleyemezler.
Bu yazımızı da okuyun: Kortikofobi veya Kortikosteroid Kullanma Korkusu
Bağışıklık Sistemi Baskılayıcılar (İmmünsüpresanlar)
Sarkoidozdan etkilenen kişilerin yaklaşık %10’u yalnızca kortikosteroidler ile yapılan tedaviye yanıt vermez. Bu durumlarda doktorlar metotreksat kullanır. Bazı durumlarda, eğer kortikosteroidler etkisiz ise ya da istenmeyen yan etkilere neden olurlarsa, doktorlar bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar uygular.
Bu ilaçlardan bazıları azatiyoprin, klorokin ya da hidroksiklorokin ve infliksimabdır. Hidroksiklorokin, deforme edici cilt lezyonlarının tedavisinde faydalıdır. Kanda yüksek seviyelerde kalsiyum olduğunda da faydalıdır.
Bunlara ek olarak, lenf düğümlerinde ağrılı enflamasyonlar olduğunda da etkili olabilir. Öte yandan sarkoidoz kalbinizi etkiliyorsa kalp piline ihtiyacınız olabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
-
Salah, S., Abad, S., Monnet, D., & Brézin, A. P. (2018). Sarcoidosis. Journal Francais d’Ophtalmologie. https://doi.org/10.1016/j.jfo.2018.10.002
-
Wijsenbeek, M. S., & Culver, D. A. (2015). Treatment of Sarcoidosis. Clinics in Chest Medicine. https://doi.org/10.1016/j.ccm.2015.08.015
-
Ehmann, D., & Garg, S. (2017). Ocular sarcoidosis. In Retinal and Choroidal Imaging in Systemic Diseases. https://doi.org/10.1007/978-981-10-5461-7_7