Epilepsi Nedir ve Bu Sorunla Nasıl Yaşanır?
Epilepsi, Mayo Clinic tarafından belirtildiği gibi, beyin aktivitesinin anormal hale geldiği, nöbet atakları, atipik davranışlar veya bilinç kaybına neden olan merkezi sinir sisteminin nörolojik bir bozukluğudur.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, dünyada yaklaşık 50 milyon insan epilepsiden mustariptir ve bu da onu küresel olarak en yaygın nörolojik hastalıklardan biri yapar. Maalesef dünyada bulunan epilepsi hastalarının %70’i maddi imkansızlık nedeniyle ihtiyaç duydukları tedaviyi alamamaktadır.
Epilepsi ile yaşamak, tanı konulduktan sonra gerçek bir zorluk gibi görünebilir ancak piyasada bulunan reçeteli ilaçların çoğu durumda çok olumlu etki yapma eğiliminde olduğu bir gerçektir. Epilepsili bir kişinin günlük yaşamında sahip olması gereken alışkanlıkları öğrenmek istiyorsanız, yazımızı okumaya devam edin.
Bunu da okuyun: Fiziksel Egzersizin Psikolojik 7 Yararı
Epilepsili bir kişinin yönetmesi gereken yaşam alışkanlıkları
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinin (CDC) belirttiği gibi, epilepsi dünyanın sonu ya da bireysel sağlığın sonu olduğu anlamına gelmemektedir. İlaçlar, epilepsi sorunu yaşayan her üç hastadan ikisinde etkili bir şekilde işe yarar ve bazı durumlarda ameliyat ve diğer yaklaşımlar da izlenebilecek seçenekler arasındadır.
Epilepsi ile yaşamak Portalı ve diğer pek çok kaynaklar bize günlük yaşamda hastaların yaşamlarını iyileştirmek için bazı ipuçlarına işaret eder. Bunlardan bazılarını kısaca anlatıyoruz.
1. Egzersiz yapın
Egzersiz tüm insanlar için gereklidir. Çünkü spor yapmak duygusal, fiziksel ve fizyolojik olarak biri sağlıklı tutar. Yukarıda belirtilen kaynağa göre, birkaç çalışma, sporun konvulsif nöbet eşiğini yükseltebileceğini ve epileptiform deşarjları azaltabileceğini ve bunun da krizleri daha iyi yönetmeye yardımcı olduğunu öne sürer.
2. Sosyal yaşantınızı sürdürmeye devam edin, ancak önlemleri sıkılaştırın
Epilepsi konusunda farkındalık yaratan kuruluşlar, hiçbir durumda hastanın sosyal hayatını terk etmesine karşı tavsiyede bulunmazlar. Bizler sosyalleşmeyi seven varlıklarız ve bu nedenle, diğer insanlarla arkadaşlığımızın doğru bir şekilde gelişmesini isteriz. Ancak, dikkat etmemiz gereken belirli faktörler vardır:
- Akşam yürüyüşleri de tavsiye edilenler arasındadır ancak bazı yapılardan gelen ışıklara ve gürültüye çok dikkat edin.
- Alkol ve tütün kullanımını sınırlayın. Alkolün bazı kriz dönemleriyle ilişkilisi olmasına rağmen tütün öyle değildir, ancak her ikisinin de bariz nedenlerden ötürü azaltılması, önerilir.
- Kendinizi uyku saatlerinden mahrum etmeyin. Uyku eksikliği ve bozukluklarının nöbetleri tetiklediği gösterilmiştir.
3. Havaleler belirli çekingenlikler yaratır
Bazı kaynaklar, kontrol altında nöbet geçiren kişilerin düşük kaza riskine sahip olduğunu tahmin eden belgeler olduğunu iddia ederken, diğer araştırmalar nöbet geçirmenin doğal bir risk olduğunu onayladığından, bu konu tartışmalara yol açmaktadır.
İspanya gibi ülkelerde, hasta son bir yıl içerisinde epilepsi nöbeti geçirmişse, kişinin kendisinin ve diğer insanların güvenliği için araç kullanması yasaklanmıştır. Sorularınız varsa tıp uzmanınızla veya bölgenizdeki Trafik Genel Müdürlüğü ile görüşün.
Bunu da okuyun: Çocuklukta Epilepsi Türleri ve Çeşitleri
Epilepsiniz varsa nöbet geçirmekten nasıl kaçınırsınız
Epileptik hastalarda nöbetlerin ortaya çıkmasını önlemek için izlenecek bir dizi önlem vardır. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
- İlaçlarınızı tek bir doz bile atlamadan alın ve kendinizi garip hissediyorsanız veya herhangi bir sorunuz varsa güvendiğiniz doktorla konuşun.
- İyi uyuyun: Apiceepilepsia.org gibi portallar, uyku saatlerinin azalmasının nöbetlerin ortaya çıkmasına neden olabileceği konusunda bizi uyarır. Günde 7-10 saat arasında uyumaya çalışın.
- Alkollü içecek alımınızı sınırlayın: Alkol beyin nöronlarını uyarır, normal uyku düzenini değiştirir ve epilepsi ilaçlarıyla etkileşime girebilir. Bu da yeni bir krizin ortaya çıkması için mükemmel bir üreme alanıdır.
- Uyuşturucu kullanmayın: Kokain, ecstasy veya amfetamin gibi heyecan verici uyuşturucular epileptik nöbetlerin görünümünü artırabilir.
- Çok stresli bir yaşam sürdürmekten kaçının: Stresli dönemler uykunun zayıflamasına veya hastanın ilaçlarını unutmasına neden olabilir.
Epilepsi nöbeti geçiren birine nasıl yardım edilebilir?
Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi, nöbet karşısında alınacak eylemin temelini birkaç önemli noktada özetlemiştir. Bunlar aşağıdaki gibidir:
- Bir nöbet meydana geldiğinde asıl amaç, bireyi yaralanmadan korumaktır. Bu nedenle epileptik nöbet geçiren kişi yere yatırılmalı, mobilyalardan ve sivri nesnelerden uzaklaştırılmış güvenli bir alanda yatmalıdır.
- Bundan sonra başın dinlendirilmesi gerekir.
- Özellikle boynun etrafındaki sıkı kıyafetleri gevşetin.
- Kusmaya başlaması ihtimaline karşı kişiyi yan çevirin. Bu, kusmanın kişinin boğazında tıkanma yapmasını ve akciğerlere yönlendirilmesini önler.
- Hasta ve aranacak numara hakkında bilgiler içeren bir tıbbi kimlik bileziği bulun. Son zamanlarda nöbet geçirdiyseniz bunu yanınızda taşıyın.
- Yardım gelene kadar hastayla birlikte kalın. Bu arada, yaşamsal belirtilerini (nabız ve solunum hızını) olabildiğince izleyin.
Hiçbir koşulda yapmamanız gereken şey, kişiyi hareketsiz kılmak, ağzına dilini ısırmaması için bir nesne koymak veya nefes alma veya diğer canlandırma tekniklerini uygulamaktır. Sakin olun, hastayı uygun şekilde konumlandırın ve yardım gelene kadar izleyin.
Günlük yaşamda oluşabilecek riskleri azaltın
Gördüğünüz gibi epilepsi, hastanın günlük yaşamında birden fazla şeyi hesaba katmayı gerektiren bir patolojidir. Yine de, yerleşik yönergeleri izleyerek ve uygun tedavi altında, epilepsili bir kişi ciddi aksiliklerle karşılaşmadan neredeyse normal bir yaşam sürdürebilir.
Nöbetleri önlemeye yönelik günlük önlemler, iyi uyumaya, uyuşturucu ve alkol tüketiminden kaçınmaya ve çok yoğun veya stresli duygulara neden olan olaylara maruz kalmamaya dayanmaktadır. Size verdiğimiz ipuçlarını takip ederek, epilepsi nöbeti geçirme riskini en aza indirmiş olacaksınız.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Epilepsia, Mayoclinic.org. Recogido a 5 de diciembre en https://www.mayoclinic.org/es-es/diseases-conditions/epilepsy/symptoms-causes/syc-20350093
- Epilepsia, OMS. Recogido a 5 de diciembre en https://www.who.int/es/news-room/fact-sheets/detail/epilepsy
- Preguntas frecuentes sobre la epilepsia, CDC. Recogido a 5 de diciembre en https://www.cdc.gov/epilepsy/spanish/basicos/preguntas-comunes.html
- Guía sobre la epilepsia, vivirconepilepsia.es. Recogido a 5 de diciembre en https://vivirconepilepsia.es/guia-epilepsia-y-adultos
- del Pilar Guerrero, G. (2008). Epilepsia y sueño. Acta Neurol Colomb, 24, S21-S24.
- García-Ramos, R., Pastor, A. G., Masjuan, J., Sánchez, C., & Gil, A. (2011). FEEN: Informe sociosantario FEEN sobre la epilepsia en España. Neurología, 26(9), 548-555.
- ¿Qué factores pueden desencadenar una crisis? Apicepilepsia.org. Recogido a 5 de diciembre en https://www.apiceepilepsia.org/que-es-la-epilepsia/que-factores-pueden-desencadenar-una-crisis/#Salto1
- Primeros auxilios en caso de convulsiones, medlineplus.gov. Recogido a 5 de diciembre en https://medlineplus.gov/spanish/ency/esp_presentations/100212_1.htm