Dört Stres Hormonu

Stres hormonu ve endokrin sistemi stres durumu ve cevapları ile ilişkilidir. Stresli durumlar görüldüğünde veya hormonlar vücut fonksiyonları için değişiklikler ürettiğinde stres hormonu aktive olur.

Stres hormonu olarak bilinen en önemli hormonlar kortizol, glukagon ve prolaktindir. Ancak, kortizol zihnimiz ve vücudumuz için fiziksel ve mental olarak çok büyük bir etkiye sahiptir.

Diğer yandan, stresin görünmesi, östrojen, progesteron ve testosteron gibi cinsel hormonları da etkiler. Stres hormonu ve sağlığımıza etkilerini öğrenmek için okumaya devam edin.

Stres nedir?

Stres, anksiyete, endişe veya hayal kırıklığı gibi duygulara neden olan bir durum veya düşüncenin sonucu fiziksel ve duygusal baskının hissedildiği bir duygudur.

Bir insan stres hissediyorsa, sadece psikolojik değişiklikler deneyimlemez, ve ayrıca fiziksel dönüşümler ve değişimler de görülür. Psikolojik doğanın stresi de belirli koşullar altında ortaya çıkabilir. Bu durumlarda,  psikolojik ve organik aktivitesinde değişikliklerin artmasına açık olan bir insan tarafından stresli olarak algılanan bir elementtir.

Ek olarak, uzatılan durumlarda, stresle ilgili hormonlar araya girerler. Bu hormonlar vücudumuzun geçirdiği fiziksel değişimlerden sorumludur.

Stres durumlarda hormonlara ne olur?

Endokrin sistemi stres durumu ve cevapları ile bağlantılıdır. Bu sistem stresli durumlar ortaya çıktığında aktive olur ve bunun bir sonucu olarak adrenal (böbrek üstü) bezlerin fonksiyonunu hızlandırır.

Kortizol ile birlikte bir çok farklı hormonun zincir reaksiyonu sonucu olarak en fazla vücudun normal aktivitelerinin değiştiren hormondur. Şimdi dört stres hormonu ve bunları bizi nasıl etkilediklerinden bahsedeceğiz.

1. Stres hormonu: Kortizol

Kortizol, en yüksek stres hormonudur. Acil durumlarda problemle başa çıkmaya yardımcı olmak ve hızlı ve etkili bir cevap verebilmek için vücut tarafından üretilir. Bu sebeple, bedenimiz stresli olduğumuzda daha fazla kortizol salgılar.

Normal koşullar altında, vücudumuzun hücreler % 90 oranında enerjisini onarım, yenileme ve yeni dokuların oluşturulması gibi metabolik aktiviteler için kullanır.

Ancak, stresli durumlarda, beynimiz büyük miktarlarda kortizol salınımını emreder. Bu hormon kanda daha fazla glikoz üretmekten ve böylece hücrelere daha fazla enerji gönderilmesinden sorumludur.

Ancak, düzenli stres altında kortizol seviyeleri  devamlı olarak artmaktadır. Bu sebeple, kana glikoz salınımından dolayı çok fazla miktarda enerji açığa çıkar, bu durum da iyileşme, yenilenme ve yeni dokuların oluşması fonksiyonlarını felç eder.

Sürekli artan kortizol seviyelerinin ilk belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Mizah anlayışının azlığı
• Asabiyet
• Sürekli kabızlık
• Baş ağrısı ve kas krampları
• Hafakan (kalp çarpıntısı)
• İştah kaybı
• Sindirim problemler

2. Stres hormonu: Glukagon

Glukagon pankreas tarafından sentezlenen bir stres hormonudur. Ana görevi karbonhidrat metabolizmasına odaklanmaktır.

Diğer bir deyişle, glukagon karaciğerin vücudumuz ihtiyacı olduğunda glikoz salınımı yapmasına neden olur. Bu hormonal dengesizlik bazı diyabet tiplerine sahip insanlar için tehlikeli olabilir. 

3. Stres hormonu: Prolaktin

Hipofiz bezi prolaktin hormonu salgılar. Prolaktin, emzirme dönemindeki kadınlarda süt salgılanmasını tetiklemekten sorumludur.

Bu yolla, prolaktin seviyesinin vücutta yükselmesi, kadınsal cinsiyet hormonlarının sentezlenmesini baskılamaktadır. Bu sebeple, yüksek stres seviyeleri kişinin menstürel döngüsünde olduğu gibi cinsel dürtülerinde de değişikliğe neden olur. 

4. Cinsel hormonlar

Uzun süreli stres testosteron, östrojen ve progesteron olarak bilinen cinsel hormonların normal fonksiyonlarında değişikliğe neden olur.

4.1. Testosteron

Testosteron, erkek cinsel hormonu, özellikle cinsel cevap için olduğu kadar erkek cinsel karakteristiklerin gelişiminden de  sorumludur.

Yüksek seviyelerde stres olduğunda, testosteron üretimi azalır. Bu durumda, vücut kortizol gibi stres veya tehlike ile yüzleştiğinde daha faydalı olan diğer hormonların salınımını öncelik verir. Bu sebeple, iktidarsızlık, ereksiyon bozuklukları veya cinsel isteksizlik gibi cinsel problemler görülebilir.

4.2. Östrojen

Yüksek stres seviyeleri, kadınların genellikle deneyimlediği cinsel istek etkilemek için esas olan östrojen seviyesinin azaltır.

4.3 Progesteron

Progesteron, yumurtalıklar tarafından üretilir ve menstürel döngüyü düzenlemekten sorumludur. Temel olarak, progesteron üretimi azaldığında, fazla halsizlik, kilo alma, baş ağrıları, duygusal değişimler ve cinsel isteksizlik meydana gelebilir.

Sonuç

Temel olarak, uzun dönemler boyunca stres maruz kalmak vücudumuzun çalışmasını etkileyen sonuçlara neden olan hormonların üretilmesini neden olur. Sonuç olarak, sağlıklı ve mutlu bir yaşam tarzı sahip olmak istiyorsak, bu stresi kontrol altında tutmalıyız.