Çocuklarda Demir Eksikliği Anemisi
Çocuklarda demir eksikliği anemisi, kandaki demir molekülü oranının ideal seviyelerden az olmasından kaynaklanan bir durumdur. Bu mineral, vücut dokularının en iyi şekilde çalışmasını sağlamak adına kandaki oksijeni taşımakla yükümlü protein hemoglobinin önemli bir parçasıdır.
Bu hastalık, özellikle iyi beslenmedikleri zaman 6 ay ila 3 yaş arasındaki çocuklarda yaygın olarak görülür. Bununla birlikte, daha büyük çocukları da etkiler ve genellikle çocuk doktorlarının en çok karşılaştıkları vakalardan bir tanesidir.
Nedenleri nelerdir ve nasıl ortaya çıkar?
Bu soruları cevaplamak için, hastalığın öne çıkan özelliklerini ele almak önemlidir. Bu yüzden temel sebeplerini ve vaktinde teşhis edilmesini sağlayacak semptomlarını bu yazıda gözden geçirdik.
Ayrıca bakınız: Anemi için Başarılı Ev Yapımı Tedaviler
Çocuklarda Demir Eksikliği Anemisi Neden Oluşur?
Çocuklarda demir eksikliği anemisinin başlıca nedeni vücutta demir emiliminin düşük olmasıdır. Vücut bu minerali gıdalar aracılığıyla alır ve aynı zamanda eski kırmızı kan hücrelerinden geri dönüştürür.
Hastalığı tetikleyen diğer faktörler şunlardır:
- Bu mineral açısından zayıf bir diyet
- Vücudun demiri absorbe etmekte zorlanması
- Yavaş ve uzun süreli kan kaybı
- İnek sütünün aşırı tüketimi (özellikle anne sütü yerine)
- Gıda alerjileri
- Kurşun zehirlenmesi
Çocuklarda demir eksikliği anemisinin belirtileri
İlk aşamalarında, hastalık genellikle net semptomlara neden olmaz. Bu durum tedaviyi zorlaştırır zira demir seviyeleri ve kan sayımı azalmaya devam eder.
İlerledikçe, çocuklarda demir eksikliği anemisi aşağıdakilere neden olur:
- Göz akında mavimsi ya da soluk renkte değişiklikler
- Kırılgan tırnaklar
- Azalan iştah ya da alışılmadık yiyecekler için şiddetli arzu
- Halsizlik ve bitkinlik
- Baş ağrısı ve baş dönmesi
- Sinirlilik ve enerjisizlik
- Solunum güçlüğü ve taşikardi
- Solgun deri
- Zayıflık ve küçük vücut boyutu
Ayrıca bakınız: El ve Ayaklarımızda Neden Karıncalanma Hissederiz?
Teşhis
Çocuklarda demir eksikliği anemisini teşhis etmek için doktor fiziksel testler yürütür ve hastayı muayene eder. Ardından, analiz edilmesi için laboratuvara gönderdiği bir kan örneği alır. Bu test sonucunda, kırmızı kan hücrelerinde demir eksikliği olup olmadığı anlaşılır.
Genel olarak, hastalığın teşhisini mümkün kılan spesifik testler şunlardır:
- Hematokrit: Bu, anemi ve diğer kan bozukluklarını tespit edebilir.
- Serum ferritin analizi: Bu, vücutta depolanan demir miktarını ölçer.
- Serum demir analizi: bu, kandaki demir miktarını ölçer.
- Toplam demir bağlama kapasitesi (TDBK): Bu, kandaki demiri taşımakla sorumlu bir protein olan demirli globülinin taşıma kabiliyetini ölçmek için kullanılır.
Çocuklarda demir eksikliği anemisini önlemek
Bu türde bir hastalığı önlemek için faydalanabileceğiniz iki temel önlem vardır: beslenme ve tıbbi kontroller.
Bununla birlikte, her durumda, çocuğun bakımıyla yükümlü olan ebeveynlerin rolü çok büyüktür.
Uygun bir diyet
- Mümkünse, çocuk, 6 aylık olana kadar sadece anne sütü içmelidir. Bazıları anne sütüne devam etmese de, bu gıda demirin daha iyi emilmesini sağlar ve bağışıklık sisteminin gelişimini destekler.
- Çocuk anne sütünü içemiyorsa, seçtiğiniz besin kaynağı demir açısından zengin olmalıdır.
- 5 veya 6 aylıktan itibaren, meyve, sebze ve yağsız etler yoluyla çocuğa daha fazla besin ögesi sağlanabilir.
- Ayrıca, bebek 12 aylık olmadan önce inek sütü vermekten kaçının.
- Çocuk büyüdükçe, ideal demir değerlerine sahip olması için dengeli ve zengin bir diyet yeterli olmalıdır.
Çocuk doktorunu ziyaret etmek
Bir çocukta demir eksikliği anemisine ait semptomlar kendini göstermeye başladığında, çocuk doktora götürülmelidir. Benzer şekilde, çocuk herhangi bir risk faktörü taşıyor veya geçmişinde bu hastalık varsa, düzenli olarak kontrole götürülmelidir.
Demir eksikliği anemisi için tedavi
Yaşları ve gelişim süreçlerinden dolayı, çocuklar tükettikleri demirin yalnızca az bir miktarını absorbe ederler. Bu nedenle, yeterli miktarı elde edebilmeleri için (günde yaklaşık 8 veya 10 mg), demir içeren gıdaları diyetlerine dahil etmeniz çok önemlidir.
Bunlar arasında:
- Yağsız etler (tavuk, hindi, domuz eti)
- Balık ve deniz mahsulü
- Yumurtalar
- Baklagiller (kuru fasulye, mercimek, soya fasulyesi)
- İnek karaciğeri
- Yulaf
- Fıstık ezmesi
- Kuru yemişler
- Erik suyu
- Ispanak
- Tam tahıllar
Sağlıklı beslenme düşük demir ve anemiyi tedavi edemezse, doktor, çocuğunuzun ağız yoluyla demir takviyeleri almasını önerebilir.
Hiçbir koşulda demir veya vitamin takviyeleri çocuk doktorunun gözetimi olmadan çocuğa verilmemelidir.
Göz önünde bulundurmanız gerekenler
Demir eksikliği anemisi olan çocuğunuz vaktinde tedavi edilmezse, bu kondisyon onun öğrenme ve gelişme sürecine engel olabilir. Düşük demir seviyesine sahip olmak, çocuğun konsantrasyon ve uyanık olma kapasitelerini azaltır.
Bu nedenle, semptomlarından herhangi birini fark ederseniz en kısa zamanda durumu ele alarak sorunun önüne geçebilirsiniz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- argentina de Pediatría, S., & Subcomisiones, C. (2009). Anemia ferropénica. Guía de diagnóstico y tratamiento. Arch Argent Pediatr, 107(4), 353-361. https://www.sap.org.ar/uploads/consensos/anemia-ferrop-eacutenica-gu-iacutea-de-diagn-oacutestico-y-tratamiento.pdf
- MedlinePlus. (n.d.). Anemia causada por bajo nivel de hierro en los niños. MedlinePlus. https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/007134.htm
- de Pediatría, S. A., & Subcomisiones, C. (2017). Deficiencia de hierro y anemia ferropénica. Guía para su prevención, diagnóstico y tratamiento. https://sap.org.ar/uploads/consensos/consensos_deficiencia-de-hierro-y-anemia-ferropenica-guia-para-su-prevencion-diagnostico-y-tratamiento–71.pdf
- Mesa, E. G. (2015). La anemia ferropénica. Diagnóstico, tratamiento y prevención. Revista Cubana de Alimentación y Nutrición, 25(2), 19. http://revalnutricion.sld.cu/index.php/rcan/article/view/140/138