Tetik Parmak Sendromu: Semptomları ve Tedavisi
Tetik parmak, el parmaklarının hareketlerini kısıtlayan ve bükülmelerini engelleyen bir sendromdur. Bu sorunu yaşayan kişide genellikle parmaklar kilitlenir ve biriken baskıyı almak, parmakları düzeltip açarak tekrar eski durumlarına getirmek için çıtlatmak gerekir.
Bu rahatsızlık fleksor adı verilen uzun tendonlarda ortaya çıkan bir problemin sonucu olarak ortaya çıkar. Tendon etrafını çevreleyen ve tendon kılıfı adı verilen bir tür tünel içinde kayma nedeniyle oluşur. Bu kılıf tahriş olup iltihaplanınca tünel daralır ve hareket etmesi zorlaşır.
En ağır vakalarda tetik parmak bükülmüş pozisyonda sıkışır ve hareket edemez. Bu durum tenosinovit stenosing olarak bilinir ve kadınlarda ve diyabet hastalarında daha sık rastlanır.
Tetik Parmak ve Semptomları
Tetik parmak sendromu, baş parmak da dahil olmak üzere her parmakta görülebilir. Aslında birden fazla parmağın aynı anda bu sorundan etkilenmesi durumunun da yaygın olarak görüldüğünün altını çizmek gerekir. Bu durum aynı anda farklı ellerde bile olabilir. Bu hastalık zaman geçtikçe ilerleyen ve ağırlaşan bir özelliğe sahiptir. Genellikle parmağın dip kısmında sürekli bir ağrıyla başlar.
Tetik parmağın başlangıcında sıkça görülen semptomlar şu şekilde sıralanabilir:
- Parmağın alt kısmında avuca doğru bir yumru oluşur.
- Parmağın alt bölümündeki kas yumuşar ve dokununca hassaslaşır.
- Parmakta özellikle sabah saatlerinde bir sertlik hissi oluşur.
- Parmak hareket ettirilince bir çıtlama sesi duyulur.
Tetik parmak hastalığı ilerledikçe etkilenen parmak bükülmüş durumda takılmaya başlar ve aniden açılır. Daha ileri aşamalarda parmak bükülü pozisyonda kilitlenir ve bir daha açılmaz.
Tanısı
Tetik parmak sendromunun tanısı için en temel yöntem doktor tarafından yapılacak fiziksel muayenedir. Hastalığın bulunduğu bölgedeki parmak hareket ettirilince çıtlama sesi gelir. Bu durum hastalığın temel özelliklerinden biridir.
Fiziksel muayenede hastadan elini açıp kapatması istenir. Avuç içi ve parmak dipleri de muayene edilerek bu bölgelerde bir acı veya başka herhangi bir işaret olup olmadığı kontrol edilir. Bu işlemler sonucunda hastalığın tanısı doğrulanır.
Tetik Parmak Hastalığının Tedavisi
Tetik parmağın tedavisi, hastalığın hangi aşamada olduğuna ve hastalık başlangıcı ile doktora başvurma zamanı arasında geçen süreye bağlı olarak değişir. Genel anlamda bakıldığında üç çeşit tedavi yöntemi bulunmaktadır: İlaç tedavisi, fizik tedavi ve ameliyat.
İlaç Tedavisi
Ağrıyı dindirmek ve enflamasyonu azaltmak için çeşitli ilaçlar kullanılır. Bunlar sayesinde parmaklar hareket ettirilebilir. Hastalara genelde ibuprofen, naproxen ve benzer nitelikte nonsteroid anti-enflamatuar ilaçlar verilir. İlaçla tedavi yöntemi hastalığın semptomlarında düzelme sağlar ancak kalıcı bir çözüm getirmez.
Fizik Tedavi
Tetik parmak sendromu aşağıdaki gibi fizik tedavi yöntemleri ile de tedavi edilebilir:
- Dinlenme: Kavrama, tutma ya da titreşime neden olan cihazların kullanımına dört ila altı hafta süresince ara verilir. Eğer bu tür bir dinlenme yapılamıyorsa pamuk ya da benzer bir maddeyle güçlendirilmiş bir eldiven kullanabilirsiniz.
- Atel kullanımı: Parmağın düz bir biçimde durmasına yardımcı olur. Yalnızca gece kullanılır. Kullanım süresi genellikle bir buçuk aydır.
- Yumuşak egzersizler: Hareket kabiliyetini geliştirmek için bazı el açma hareketleri faydalı olabilir.
- Sıcak ve soğuk: Değişimli bir biçimde buz ve sıcak uygulama yapmak enflamasyonu ve ağrıyı azaltır.
- Ilık suda tutmak: Günde birkaç kez eli ılık suda tutmak tendonların rahatlamasına ve semptomların hafiflemesine yardımcı olur.
Tetik Parmak Ameliyatı
Tetik parmak sendromunda ilaç tedavisi ve fizik tedavi fayda sağlamayınca ameliyat seçeneğine geçilmelidir. Bazen ameliyat öncesinde aşağıdaki prosedürler de denenebilir:
- Steroid enjeksiyonu: Enflamasyonu azaltmak için tendon kılıfına uygulanır. Bir yıl veya daha fazla etkili olabilir. Ancak bazı durumlarda birden fazla uygulama yapmak gerekebilir.
- Perkütanöz drenaj (kapalı boşaltım): Anestezi sonrası iltihaplı tendona kalın bir iğne ile girilir ve bu sayede tendonu sıkıştıran baskı azaltılır.
Eğer bu prosedürler de işe yaramazsa ameliyattan başka bir çözüm yolu kalmamış demektir. Bu ambule ameliyatta sıkışmış bölge açılarak tendon kılıfı kesilir. Bu işlemin en büyük riski enfeksiyon ya da operasyonun etkili olmamasıdır.
Tetik Parmak Sendromunda Risk Faktörleri
Bazı kişilerde tetik parmak sendromunun görülme olasılığı daha yüksektir. Bu bağlamda, bilinen risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:
- Yaş: 40 yaş üstü ve 60 yaş altında bulunan kişiler.
- Hastalıklar: Diyabet, tiroit yetmezliği, eklem iltihabı ya da tüberküloz hastalıkları.
- Karpal tünel sendromu: Bu ameliyatı geçirmiş olan kişiler.
- Tekrarlanan aktiviteler: Sanatsal aktiviteler ya da tekrarlanan bir biçimde kavramayı gerektiren işler.
Farklı Tedavileri Olan Bir Hastalık
Tetik parmak, hayat kalitesini ciddi bir biçimde etkileyen bir hastalıktır. Bu tür durumlarda en yaygın tavsiyelerin başında hastalığın yarattığı yeni duruma alışmak gelir. Bu bağlamda, özellikle kavrama gerektiren hareketlerden kaçınmak önemlidir. Eğer bu mümkün değilse etkili koruma yöntemlerinin değerlendirilmesi gerekir.
Hastalığın tedavisinde kullanılan yöntemlerin hiçbir yüzde yüz etkin değildir. Ancak hastaların önemli bir bölümünde kortikosteroid enjeksiyonu sonrasında iyileşme görülmekte ve ayrıca ameliyatla oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır. Yani tetik parmak sendromu tedavilerinin olumlu sonuçlar verdiğini söyleyebiliriz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- DEL TRATAMIENTO, D. Y. P. (2009). Infiltración esteroidea en el dedo en gatillo.
- González, E. H. H., & Betancourt, G. M. (2018). Liberación percutánea del dedo en resorte. Revista Archivo Médico de Camagüey, 22(3), 303-312.
- Chaves Moreno, A. (2008). Tenosinovitis estenosante del tendón flexor (dedo en resorte). Medicina Legal de Costa Rica, 25(1), 59-65.
- Suárez Martín, Ricardo, et al. “Artrocentesis e inyecciones intra y periarticulares con corticoesteroides.” Revista Cubana de Reumatología 18.1 (2016): 45-61.
- Berlanga-de-Mingo, D., et al. “Asociación entre dedos en resorte múltiples, enfermedades sistémicas y síndrome del túnel carpiano: análisis multivariante.” Revista Española de Cirugía Ortopédica y Traumatología 63.4 (2019): 307-312.
