Sorbitol İntoleransı İçin Bir Beslenme Düzeni
Bazı meyveleri ya da light ürünleri tükettikten ya da sakız çiğnedikten sonra hiç gastrointestinal rahatsızlıklar, gaz ya da ishal yaşadınız mı? Eğer durumunuz bu ise, sorbitol intoleransı yaşıyor olabilirsiniz. Sorbitol oranı düşük bir beslenme düzenini nasıl takip edebileceğinizi öğrenmek için okumaya devam edin.
Sorbitol Nedir?
Sorbitol doğal olarak kırmızı alglerde ve Rosaceae familyasındaki bitkilerin yaprak ve meyvelerinde bulunur ve bir şeker alkolüdür. Şu besinlerde bulunur:
- Armut
- Elma
- Erik
- Ayva
- Şeftali veya kayısı
Ayrıca gıda endüstrisi bu maddeyi yaygın biçimde kullanır. Tatlandırıcı, koyulaştırıcı ve nemlendirici olarak kullanılan bu madde ç ok az kalori içermesine rağmen gıdaları tatlandırır.
Bu yazımızı da keşfedin: Daha Kolay Kilo Vermek İçin Fruktoz Tüketimini Azaltın
Sorbitol İntoleransı Nedir?
Sorbitol intoleransı spesifik bir bağırsak taşıyıcısının eksikliğinden kaynaklanır. Ancak, bu intoleransa sahip olmayan insanlar söz konusu olduğunda bile sağlıklı bir insan bu şekerin sadece sınırlı bir miktarını, yaklaşık 20 ila 25 gramını emebilir. Dolayısıyla bu miktarı aştığınızda da semptomlar yaşayabilirsiniz.
Sorbitol intoleransının iki tipi vardır:
- Primer intolerans. Bu intolerans sorbitol taşıyıcısı olan GLUT5 enziminin eksikliğinden dolayı ortaya çıkar. Uzmanlar bunun genetik bir faktörü olduğuna ve kişinin hayatı boyunca gelişebileceğine inanırlar.
- Sekonder intolerans. Genetik bir etki de bulunsa da bu intolerans tipi bağırsak mukozasının fırça kenarına geçici ya da kalıcı bir şekilde hasar veren bir bağırsak hastalığını takiben ortaya çıkar (gastroentrtit, inflamatuar bağırsak hastalığı, çölyak hastalığı vb).
Semptomları
Bu durumdan muzdarip olan hastalar hafif ila şiddetli arasında seyreden farklı semptomlara sahip olabilir. En sık görülen semptomlar arasında şunlar bulunmaktadır:
- Karın ağrısı ya da kramplar
- Şişkinlik
- Distansiyon ya da karında balon gibi şişmeler
- Gaz
- Bağırsak sesleri
- Gaz ile birlikte gelen ishal
Sorbitol İçeren Yiyecekler
Eğer sorbitol intoleransınız varsa sorbitol içeren yiyecekleri düşük miktarlarda içeren bir beslenme düzeni takip etmeniz gerekecektir. En çok sorbitol içeren yiyecekler şunlardır:
Doğal olarak (en fazladan en aza)
- Taze meyve. Armut, erik, şeftali, kayısı, elma, üzüm, çilek, ahududu ve yaban mersini.
- Meyve konserveleri. Elma suyu, çilek konservesi, frenk üzümü nektarı, mürver meyvesi suyu, kuş üzümü nektarı ve ahududu konservesi.
- Kuru meyveler. Kuru erik, kuru şeftali, kuru kayısı, kuru elma, kuru hurma, kuru üzüm.
Yapay olarak
Sorbitolü hem gıda ürünlerinde hem de kozmetik ürünler ya da farmasötik ürünlerinde katkı maddesi olarak bulabilirsiniz. Katkı maddesi olarak sorbitol ya “sorbitol” (E420i) olarak ya da “sorbitol şurubu” (E420ii) olarak bulunacaktır.
Gıda ürünlerinde sorbitol jölelerde, reçellerde, unlu mamuller ve şekerlemelerde, dondurulmuş ürünlerde, sakızda, light ürünlerde ya da “şekersiz” ürünlerde bulunacaktır. Bundan dolayı light ürünleri tüketirken dikkatli olmalısınız, zira çok fazla light ürün kullanmak sorbitol intoleransına yol açabilir.
Kozmetik ürünler söz konusu olduğunda ise diş macununda sorbitol bulunur çünkü sorbitol diş macununun plastisitesini arttırır, macunu tatlandırır ve daha iyi çözünmesini sağlar. İlaç endüstrisinde ise sorbitolü topikal kremlerde bulabilirsiniz. Ayrıca şuruplarda da karşınıza çıkacaktır.
Bu yazımız ile ilgilenebilirsiniz: En Yaygın Gıda Alerjileri Nelerdir ve Bu Gıdaların Yeri Nasıl Doldurulur?
Sorbitol İntoleransı Tanısı Nasıl Koyulur
Şimdilik hidrojen nefes testi en iyi tanısal testtir. Vücudun sorbitolü emememesi bağırsak bakterileri tarafından fermente edilmesine neden olur ve bu da büyük miktarda serbest hidrojen üretir. Ölçülen şey verdiğiniz nefesteki bu hidrojen miktarıdır.
Teste girmeden önce hasta son sekiz saatte bir şey yememiş olmalıdır. Testten önceki 24 saatte meyve, sebze ya da baklagil tüketmemiş olmalıdır, zira bu gıdalar bağırsak hareketlerini yavaşlatır. Ayrıca testten önceki günlerde müshil ya da antibiyotik almaktan kaçınmak da iyi bir fikirdir.
Eğer testin sonucu pozitif çıkarsa hastanın takip etmesi gereken beslenme düzenini belirlemek için hem hidrojen derecesi hem de ortaya çıkmış olan semptomlar değerlendirilir.
Sorbitol İntoleransı İçin Beslenme Önerileri
- Eğer intoleransınız olduğundan şüpheleniyorsanız ilk yapmanız gereken şey testi olmaktır. Ancak beslenme düzeninizi kendi başınıza değiştirmeyin.
- Sorbitol içermediklerinden emin olmak için gıdalarınızın etiketlerini her zaman kontrol edin.
- Eğer şiddetli sorbitol intoleransından muzdaripseniz kullanmadan önce, kullanmak istediğiniz herhangi bir kozmetik ürünün bileşenleri hakkında bir uzmana danışın.
- Çok fazla sorbitol içeren meyveleri tüketiminizi sınırlayın.
- Eğer genellikle light ürünler tüketiyorsanız ya da sorbitol içeren bir sakız çiğniyorsanız dikkatli olun.
Bu intoleranstan muzdarip olabileceğinizden mi endişeleniyorsunuz? Eğer bu intoleransın semptomlarını deneyimlediyseniz doğru bir tanı alabilmek için doktorunuza danışın. Ek olarak, bu intoleransa sahip olduğunuza dair bir tanı alırsanız bu yazımızdaki beslenme düzeni önerilerini takip ettiğinizden emin olun.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Intolerancia a la fructosa-sorbitol. “Infogastrum” Asociación Española de Gastroenterología y las Sociedades Latinoamericanas de Gastroenterología.
- Intolerancia a la lactosa y fructosa-sorbitol. “GEMD” Grupo español de motilidad digestiva.
- Influencia del consumo de sorbitol en la microbiota intestinal de un modelo animal. Tesis Doctoral. Universidad Politécnia de Valencia. 2008
