Stres Kırığı Nerede Oluşur?
Stres kırığı, kemikte güçlü bir darbe haricinde bir şeyden kaynaklanan küçük bir kırılma olduğunda ortaya çıkar. Tipik olarak, tekrarlayan hareketlerle veya bir aktivitenin miktarında veya yoğunluğunda hızlı bir artışla tetiklenir.
Bu tür kırıkların teşhisi kolay değildir. Bu nedenle, diğer koşullardan ayırt etmek için bir tıp uzmanı ve tamamlayıcı testler gerektirirler. Çünkü kırık genellikle röntgende tespit edilmez.
Stres kırığına en çok maruz kalanlar sporculardır. Aslında, spor sakatlanmalarının % 2’si bu tip bir kırıktan kaynaklanmaktadır. Oldukça ağrılıdır ve kemiğin kırık kısımlarının kayma riski de vardır.
Stres kırığı nedir?
Kemik dokusunda süreklilik olmadığında, bunun nedeni bir kırık olmasıdır. Bu sakatlanmaların çoğu darbeler veya travma nedeniyle ortaya çıkar. Bununla birlikte, stres kırığı söz konusu olduğunda, sorunun nedeni genellikle sadece kuvvetsizlik veya yorgunluktur. Kemik yetersizliği söz konusu ise bir kuvvetsizlik de var demektir. Öte yandan, tekrarlayan veya dıştan gelen aktivite nedeniyle kasların sürekli kötüye kullanılması durumunda yorgunluk vardır.
Stres kırığı, kemikte bir tür şerit veya çatlaktır. Yukarıda söylediğimiz gibi tekrarlanan mikrotravma veya aşırı yüklenme nedeniyle ortaya çıkarlar. Ek olarak, belirli fiziksel aktiviteleri gerçekleştirirken şiddetli bir ağrı açığa çıkarabilirler. Ardından, faaliyetler bittiğinde genellikle bu ağrılar kaybolur.
Bilmiyor olabilirsiniz, ancak kemikler kolajenden oluşur. Bu, darbeye maruz kaldığında kemiğin yeniden yapılanma işlemini kolaylaştıran bir bileşiktir. Hasarlı dokuları yeniden emmenin ve daha sonra yeniden şekillendirmenin bir yoludur. Bununla birlikte, etki sürekli veya aşırı yüklenme nedeniyle çok ani ise, hasar vücudumuzun kolajeni yenileme yetisini aşar. Bu, aşırı yük veya tekrarlayan hareketler veya osteoporoz nedeniyle stres kırığı mevcut olduğunda olur.
Stres Kırığı Çeşitleri
İki tip stres kırığı vardır: düşük risk ve yüksek risk. Bu sınıflandırma, etkilenen alan, komplikasyon potansiyeli, iyileşme süresi, psödoartroz varlığı ve kırığın iyileşme şekli gibi faktörlerden kaynaklanmaktadır.
Her grubun özellikleri:
- Düşük risk kırıklar. Bunlar sadece sakatlanmaya neden olan aktivitenin ortadan kaldırılmasıyla tedavi edilir. Ayrıca, üst ekstremitelerde, kaburga, pelvis, femur, tibia, bel omurları, fibula ve kalkaneustaki kırıklara karşılık gelirler.
- Yüksek risk kırıklar. Bu tip stres kırığı komplikasyonlar açısından yüksek bir potansiyele sahiptir. Bunun nedeni genellikle femur boyun, tibial malleolus, tarsal skafoid, talus ve metatarsalın tabanındaki sakatlanmalarla ilgilidir.
Ana Noktalar
Stres kırığı, vücudumuzda bir nedenden ötürü tekrarlanan etkiye maruz kalan çok sayıda kemiği etkileyebilir. Bununla birlikte, ayaklar stres kırığı riski en yüksek olan noktalardır.
En yaygın ayak kırıkları şunlardır:
- İkinci tarak kemiği kırığı. Bu en sık görülen stres kırığıdır, çünkü atletik aktiviteler sırasında yükü en fazla çeken en uzun ayak parmağıyla bağlantılıdır.
- Beşinci tarak kemiği kırığı. Bu, yanal yer değiştirme ve sıçrama gerektiren tüm aktiviteler için tipiktir.
- Topuk kemiği kırığı. Bu, birincil desteğin topukta olduğu aktivitelerde meydana gelir.
- Talus kırığı. Bu çok yaygın değildir ve belirli bir aktivite veya spora özgü değildir. Ancak, bu olduğunda büyük bir rahatsızlık verir.
- Ayak bileğinin iç aşık çıkıntısı kırığı. Bu, uzun atlama ve/veya koşu yarışlarını içeren aktivitelerde tipiktir.
Benzer şekilde, stres kırığının vücudun diğer bölgelerinde meydana gelmesi nispeten yaygındır. Özellikle, fibula, pelvis, femoral boyun, ayağın sesamoidleri ve fibula epifizinde meydana gelir.
Son notlar
Her sporun bakış açısına göre her disipline tipik olan stres kırıkları vardır. Tarak kemiği kırıkları maratoncular, futbolcular, dansçılar ve voleybolcularda daha yaygındır. Benzer şekilde, ilk kaburga kırığı hentbol oyuncularında daha sık görülür. Ayrıca, alt kaburgalarda meydana gelenler esas olarak golfçülerde gerçekleşir.
Bir sporla ilgileniyorsanız ve belirli hareketler sırasında ağrı fark ederseniz, doktorunuza danışın. Bunun sebebi bir stres kırığı olabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Torrengo, F., Paús, V., & Cédola, J. (2010). Fracturas por estrés en deportistas. Rev la Asoc argentina Traumatol del Deport, 18-23.
