Abdominal Aort Anevrizması: Semptomları ve Tedavisi

Bir abdominal aort anevrizması arter duvarlarının yırtılmasını içerdiğinde ciddi bir durumdur. Erken tespit edilmesi riskleri en aza indirmek üzere katı bir şekilde takip edilmesine olanak sağlar.

Yazan ve doğrulayan doktor Elisa Martin Cano.

Son Güncelleme: 12 Aralık, 2022

Bir abdominal aort anevrisması aort kan damarının anormal ve kalıcı bir biçimde genişlemesidir. Bu, herhangi bir kişiyi etkileyebilecek ve ciddi sonuçlar doğurabilecek bir durumdur.

Yaşlı yetişkinlerin bu patolojiden muzdarip olma riskleri daha yüksektir çünkü arter duvarları daha gevşek ve elastiktir. Yine de genç insanlar arasında da vakalar olduğu görülmüştür, bunlar genetik problemler ve bu soruna yol açan ikincil koşullar ile ilgilidir.

Bu yazımızda bu duruma daha yakından bakıyor olacağız.

Aort Anevrizması Nedir?

Aort anevrizması tüm insan vücudundaki en büyük arterdir.  Kalbin sol tarafında başlar ve tüm vücuda kan taşınmasından sorumludur.

Peki abdominal aort dediğimizde neden bahsediyoruz?

Bu, arterin karından geçen kısmıdır, omurganın hemen önündedir. Diyafram kasından dördüncü lomber vertebra seviyesine kadar uzanır.

Diğer yandan, bir anevrizma arterin genişleyen bir kısmıdır. Diğer bir deyişle kan damarının duvarları genişler ve zayıflar, ve daha büyük bir yırtılma riski altındadır.

Burada, vücuttaki en büyük kalibreye sahip olan kan damarından bahsettiğimizi akılda tutmak önemlidir. Başka bir deyişle, bu damar diğer herhangi bir kan damarından daha fazla kan taşır ve bunu daha büyük bir basınç ile yapar. Bundan dolayı, aort anevrizması olan kişileri için yırtılma riski önemli bir endişe kaynağıdır.

Bir Abdominal Aort Anevrizması İçin Risk Faktörleri

Bu herhangi bir kişide meydana gelebilse de belirli faktörler ya da alışkanlıklar kişinin bunu yaşama riskini arttırır. Benzer bir şekilde, anevrizması olan hastalarda yırtılma riskini arttıran risk faktörleri de bulunmaktadır.

Bu faktörler arasında şunlar vardır:

• Erkekler kadınlara kıyasla dört kata kadar daha fazla anevrizma geliştirme olasılığına sahiptir.
• Anevrizmaya dair bir ailevi geçmiş. Bu patolojinin kalıtımına dahil olan belirli genetik faktörler bulunmaktadır.
• Sigara içmek. Tütün vücut üzerinde pek çok zararlı etkiye sahiptir. Bunların arasında, sigara içerken vücuda alınan toksinlerin kan damarlarının daha sert ve kırılgan olmasına neden olması da bulunmaktadır. Bu, kişinin anevrizması varsa yırtılma riskini arttırır.
• Yüksek kolesterol ve ateroskleroz. Tıpkı tütün gibi, bu faktörlerin ikisi de arter duvarlarına zarar verir ve duvarları yırtılmaya daha yatkın hale getirir.
• Yüksek tansiyon. Hipertansiyon vakalarında kan arterlerde daha fazla bir basınç ile dolaşır. Bu baskı direkt olarak damar duvarlarına geçerek onları daha dirençli olmaya zorlar.

Abdominal Aort Anevrizması Semptomları Nelerdir?

Genel olarak, bu anevrizmalar zamanla, yavaş bir şekilde gelişir. Hızlı gelişmeleri çok nadir görülen bir durumdur. Ancak, yırtılma gerçekleştiğinde durum acil hale gelir ve hastalığın başlangıcı ve keşfine işaret edebilir.

Yavaş gelişim sırasında herhangi bir semptom görülmez. Bir yırtılma meydana geldiğinde bu küçük olabilir. Semptomlar ortaya çıkabilir ve daha sonra zaman içerisinde yavaş yavaş yoğunlaşabilir. Büyük bir yırtılma durumunda ise semptomların ortaya çıkması daha ani bir şekilde gerçekleşecektir.

Arter yırtılmasının bazı belirtileri şunlardır:

• Sırtın bel bölgesine doğru yayılabilen bir karın ağrısı
• Kan basıncında bir düşüş
• Baş dönmesi ya da bayılma
• Soğuk terler dökmek
• Nefes almakta güçlük ve kalp atış hızının artması

Abdominal Aort Anevrizmasının Tanısı ve Tedavisi

Eğer anevrizma yırtılmazsa tespit edilmesi genellikle tanısal görüntülemeler sırasında kazara gerçekleşir. Örneğin, başka bir sebepten dolayı yapılan bir ultrason, CAT taraması ya da röntgen sırasında tespit edilebilir.

Bir kere teşhis edildikten sonra tedavi yırtılmayı engellemeyi içerir ve anevrizmanın boyutuna bağlı olacaktır. Bazı metotların arasında sıkı bir tansiyon kontrolü ve kolesterol seviyelerinin düzenlenmesi bulunur. Elbette, doktorlar anevrizması olan hastaları tütünden uzak durmaya teşvik etmektedir.

Bazı vakalarda anevrizmanın cerrahi olarak tedavi edilmesi en iyisidir. Buna örnekler anevrizmanın büyük olması – 5 cm’den büyük – ya da hızlı bir şekilde büyümesi olabilir. Hasta yırtılmaya neden olabilecek pek çok risk faktörüne sahipse de aynı şey geçerlidir.

Son olarak, eğer bir anevrizma halihazırda yırtıldıysa o halde acil bir ameliyat gerekli olacaktır.

Yırtılma Riski

Bir abdominal aort anevrizması, hafife almamamız gereken bir sıklık ile gerçekleşen bir durumdur. Eğer erken teşhis edilirse hasta önleyici tedaviler ve dikkatli bir kontrol ile genellikle komplikasyonlardan kaçınabilir.

Ancak, eğer abdominal aort yırtılırsa, bu koşullarda ölümcül bir durumdan kaçınmak için hızlı bir tanı ve acil cerrahi müdahale gerekli olacaktır. Kan basıncını kontrol altında tutmak, kandaki kolesterol seviyelerini düşürmek ve tütünden kaçınmak yırtılmanın önlenmesinde esastır.