5 Tür Duygusal Vampir

Yapabileceğiniz en iyi şey bu tür zihinsel sağlığınızı etkileyen insanlarda uzak durmaktır.

Yazan ve doğrulayan psikolog Raquel Aldana.

Son Güncelleme: 19 Eylül, 2022

Albert Bernstein’ın kitabı “Duygusal Vampir”den yola çıkarak, ilişki türlerine dair bir yazı hazırladık.

5 Tür Duygusal Vampir

“İçsel ihtiyaçları onları avcı haline getirene kadar dışarıda normal insan kılığında dolaşırlar. Kanınızın değil, duygusal enerjinizin peşindedirler.

Güçleri sizi yalnızca bitap bırakmaya değil, ayrıca hipnotize etmeye, zihninizi onların büyülerine kapılana kadar sahte vaatlerle doldurup uyuşturmaya yetecek büyüklüktedir. Bu duygusal vampirler sizi kendilerine doğru çeker ve ardından içinizi boşaltırlar.

Duygusal vampirler sizinleyken dost canlısı, sevecen görünümlüdürler, ancak arkanızdan dedikodu yayarlar.

İlk başta, sıradan insanlardan daha iyi gözükürler. Bir albenileri vardır. Onları sever ve onlara güvenirsiniz, onlardan başkalarından beklediklerinizden daha çok şey beklersiniz.

Daha çok bekler, daha az alırsınız ve sonunda sizi esir alırlar. Onları hayatlarınıza davet edersiniz ve onlar ortadan kaybolana kadar hiçbir sorunun farkına varmazsınız, içinizi, cüzdanınızı boşaltırlar ve belki de kalbinizi kırıp geçerler.

Yine de kendinize sormadan edemezsiniz… Sorun onlarda mıydı yoksa bende mi? Sorun onlardı. Onlar duygusal vampirler.”

• Albert J. Bernstein’in “Duygusal Vampirler” isimli kitabından alıntı

Hayatlarımız boyunca geliştirdiğimiz tıpkı diğer ilişkiler gibi, duygusal bağlar da nasıl beslendiklerine dayalı olarak bir şekilde oluşurlar.

Doğal olarak, bağlara üzüntü, kıskançlık, şikayet veya sürekli öfke yüklersek, ortaya sağlıksız bağlar çıkar.

Hepimizin bildiği gibi bize oldukça fazla zarar veren, inanılmaz boyutlarda dram yaratan ve duygusal dengemize saldıran ilişkiler olabilir.

Bilerek ya da bilmeyerek, bizi depresif, öfkeli, kızgın hissettiren veya hatta duygusal yönden bizi ezip geçebilen insanlar vardır.

Gerçek şu ki, onları kontrol altında tutacak etkili kendini savunma stratejileri olmadan, duygusal manipülatörlerin gözünde lezzetli yemler haline geliriz.

Bu da bizim sağlıksız davranışlar ve belirtiler geliştirmemize yol açar (aşırı yemek yeme, kendini izole etme, çalkantılı ruh hali, sürekli yorgun hissetmek…)

Bu insanlara farklı isimler takılmıştır: toksik insan, duygusal vampir veya avcı, parazit ve benzerleri.

İsimleri ne olursa olsun ve bu sınıflandırmanın hiçbir bilimsel temeli olmamasına rağmen, bizi tüketen ve dayanmakta çok zorlandığımız duygusal bir çöküşün içine sürükleyen insanlar bulunur.

Aşağıda, duygusal sağlığımız için sakıncalı, enerjimizi vampir gibi çeken ve avcı gibi peşimizden gelen 5 insan türünü tanımlayacağız.

1. Pasif agresif kişiler

Düşmanlıklarının üstünü örtmede uzmandırlar. Öfkelerini yüzlerinde bir gülümseme veya aşırı bir endişe ile ifade ederler.

Çoğumuz bu tekniği bir sefer kullanmış olsak da bu insanlar onların yanında kendimize hakim olamamamıza yol açacak kadar bu tekniği suistimal ederler.

En iyi kendini savunma stratejisi bu davranışı sınırlar yaratarak ve sınırlara sadık kalarak
davranışlarını yönlendirmektir.

Sevgi ve samimiyetle muamele görmeyi hak ediyoruz ve onların bizle “bizi affediyormuş” gibi konuşmalarına izin vermemeliyiz.

2. Narsist kişiler

Evrenin merkezinde olduklarına inanırlar. Benmerkezci, mağrur ve ilgiye ve hayranlığa aç olma özellikleriyle tanınırlar.

Kendilerini dışarıya karşı zeki ve sevecen insanlar olarak gösterirler, ta ki guru statüleri veya entelektüel otoriteleri tehdit edilene kadar.

Hedefleriniz aynı olduğu sürece hevesli ve yaratıcı insanlar olarak çalışabilirler.

Ancak, ihtiyaçlarınız uymamaya başladığında, dişlerini gösterirler.

“Önce ben” cümlesini şiar edindiklerinden, onlara sinirlenmek veya ihtiyaçlarımızı kesin bir dille ifade etmek onlar üzerinde bir işe yaramayacaktır.

Genelde herhangi bir empatiden yoksun olduklarından veya bu duyguyu epey derinlerine gömdüklerinden, kendilerinin dışında koşulsuz sevgiyi anlamakta güçlük çekerler.

İlk kendileri gelirler ve gelmezlerse de bu durum çatışma yaratır.

Dolayısıyla, en iyi kendini savunma şekli iyi özelliklerinin tadını çıkarmak, ancak söz konusu onlar olduğunda beklentilerimizde gerçekçiliği kaybetmemektir.

Bu sırada, kendinizi ezdirmeyin ve onlardan aşağı hissetmeyin, kendi narsistliklerinin kendi ihtiyaçları olduğunu anlayın.

Ne zaman onların çıkarına uyarsanız ve isteğinizin onlara faydasının dokunacağını gösterirseniz sizinle daima işbirliği kurarlar.

3. Öfkeli kişiler

Bu vampir zamanını saldırarak, suçlayarak, küçük düşürerek, eleştirerek ve çatışma yaratarak geçirir.

Öfkeye bağımlıdır, kendini tutar ve insanları sıklıkla cezalandırır. Sizi öfkeleriyle binlerce parçaya bölebilir.

En iyi kendini savunma stratejisi ise öfkelerinin sizin soğukkanlılığınızı kaybettirmemesi için özgüveninizi korumaktır.

Acele etmeyin ve derin bir nefes alın. Saldırılarına karşı dengenizi korumaya çalışın ve sakinleşene kadar cevap vermeyin.

Bu şekilde, karşınızdakinin silahını almış olursunuz ve sizin de konu üzerindeki fikrinizi dikkate almalarını sağlarsınız.

Bu kişiler saldırılarından çok acı çekerler. İsteklerini sakince değerlendirmek onlarla empati kurmamıza yardımcı olacaktır.

4. Mağdurlar

Mağdurlar her zaman drama oynarlar. Her yerde karşımıza çıkabilirler.

Bize kendimizi nasıl kötü hissettireceklerini çok iyi bilirler.

Sürekli olarak güvensizliğimizden faydalanırlar ve yaralarımıza tuz basarlar.

En iyi kendini savunma yöntemi her zaman sorumluluk sahibi ve kusursuz olmamız gerektiği fikrinden kurtulmaktır.

Herkes hata yapar. Ancak, herhangi bir şey için kendinizi suçlu hissettiğinizde, en iyisi başka bir yere gidip sizi neyin üzdüğünü düşünmek ve gerekirse ağlamaktır.

Ayrıca saldırılarına karşı şunun gibi olumlu cümlelerle cevap verebilirsiniz: “Senin bakış açını anlıyorum, ancak sen ___ dediğinde, benim hislerim inciniyor. Bunu artık söylemezsen çok memnun olurum.”

5. Kıskanç ve dedikoducu kişiler

Bunlar meraklı insanlardır, başkalarının arkasından konuşmaktan, onların itibarlarını zedelemekten ve kötü niyetli dedikodular yaymaktan mutlu olurlar.

Böyle davrandıklarında, etraflarındaki herkes kendilerini küçük düşmüş ve aşağılanmış hisseder.

En iyi kendini savunma stratejisi bu kişinin sizin hakkınızda dediklerini kafaya takmamak ve yaptıkları dedikoduları kişisel almamaktır.

Doğru alınacak tavır onları yoksayıp görmezden gelmektir.

Öte yandan, bir grubun içindeysek ve başkası hakkında konuşmaya başlarlarsa, en iyisi konuyu değiştirip hiçbir şekilde dedikodularına ortak olmamaktır.

Ancak ne yaptıklarını bildiğinizi ve bunu onaylamadığınızı da karşı tarafa net bir şekilde belirtmelisiniz.

Onlara dönüp “Yorumların çok kırıcı ve incitici. Ben senin hakkında böyle konuşsaydım nasıl hissedersin? Lütfen böyle yapmayı bırak.” tarzında bir cümle kurabilirsiniz.

Size duygusal yönden acı çektiren insanları tespit edin ve psikolojinizin bozulmaması için kendini savunma mekanizmaları geliştirin.

Ana kaynak: “Duygusal Vampirler” Albert J. Bernstein