Gıda Katkı Maddeleri Vücudunuzu Nasıl Etkiler?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gıda katkı maddelerini güvenliklerini, dokularını, tazeliğini, tadını ya da görüntüsünü korumak ya da iyileştirmek için gıdalara eklenen maddeler olarak tanımlar. İnsanlar yüzyıllardır tuz gibi bazı katkı maddeleri kullanmıştır. Pek çok kültür tarihleri boyunca tuzu gıdaları korumak için kullanmıştır. Ancak, diğer gıda katkı maddeleri modern endüstrinin yükselişi ile ortaya çıkmıştır. Gıda katkı maddelerinin vücudunuzu nasıl etkilediğini öğrenmek için okumaya devam edin.
Gıda katkı maddeleri, prensipte, teknolojik ihtiyaç ile gerekçelendirilir. Ana hedef gıdaların besinsel kaliteleri açısından uygun şekilde korunmasını garantilemek ya da gıdaları stabilize etmektir.
Yine de, şirketler bu bileşenleri bazı ürünlerin tadını ya da görüntüsünü daha çekici hale getirmek için de eklerler. Durum ne olursa olsun, en azından teoride, gıda üreticileri her zaman FAO gibi (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu) organizasyonların önerilerine saygı duymalıdır.
Gıda Katkı Maddeleri Sınıflandırmaları
Gıda katkı maddeleri farklı kaynaklardan gelir. Bazıları sebzelerden, diğerleri hayvanlar ya da minerallerden çıkarılır, ve sentetik olarak üretilen bir grup da vardır. Bu günlerde, gıda endüstrisi bu ürünlerin yüzlercesini kullanır, ve bunları gıdalara spesifik nedenlerden dolayı eklerler.
WHO ve FAO bu bileşenleri üç büyük kategori halinde gruplar:
- Tatlandırıcılar: aroma ya da kokuyu iyileştirmek için eklenen maddeler.
- Enzim hazırlamalar: bunlar kimyasal reaksiyonları katalize eden doğal proteinlerdir ve son gıda ürününde bulunamazlar.
- Diğer katkılar: bunlar renk eklemek ya da tatlandırmak için kullanılır.
Gıda Katkı Maddelerinin Sağlığa Riskleri
Her ülke gıda katkı maddelerinin insanların sağlığı üzerindeki etkisini analiz etmeye adanmış özelleşmiş organizasyonlara sahiptir. Uluslararası bir seviyede ise WHO ve FAO bundan sorumludur. Bu sebepten dolayı Gıda Katkı Maddeleri Ortak FAO/WHO Uzman Komitesini (JECFA) oluşturmuşlardır.
Gıda katkı maddelerinin vücudunuzu nasıl etkilediğini bilmek için izin verilebilir bir günlük miktar ile başlarlar. Bu, bir kişinin herhangi bir sağlık etkisi yaşamadan tüketebileceği günlük gıda ya da suda bulunan katkı maddesi miktarıdır.
Okumaya devam edin: İşlenmiş Gıdalardan Kaçınmak için 8 Sebep
Riskleri Belirlemek
Gıda katkı maddeleri yediğinizde maruz kalabileceğiniz riskler Codex sisteminde listelenmiştir. Herhangi bir Codex‘i yaratmak ve yayınlamak için kurallar, yönlendirmeler ve önerilerin yanı sıra her vakanın risklerini analiz edip bir liste yapan çeşitli hükumetler arası ajansları bu sürece katmalısınız.
Riskleri değerlendirmenin ilk adımı tehlikeleri belirlemektir. Bilim insanları bunlara toksikolojik bir bakış açısından bakarlar.
Bu analizlerden sonra bilim insanları bir kişinin günlük bazda sağlıkları için risklere yol açmadan tüketebileceği, vücut ağırlığına bağlantılı katkı maddesi miktarını belirlerler. Bundan sonra ise riskleri sınıflandırırlar.
Daha fazlasını keşfedin: Kozmetikte Uzak Durulması Gereken Toksik Maddeler
En Fazla Bilinen Olumsuz Etkiler
Gıda katkı maddeleri farklı olumsuz etkilere neden olabilir. Bu özellikle de illegal olarak, düzenleyici kuruluşların kontrollerine bağlı olmadan kullanıldıklarında geçerli olan bir durumdur. Bu reaksiyonlar üç büyük grup halinde organize edilir:
- Alerjik reaksiyonlar: bunlar bir immünolojik tepki dolayısıyla gerçekleşir. Alerjik reaksiyonlara en sık neden olan bileşen boyalardır.
- Non-immünolojik intolerans ya da marazi aşırı hassasiyetler: bunlar, bunları tüketen kişinin sahip olduğu tanımlanmamış bir intolerans ile ilgilidir.
- Endokrin ya da nörotoksisite engelleyicileri: maddeler beyindeki nörotransmitterlerin sentezi ya da salınımı ile çakıştığında.
Gıda Katkı Maddelerinin Olumsuz Etkilerinin Fiziksel Göstergeleri
Bu olumsuz etkiler ile bağlantılı olan bir dizi gösterge ya da hastalık vardır. Aşağıdaki liste bir derlemedir ve bu maddelerin olumsuz etkileri söz konusu olduğunda tam ya da nihai değildir.
En iyi bilinen etkiler şunlardır:
- Astım ve rinit gibi solunum problemleri: genel olarak, boyaların merkezi sinir sisteminiz üzerindeki etkileri bu problemlere neden olabilir.
- Kurdeşen ya da kontakt dermatit gibi cilt problemleri: bu hastalıklar çoğunlukla koruyucular ve boyalar ile ilgilidir.
- Merkezi sinir sisteminizdeki ve endokrin sisteminizdeki değişiklikler.
Akılda Tutulması Gereken Şeyler
Her gün yediğimiz ve aldığımız gıdaların büyük bir kısmının içerisinde gıda katkı maddeleri vardır. Bundan dolayı satın aldığımız şeylerin içindekiler bölümlerine bakmak için zaman ayırmalıyız, bu şekilde tanınmış bir organizasyonların bunları onaylayıp onaylamadığını bilebiliriz. Eğer bir gıdaya karşı bir alerjik reaksiyon yaşadığınızı düşünüyorsanız o halde yapılabilecek en iyi şey bir tıp uzmanını görmektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Núñez, M. (2015). Guía completa de aditivos alimentarios. RBA Libros.
- Ibáñez, F., Paloma Torre, and A. Irigoyen. “Aditivos alimentarios.” Área de Nutrición y Bromatología, Universidad Pública de Navarra (2003): 3-5.
- Kraser, Rocío Belén, and Sandra Analía Hernández. “Colorantes alimentarios y su relación con la salud:¿ cómo abordar esta problemática desde el estudio de las disoluciones?.” Revista Eureka sobre Enseñanza y Divulgación de las Ciencias (2020): 1202-1202.
