Yenidoğan Sarılığı: Bilmeniz Gerekenler
Ebeveynlerin yenidoğan bebekleriyle ilgili yaşadığı korkular ve şüphelerin sınırı yoktur, herhangi bir kızarıklık ya da semptom gördüklerinde hemen telaşlanabilirler. Yenidoğan sarılığı karşısında endişelenmemeniz gerektiğini bilmelisiniz.
Yine de daha farklı bir problem haline gelmemesi için hastalığı denetlemeniz gerekir. Bugünkü yazımızda, yenidoğan sarılığı hakkında bilmeniz gerekenleri ve hastalığın ilerlememesi için nasıl davranmanız gerektiğini öğreneceksiniz.
Yenidoğan sarılığı neden olur
Sarılık “cilt ve mukoza zarının sararması” olarak tanımlanır. Buna sebep olan, genelde kırmızı kan hücrelerindeki azalmanın sonucunda ortaya çıkan bir madde olan bilirubindir. Tam olarak hangi düzeyde olduğunu öğrenmenin en iyi yolu kan tahlili yaptırmaktır.
Ancak bilirubin seviyesi çok yüksek değilse bebekteki sararma ciddi bir sorun teşkil etmez. Yüksek olduğunda ise bebek hiperbilirübinemi yaşıyor demektir ve hastaneye yatırılması gerekir. Bu da hastalığın seyrini kontrol etmek ve gözetlemek için yapılır.
Yenidoğan bir bebeğin cildinin doğduktan birkaç gün sonra sarı olması normaldir. Bu, karaciğerin fazla bilirubini atması gerektiğine işaret eder. Ancak doğumdan sonra bilirubin düzeylerinin kendini ayarlayıp olması gerektiği gibi çalışması için biraz zaman gerekir.
Bu yazımızı da okuyun: Safra Kesesi ve Karaciğer Fonksiyonlarını İyileştirmek İçin 5 İpucu
Tedavi
Artık yenidoğan sarılığının ciddi bir hastalık olmadığını öğrendiğinize göre, bununla nasıl başa çıkacağınızı da bilmelisiniz. Tek yapmanız gereken bazı temel prosedürleri uygulamak:
- Yenidoğan bebeğinizin beslenme kaydını tutun. Eğer emziriyorsanız ne kadar beslendiğini kontrol etmek zor olabilir. Emzirme kaynaklı sarılık durumu oldukça nadir görülür ve genelde doğumdan bir hafta sonra ortaya çıkar. Yalnızca bir çocuk doktoru yenidoğanın durumunu değerlendirebilir ve emzirmeye birkaç gün ara verip vermemek gerektiğine karar verebilir.
- Evde fototerapi (ışık terapisi). Bu, hiperbilirübinemi tedavisinde neonatoloji ünitelerinde kullanılan bir tekniktir. Eğer hastaneye yatırmak gerekmiyorsa evde kendiniz de yapabilirsiniz. Tek yapmanız gereken yenidoğanın günde 10 dakika kadar güneş ışığı almasını sağlamak. Elbette bezi altında olmalı ve gözlerini korumalısınız. Bunun için en iyi zaman sabah 9’dan öncedir.
Olası risk durumlarını tespit etmek
Yukarıda bahsettiğimiz gibi, yenidoğan sarılığı oldukça yaygındır; bu yüzden endişelenmeniz için bir sebep yok. Ancak tıbbi değerlendirme gerektiğini söyleyen bazı işaretlerden haberdar olmalısınız:
- Erken başlangıçlı yenidoğan sarılığı. Doğumun ilk gününden sarılık görmeye başlamışsanız doktorunuz kan tahlili yapmak isteyecektir.
- Yenidoğan sarılığı bebeğin doğumundan sonraki ilk iki hafta boyunca devam edebilir. Bu durumda karaciğerin normal fonksiyonlarına geri dönebilmek için kendini ayarlaması gerekir.
Yenidoğan sarılığı komplikasyonları
Bilirubin seviyesi yükseldiğinde beyin hücrelerini istila ederek metabolizmayı ve sinirsel fonksiyonları etkiler. Doktorlar buna kernikterus diyor. Bunu önlemek için pediatristinize danışın.
Pediatrist gerekli testleri yaparak bilirubin düzeylerini inceler. Değerler çok yüksek çıkarsa bebeğin hastaneye yatırılarak fototerapi tedavisi (ışık tedavisi) almasını ister.
İlginizi çekebilir: Kolin Vitamini ve Faydaları
Hastanede fototerapi prosedürü
Yenidoğan bebeğin ihtiyacı olan fototerapi tedavisi için hastanede birkaç gün yatması gerekir. Çoğu hastane artık ebeveynlerin çocuklarıyla 24 saat boyunca durmasına izin veriyor. Ancak, arada bir eve giderek dinlenmeniz de önerilir. Neonatoloji ünitelerindeki hemşireler hiperbilirübinemisi olan yenidoğanların temel bakım ihtiyaçlarını sağlayacaktır.
Konuda uzman personellerin önerilerini her zaman dinlemelisiniz. Ayrıca bebeğinizi emzirmeyi de bırakmayın fakat uzmanlar tarafından bunu yapmanız önerilmişse mutlaka uyun.
Sonuç
Yenidoğan bir bebeğin ilk birkaç gün sarılık sebebiyle cildinde değişimler olması oldukça normaldir. Ancak yine de bir gözünüz üstüne olsun ve beklenmedik değişiklikler olması ya da iyileşme görmemeniz durumunda doktorunuzu ziyaret edin.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Cifuentes Recondo, J. (2012). Ictericia en el recién nacido. Medwave. https://doi.org/10.5867/medwave.2006.05.1984
- García-Alix, A., Martínez Biarge, M., Arnaez, J., Valverde, E., & Quero, J. (2008). Protocolos de Neonatología. In Nenonatología Protocolos AEP.
- Neil, K., & Zieve, D. (2018). Ictericia del recién nacido. MedlinePlus.
