Gut Hastalığı İçin Allopurinol: Yan Etkileri ve Endikasyonları

Allopurinol gut ataklarını tedavi etmez, insanların genellikle diğer ilaçlar ile tedavi görürken bir engelleme metodu olarak kullandığı bir ilaçtır.
Gut Hastalığı İçin Allopurinol: Yan Etkileri ve Endikasyonları

Son Güncelleme: 23 Şubat, 2022

Allopurinol gut hastalığının tedavisi ve vücuttaki yüksek seviyelerde ürik asidin kontrolü için kullanılan bir ilaçtır. Gut hastalığının diğer ilaçlar dolayısıyla ortaya çıkmış olduğu durumlarda reçete edilir. Örneğin, kanser ve böbrek taşlarının tedavisinde kullanılan ilaçlar.

Bu ilaç etkisini ürik asit sentezini engelleyebilmesinden alır, ki bu durum da gut hastalığının klinik semptomlarını tetikler. Bundan dolayı Allopurinol ksantin oksidaz inhibitörleri olarak bilinen ilaç ailesine dahildir. Bu, ürik asit sentezi için gerekli olan bir enzimdir. Bu yazımızda bu süreci detayları ile birlikte öğreneceksiniz.

Ancak, Allopurinol gut ataklarını tam olarak iyileştirmez, bunu da aklınızda tutmalısınız. Bunun yerine, yukarıda bahsettiğimiz diğer ilaçlar gibi ilaçlar ile tedavi almakta olan hastalar için sadece bir önlem yöntemidir.

Gut Nedir?

Ayağına bakan bir kişi.

Bu enflamasyon monosodyum ürat kristallerinin varlığı dolayısıyla ortaya çıkar. Bu madde kanda görülen aşırı ürik asittir. Bu asidin seviyesinin yükselmesi genellikle kötü bir beslenme düzeni takip etmek ve alkol almak gibi yaşam tarzınıza dair kötü alışkanlıklar ile ilgilidir. Bu seviyeler sürdürülebilir bir şekilde normalleştiğinde kristaller genellikle problem olmaksızın çözünür.

Hiperürisemi ise yüksek ürik asit seviyelerine sahip bir kişinin yaşadığı duruma verilen addır. Ancak, bu durumun yaygın bir durum olmasına rağmen (erkeklerin %7’sini etkiler) karakteristik olan gut kristallerini geliştiren insan sayısı azdır.

Bir gut atağı bittiğinde monosodyum ürat kristallerinin bazıları kişinin eklemlerinde kalmaya devam eder. Bundan dolayı, tedavi sona ermiş dahi olsa kişi hala herhangi bir anda bir başka gut atağı yaşayabilir.

Allopurinol – Yan Etkileri

Yan etkiler böbrek ya da karaciğer yetmezliği yaşayan hastalarda daha yaygın şekilde görülür. Bunun nedeni Allopurinol’ün karaciğerde metabolize edilip böbrekler tarafından atılan bir ilaç olmasıdır. Bundan dolayı, bu değişiklikler dolayısıyla vücuttaki ilaç konsantrasyonları artabilir ya da azalabilir.

Etkileri bu konsantrasyon ile ilintili olarak artmaktadır. Bundan dolayı, bir hastanın yan etkileri deneyimlemesi daha kolay hale gelir. Hadi şimdi de bu ilacın en sık yol açtığı istenmeyen etkilere bir göz atalım.

Allopurinol Dolayısıyla Ortaya Çıkan Cilt Reaksiyonları

Kolunu kaşımakta olan bir kadın.

Bu etkiler en yaygın olanlarıdır ve Allopurinol tedavisinin herhangi bir noktasında ortaya çıkabilirler. Bu etkiler arasında şunlar bulunmaktadır:

  • Kaşıntı
  • Cildin soyulması
  • Purpurik lezyonlar
  • Cildin pul pul dökülmesi
  • Ciltte ortaya çıkan kızarıklıklar

Eğer bu semptomların ilk dördü gerçekleşirse bu ilaç ile olan tedavinizi kesmelisiniz. İyileştikten sonra yeniden başlayıp dozu kademeli bir şekilde arttırabilirsiniz. Ancak bir kızarıklık deneyimlerseniz o halde tedaviyi kalıcı olarak bırakmalısınız.

Genelleştirilmiş Aşırı Duyarlılık Reaksiyonları

Bu semptomlar sık yaşanmasa dahi aşağıdakiler gibi bazı aşırı duyarlılık reaksiyonları ortaya çıkabilir:

  • Ateş
  • Stevens-Johnson ya da Lyell sendromları
  • Lenfadenopati
  • Vaskülit (bu durum; hepatit, nefrit ve epilepsi de dahil olmak üzere çeşitli şekiller ile ortaya çıkabilir)

Eğer bu reaksiyonlar görülürse Allopurinol tedavisini acilen ve sonsuza dek durdurmalısınız. Bu durumlarda doktorunuz çoğunlukla bu genelleştirilmiş aşırı duyarlılık semptomlarını tersine çevirebilmek adına size bazı kortikosteroidler reçeteleyecektir.

Mide-Bağırsak Hastalıkları

Klozete kusan bir kadın.

Sindirim sisteminde en yaygın şekilde görülen reaksiyonlar bulantı ve kusmadır. Bundan kaçınmak için yemekten sonra asla Allopurinol almamalısınız.

Allopurinol Dolayısıyla Ortaya Çıkan Granülomatöz Hepatit

Bu olumsuz yan etki daha genelleşmiş bir aşırı duyarlılığın kanıtı bulunmaksızın nadiren gerçekleşir. Tedaviyi durdurduktan sonra yan etkileri tersine dönüyor gibi görünmektedir.

Sonuç Olarak

Allopurinol diğer ilaçlar alınması dolayısıyla ortaya çıkan gut ataklarını engellemek söz konusu olduğunda son derece etkili bir ilaçtır. Bunun nedeni tıbbi reçeteye tabi bir ilaç olmasıdır. Bundan dolayı bu ilacı kendi kendinize almamalısınız. Bunun ana nedeni bu ilacın yanlış kullanımının ciddi sağlık problemlerine yol açabilmesidir.

Sahip olabileceğiniz herhangi bir soruya cevap alabilmek ya da yan etkiler ile ilgili bilgi edinebilmek için doktorunuza ya da eczacınıza danışın.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Singh JA, Gaffo A. Gout epidemiology and comorbidities. Semin Arthritis Rheum. 2020 Jun;50(3S):S11-S16.
  • Domínguez J, Trindade C, Alonso A, Castellano A et al. Hipersensibilidad al alopurinol: Eficacia de un protocolo de desensibilización en tres casos. An. Med. Interna (Madrid). 2001;18(1):27-28.
  • Rødevand E, Sletvold O, Kvande KT. Side effects off allopurinol. Tidsskr Nor Laegeforen. 2004 Oct 21;124(20):2618-9.
  • Childs L, Dow C. Allopurinol-induced hepatomegaly. BMJ Case Rep. 2012 Oct 19;2012:bcr2012007283.
  • Iqbal U, Siddiqui HU, Anwar H, Chaudhary A et al. Allopurinol-Induced Granulomatous Hepatitis: A Case Report and Review of Literature. J Investig Med High Impact Case Rep. 2017 Sep 8;5(3):2324709617728302.
  • Tilz H, Becker JC, Legat F, Schettini APM, Inzinger M, Massone C. Allopurinol in the treatment of acquired reactive perforating collagenosis. An Bras Dermatol. 2013;88(1):94–7.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.