Hodofobi Veya Seyahat Korkusu: Neden Ortaya Çıkar, Üstesinden Nasıl Gelinir?

Bizim için bilinen ve güvenli olan alanı terk ettiğimizde oluşan öfke, kaza geçirme, bir şehirde kaybolma, saldırıya uğrama korkusu. Seyahat etme korkusu, geçmişten gelen bazı travmatik deneyimlerle ilgili bir tür fobi oluşturur.

Hodofobi veya seyahat korkusu, çok özel bir psikolojik durumu özetlemektedir. Konfor alanlarından, evlerinden, tanıdıklarından ve kontrol ettiklerinden uzaklaşma gibi basit aktiviteler için acı bile çeken insanları tanımlar. Bu korkuya uçma korkusu, araba kullanma ve kaza yapma gibi başka fobiler de eklenebilir.

İnsanların büyük çoğunluğunun boş zamanlarını sevdikleri aktiviteleri yapma ve seyahat etmekle ilişkilendirdikleri doğrudur. Günümüzde tatil dönemlerini büyük bir stres kaynağı olarak görenler vardır.

Strese neden olan şeyler; gezilerin yaygın olduğu günler, aile ziyaretleri, yeni yerler keşfetme zamanları, yeni şehirler ve ülkelerdir. Yeni tecrübeler birçok kişide yüksek endişe yaratabilir.

Hodofobi veya seyahat korkusu: nedenleri ve belirtileri

Sıra dışı görünmesinin yanında, ortada tartışmaya kapalı bir gerçek vardır: fobiler en yaygın psikiyatrik yönü olan sorunlardır. Hepimizin hayatında hayatlarımızı şartlandıran veya şartlandırmayan, kaçmak istediğimiz tek yönlü sorunlar vardır. Fobiler de kendi başlarına nasıl kontrol edeceğimizi bilemediğimiz bir tür korku, mantıksız ya da bilmediğimiz yoğun bir kaygı biçimidir.

Uygulanabilecek başa çıkma stratejileri ve mekanizmalar vardır. O halde, bu tür psikolojik durumun nelerden oluştuğunu yakından tanıyalım.

Sigmund Freud, bir meslektaşına yazdığı bir mektupta seyahatin onu endişelendirdiğini söylemiştir. Psikanalizin babasının yaşadığı şeyin gerçek bir fobi olup olmadığını bilmiyoruz, çünkü hodofobi veya seyahat korkusunun çok keskin sınırları olabilir. Hafif bir kaygı hissetmek ve evden çıkamamak başka bir şeydir.

Bu tür bir psikolojik bozukluk, yoğun semptomların eşlik ettiği irrasyonel ve felç edici bir korkuyu tanımlar. Yani seyahat korkusundan mustarip olanlar her zaman o trene binemezler, bir uçağın koltuğuna bile oturamazlar veya rezervasyon yaptıkları otele ulaşamazlar. Bu sorun, korku yaşayan kişilerin hayatını tamamen şartlandırır.

Diğer taraftan, DSM-5. sayısında (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı ) hodofobi veya seyahat korkusunu, anksiyete bozukluklarının kendi içinde bir tür özgül fobi olarak sınıflandırdığı unutulmamalıdır. Bu nedenle, doğru teşhisi için tanımlanan semptomları görelim.

Seyahat korkusu ya da hodofobi kendisini nasıl gösterir?

Bu tür bir fobi, diğerleri gibi, birden çok şekilde kendini gösterir. Her insan irrasyonel korkularını belirli bir şekilde gösterir ve ortaya koyar. Bazıları bunu daha yoğun bir şekilde yaşarken, diğerleri kişinin yaşam tarzını etkileyen bazı sorunlar ortaya çıkarır. Bununla birlikte, bir dizi ortak duygusal özellik görebiliriz:

• Evimizi terk etme, bizim için tanıdık ve güvenli olandan ayrılma korkusu.
• Arabaya, uçağa veya trene binerken yüksek kaygı.
• Kaza yapma korkusu.
• Başkalarının fobimizi anlaması karşısında utanç duyma.

Aşağıdakiler gibi bilişsel semptomlar da vardır:

• Kişi olabilecek tüm olumsuz şeyleri düşünmeyi bırakmaz. Genellikle bu olumsuz ve yıkıcı düşünceleri kontrol edemez.
• Kendisini hayal gücü, korkunç görüntüler döngüsüne sürükler: kazalar, adam kaçırmalar, terörist saldırılar.
• Gezi rezervasyonu yaptırmak gibi belirli olaylar karşısında kendisini kısıtlar. Dikkatini başka şeylere odaklayamaz.
• Karar vermede kafa karışıklığı ve sorunlar yaşar.

Son olarak, hodofobinin yarattığı fiziksel belirtilerden bahsetmek faydalı olacaktır. Hodofobi veya seyahat etme korkusunun küçükten büyük şiddete kadar değişen sayısız fiziksel belirtisi vardır:

• Baş dönmesi ve taşikardi.
• Seyahate çıkma fikrinin mide ağrısı ve bağırsak rahatsızlıkları yaratması.
• Kuru ağzın sulanmaya başlaması.

Örneğin, Kaliforniya Üniversitesi’nde yapılanlar gibi araştırmalar, fobiler ve panik ataklar arasında doğrudan bir ilişki olduğunu gösterir. Yani, hodofobi durumunda, kişinin seyahate çıkma fikrine karşı bu tepkilerden aşırı mustarip olduğu durumlar görebiliriz.

Seyahat etme korkusunun veya hodofobinin kaynağı nedir?

Genel olarak fobiler hakkında çok iyi bilmemiz gereken bir şey vardır, bu da her zaman neyin tetiklediğinin net olarak bilinmemesidir. Kökeni bilinmeyen fobiler oldukça yaygındır ve hodofobi bunlardan biridir. Bununla birlikte, Marsilya Üniversitesinde Dr. René Garcia tarafından yapılanlar gibi araştırma çalışmaları, korku nörobiyolojisi hakkında şunları göstermektedir:

• Kökeni geçmişte yaşanan travmatik olaylar olabilir. Seyahat korkusu durumunda, kişi geçmişte bir kaza geçirmiş veya bir terör saldırısına maruz kalmış olabilir.
• Aynı şekilde, genlerden gelen veya aileden kalan bir travma olabilir. Ebeveynlerimiz de seyahatten, uçaklardan veya teknelerden korksaydık.

Peki bu fobi türleri nasıl tedavi edilir?

Tüm fobiler için en uygun mücadele etme mekanizması bilişsel davranışçı terapidir. Bu yaklaşım içinde genellikle aşağıdaki kaynaklar uygulanır:

• Maruz bırakma tekniği: Kişiyi düşünceler ve duygusal tepkiler üzerinde çalışması için fobik uyaranlara yaklaştırmaktan oluşur.
• Bilişsel yeniden yapılandırma: Hastanın olumsuz ve mantıksız düşünce kalıplarını daha sağlıklı yaklaşımlara dönüştürmek için bunları tespit edebileceğini varsayar.
• Duygusal yönetim: Felç edici duyguları tespit etmek, tanımak, adlandırmak ve onları rahat ve tatmin edici durumlara dönüştürmek önemli bir unsurdur.
• Nefes alma ve gevşeme teknikleri: Hodofobi veya seyahat etme korkusundan etkilenen kimseler de kendileri için uygun nefes alma ve gevşeme tekniklerinden yararlanabilir. Bilişsel-davranışçı terapinin kendisi için tamamlayıcı kaynaklardır.
• Sanal gerçeklik: Sanal gerçeklik günümüzde fobilerin tedavisinde etkili bir kaynaktır.

Fobiler hayatımızı durdurur, bu nedenle çabalamak gerekir

Sonuç olarak, mantıksız tüm korkuların yaşam kalitemizi etkileyebileceğini söyleyebiliriz. Korkularımızı yönetemediğimiz zaman, yeni fobilerin, anksiyetenin tamamen kontrolü ele aldığı bir duruma yol açması sık rastlanılan bir durumdur. Hayatımızı bu noktaya getirmekten kaçınalım: bir uzmandan yardım isteyelim.