Crohn Hastalığı ile İlgili Bilmeniz Gerekenler
19 Mayıs, Dünya İnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları Günü’dür. Dünya çapında 5 milyon insanın inflamatuvar bağırsak hastalığı, crohn hastalığı ya da diğer bağırsak hastalıklarından muzdarip olduğu düşünülmektedir.
Bu durumu görünür kılmaktadan daha fazlasını yapmak gerekiyor. Farkındalık uyandırmak ise sadece bir başlangıç olacaktır. Bilimsel gelişmeler, tıbbi kurumlar ve sosyal politikalar yeni tedavi yöntemleriyle bu hastalıklara yakalanmış insanalara umut oluyorlar.
- Crohn hastalığını daha önce duymamış olanlar için, crohn hastalığı en karmaşık ve anlaşılması en zor hastalıklardan biridir.
- Mide bağırsak kanalınınbaşından sonuna kadar herhangi bir bölgesini etkileyebilen kronik bir inflamatuvar hastalıktır.
- Genellikle, ince bağırsağın son kısmını, kalın bağırsağın ise baş kısmını etkiler.
- Hastalığın neden ve nasıl ortaya çıktığı bilinmiyor. Ancak, bazı etkenlere tepki olarak inflamatuvar bir reaksiyonu tetikleyerek bağışıklık sisteminin çalışmasını etkileyen genetik değişikliklerle alakalı olabilir.
Crohn hastalığı ile ilgili etkenler
Bu hastalık, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücuda saldırması sonucu iltihaba sebep olarak sindirim sistemindeki sağlıklı dokulara zarar veren bir otoimmün rahatsızlığıdır.
Dahası tedavi edilmezse kalıcı olabilen iltihap, bağırsak duvarını kalınlaştırır ve sindirim sisteminin çalışmasını olumsuz etkiler. Bu hastalığın oluşmasını tetikleyen etkenler arasında:
- Genetik: Eğer yakın bir akrabanızda Crohn hastalığı varsa, sizin de yakalanma ihtimaliniz 10 kata kadar artar.
- Çevresel etkenler: tütün kullanımı ve hava kirliliğinden kaynaklanan toksinler bu hastalığın oluşmasına yol açabilir.
- Virüs ve bakteriler: sindirim sistemindeki virüs ve bakterilerin aşırı büyümesi, bağışıklık sisteminin bu mekanizmalarını aktive eder.
- Yiyecekler: Eğer vücudunuz bazı yemeklerin sindiriminde sorun yaşıyor ya da sindiremiyorsa, Crohn hastalığı bu durumun sebebi olabilir.
- Yaş: Crohn hastalığı her yaşta ortaya çıkabiliyor olsa da, en çok 15 – 35 yaş aralığında görülmektedir.
Crohn Hastalığının Belirtileri
Crohn hastalığının belirtileri, sindirim kanalının hangi bölümünün etkilendiğine bağlı olarak hastadan hastaya değişebilir. Ortadan ciddiye kadar farklı şiddetlerde kendini gösterebilir.
Genellikle kalıcı bir hastalık olsa da stresin etki ettiği durumlarda ortadan kaybolabilir ya da tekrar kendini gösterebilir. Aşağıdaki belirtilerle karşılaşan bir kişi crohn hastalığına sahip olabilir:
- Şiddetli karın ağrısı
- Yorgunluk hissi
- İştahsızlık
- Boş olsa da kalın bağırsağı harekete ettirme ihtiyacı
- Bazı durumlarda kanamayla birlikte sulu ishal
- Kilo kaybı
- Ateş
Bu belirtiler bir uzman tarafından incelenmelidir, diğer sindirim problemleriyle ilişkili olabilir. Bazı durumlarda bu belirtilere ek olarak;
- Kabızlık
- İltihap ve eklem ağrısı
- Ağız ülseri
- Rektal kanama
- Deri altında kırmızı hassas yumrular
- Kutanöz ülser
görülebilir.
Daha fazlası için: Crohn Hastalığını Tedavi Etmek İçin Bilmeniz Gereken Her Şey
Testler ve Teşhis
Bu belirtilerin doktor tarafından incelenmesine ek olarak, crohn hastalığı aşağıdaki testlerle de teşhis edilebilir:
- Lavman opak ya da özofagogastroduodenoskopi.
- Kolonoskopi ya da sigmoidoskopi
- Karın bölgesinin bilgisayarlı tomografisi
- Kapsül endoskopi
- Karın bölgesinin manyetik rezonans görüntülemesi (MRI)
- Enteroskopi
Crohn Hastalığının Tedavisi
Çoğu durumda, bağırsağın etkilenen bölümü ameliyatla alınsa da, bazı hastalar ilaç kullanarak ve yaşam tarzlarında bazı değişiklere giderek bu durumla başa çıkabilirler.
Tedavide kullanılan ilaçlar
Farmakolojik tedaviler ishal ilaçlarını ya da iltihap sökücü ilaçları içerir. Lif takviyeleri de belirtilerin şiddetini azaltmaya yardımcı olur. Dahası, Parasetamol orta şiddetteki ağrıları azaltabilir. Aspirin, İbuprofen ya da Naproxen kullanmaktan kaçınmalısınız çünkü belirtileri kötüleştirebilir.
Beslenme
Düşük kalorili, temel besin gruplarını içeren dengeli bir beslenme hastanın yaşam kalitesini artırır. Doktorlar genellikle şunları önermektedir:
- İşlenmiş, kızarmış ve rafine edilmiş yiyeceklerden kaçınmak.
- Daha çok su içmek.
- Lif açısından zengin yiyeceklerin aşırı tüketiminden kaçınmak.
- Laktoz intoleransınız varsa süt ürünlerinden kaçınmak.
- Gaza sebep olan yiyeceklerin tüketiminden kaçınmak.
Crohn hastalığına destek olan Janssen girişimi ile nasıl çalışabilirsiniz?
Janssen şirketi, Confederation of Associations of Crohn’s Disease and Ulcerative Colitis (Crohn hastalığı ve Ülseratif Kolit Dernekleri Konfederasyonu), ACCU İspanya’nın işbirliği ile hastalarla hazırladıkları videolarla samimi ve acımasız gerçeklere farkındalık uyandırmak için çalışıyor.
İmmünolojik yenilikler konusunda bir lider olan bu ecza şirketi, inflamatuvar bağırsak hastalıklarına yakalanan kişilerin yaşam kalitesini arttırma konusundaki vaatlerini yerine getirmeye çalışıyor.
Bu tarz girişimlere katkıda bulunarak; hastaların erken teşhisini kolaylaştırmak, onların sosyal ve psikolojik zorluklarla daha iyi mücadele etmelerine yardımcı olmak için kurumların fon sağlamasına yardımcı olabilirsiniz.
Siz de üstünüze düşeni yapın, bu bilgiyi paylaşın ve hastalara daha bir hayat sağlamak için bilime katkıda bulunurken, bu kronik ve ağrılı hastalığa sessizce boyun eğen binlerce insana umut olun.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
-
Bradley, I. F., & del Val, J. H. (2012). Definiciones, manifestaciones clínicas y diagnóstico de la enfermedad de Crohn. Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado, 11(5), 257-265.
-
Navarro, J. M. (2017). Cáncer gástrico y enfermedad de Crohn. Revista Electrónica de Autopsia, 14(1), 11-13.
-
Pajares, J. M., Lopez San Roman, A., Pajares Villarrroya, R., Peña, A. S., & Pérez Gisbert, J. (2011). Crohn y Colitis Ulcerosa: comprender para aceptar la enfermedad. Medica Panamericana.
