İshal olduğumuzda durumun kötüye gitmemesi için iyileşme dönemimizde hafif bir diyet uygulamalı ve midemizi bozabilecek belli yiyecekleri tüketmemeliyiz.
İshal, kendimize ne kadar iyi bakarsak bakalım bir anda oraya çıkabilecek durumlardan biridir.
Nispeten basit bir sorun olsa da, günlük hayatta pek çok aksiliğe yol açabilir.
Bazı yiyecekler sadece bir gün sürecekken ishalin daha uzun süre devam etmesine neden olabilirler. Bu yüzden durumun kötüye gitmesini engellemek için ishal olduğumuzda hangi yiyeceklerden kaçınmamız gerektiğini bilmeliyiz.
Ayrıca ishal, yalnızca 48 saat sürse bile kendinizi çok yorgun hissetmenize ve aşırı derecede susuzluk çekmenize neden olabilir.
İshal olduğumuzda hangi yiyeceklerden kaçınmalıyız?
1. Gaz yapan yiyecekler
İshal olduğumuzda kaçınmamız gereken ilk yiyecek grubu gaz yapan yiyeceklerdir. Bu yiyeceklerin etkileri rahatsızlığınızı artırıp ishalinizin kötüleşmesine neden olabilir.
Bu yiyeceklerin yerine salatalık, ıspanak ve pazı gibi yeşil sebzeleri tercih etmeniz ishalinizin daha kolay iyileşmesine yardımcı olacaktır. Onları çiğ veya yağsız pişirilmiş şekilde tüketmeniz gerektiğini unutmayın. Bu yiyeceklerle birlikte herhangi bir süt ürünü tüketmekten de kaçının.
Gaz yaptıkları için uzak durmanız gereken bazı meyveler ise şunlardır:
Kayısı
Erik ve üzüm
Şeftali
Bu meyvelerin yerine şunları tercih edin:
Yaban mersini
Böğürtlen
Kavun
Ananas
Çilek
2. Yağ ve şeker
Yüksek oranda yağ ve şeker içeren yiyecekler yemek mi istiyorsunuz? Eğer öyleyse ishal olmanıza sebep olan yiyecekler onlar olabilir.
Sık sık yağ ve şeker içeren yiyecekler yiyorsanız bir süre onlardan uzak durun. Hem şeker hem de yağ bağırsak kasılmasını hızlandırır ve sindirim sisteminde reaksiyonlara neden olur.
Ne olursa olsun bu yiyecekleri yemeyin:
Sosis
Fast food
Yağlı et
Soslar
Hazır satılan soslar
Bunların yerine pişmiş veya haşlanmış yağsız protein kaynaklarını tercih edin. En iyi seçenekler şöyle sıralanabilir:
Et suyu
Çorba
Tavuk
Dana rosto
Hindi
İshal olduğumuzda ishal yapıcı etkileri nedeniyle şekerden ve şekerin yerine geçen ürünlerden de uzak durmalıyız. Şeker tüketirseniz midenizdeki şişkinlik hissi artar ve gazınız çoğalır.
Laktoz intoleransımız olmasa bile ishal olduğumuzda ve iyileştikten sonraki 48 saat boyunca süt ürünlerinden uzak durmalıyız. Böylece durumumuzun daha da kötüye gitmesini veya iyileştikten sonra tekrar etmesini engellemiş oluruz.
Sütten uzak durmanızın nedeni sindirilebilmesi için laktaz isimli bir enzime ihtiyaç duyulmasıdır. Sorun şu ki, ishal olduğumuzda veya hastalıktan sonraki süreçte midemizdeki laktaz oranı azalır. Bu da süt ürünlerini tükettiğimizde gaz, şişkinlik ve mide bulantısı gibi semptomların ortaya çıkma riskini artırır.
Her ne olursa olsun bu süt ürünlerini tüketmekten kaçınmalısınız:
Dondurma
Sütten elde edilen krema
Peynir
Tereyağı
Süt (az yağlı ve diyet süt dahil)
Yiyebileceğiniz tek süt ürünü yoğurttur. Probiyotik içeriği yüksek olduğundan ishalden kurtulmanıza yardımcı olur. Ancak doğal bir yoğurt yemeyi tercih edin ve şeker içeren yoğurtlardan uzak durun.
4. Kahve, gazlı içecekler ve alkol
Çok sık tükettiğimiz için yiyecek türü olmasalar da kahveyi, gazlı içecekleri ve alkolü uzak durmanız gereken şeyler listesine ekledik.
Bu üç içecek türü, mide ve bağırsakları tahriş edici özelliklere sahiptir. Onları içmeye alışık olsak bile rahatsızlığımızı artırabilirler.
İshaliniz geçtikten sonra en az bir hafta bu içeceklerden uzak durmanızı tavsiye ediyoruz.
Kahvenin yerine çay içebilirsiniz. Papatya çayını, nane çayını ve naneli çay türlerini tercih ederseniz çok iyi olur.
Gazlı içecekler yerine su için ve içine meyve atılmış suları tercih edin.
Alkolden kesinlikle uzak durmalısınız.
İshalinizin çok şiddetliyse sıvı tüketmek yerine serum da alabilirsiniz.
5. Karbonhidrat oranı yüksek yiyecekler
Huzursuz bağırsak sendromunuz varsa ishal olmaya alışıksınızdır. Bu durumda hem ishal olduğunuzda hem de normal zamanlarda karbonhidratlardan uzak durmalısınız.
Bazı insanlar huzursuz bağırsak sendromu sorunları olduğunu bilmeden yaşarlar. Sık sık ishal oluyorsanız, huzursuz bağırsak sendromunuz olup olmadığını öğrenmek için doktorunuza başvurun.
Yiyecekleri hazırlama ve pişirmeyle ilgili ipuçları
İshal olsanız da olmasanız da yiyeceklerinizin sağlıklı koşullar altında pişirildiğinden emin olmalısınız. Şunu kastediyoruz:
Yıkanmış olmalılar, mikroplardan uzak bir alanda saklanmış olmalılar. Meyve ve sebzeler yıkanmalı ve dezenfekte edilmeli. Yediğiniz etlerin bozulmuş etlere temas etmediğinden veya onlarla aynı ortamda bulunmadıklarından emin olmalısınız.
Bir şekilde mutlaka pişmiş olmalılar. İshal olduğunuzda ve iyileştikten sonraki bir haftalık süreçte yediğiniz yiyeceklerin çoğunun pişmiş yiyecekler olmasına dikkat edin.
Meyve tek istisnadır ama elmayı veya armudu suda kaynatıp tüketmek de kötü bir fikir değildir. Geri kalan zamanlarda, dışarıda yediğiniz yiyeceklerin çoğunun pişmiş olmasına ve yağ oranlarının düşük olmasına dikkat edin.
Midenizin sağlığını korumanız için verebileceğimiz diğer tavsiyeler de şunlardır:
Yemeklerinizi hazırlamaya ve yemeye başlamadan önce ellerinizi yıkayın.
Yiyeceklerinizi hazırladığınız yüzeyleri (tezgah, kesme tahtası v.b.) mutlaka dezenfekte edin.
Buzluktaki yiyeceklerin buzları çözüldüğünde tekrar buzluğa koymayın. Sıcaklık değişimleri bozulmaya neden olur.
Artık ishal olduğunuzda hangi yiyeceklerden uzak durmanız gerektiğini biliyorsunuz. Bu önlemleri alın ve beslenme programınızda küçük değişiklikler yapın.
Birkaç gün içinde her şey normale dönecek. Yediklerinize dikkat etmeye devam etmeyi unutmayın.
Brown, K. H. (1994). Dietary Management of Acute Diarrheal Disease: Contemporary Scientific Issues. The Journal of Nutrition, 124(suppl_8), 1455S-1460S. https://doi.org/10.1093/jn/124.suppl_8.1455s
Nemeth V, Zulfiqar H, Pfleghaar N. Diarrhea. [Updated 2019 Jun 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448082/
Nutrition Strategies for Managing Diarrhea. (n.d.). International Foundation for Functional Gastrointestinal Disorders (IFFGD). Available from: https://www.iffgd.org/lower-gi-disorders/diarrhea/nutrition-strategies.html
Hasler WL. Gas and Bloating. Gastroenterol Hepatol (N Y). 2006;2(9):654–662.
Is something in your diet causing diarrhea?. (July, 2016). Harvard Health Publishing. Available from: https://www.health.harvard.edu/digestive-health/is-something-in-your-diet-causing-diarrhea
Saunders N, Friedman JN. Lactose avoidance for young children with acute diarrhea [published correction appears in Paediatr Child Health. 2015 Nov-Dec;20(8):466-7]. Paediatr Child Health. 2014;19(10):529–530. doi:10.1093/pch/19.10.529
Maalesef interstisyel sistit hastalığının olası nedenleri hala belirsizdir ve kesinlikle etkili olacağı söylenen herhangi bir tedavi yoktur. Bu durumun tedavisi tipik olarak yaşam tarzında yapılan değişiklikler ve aynı zamanda stresi kontrol altına almakla ilişkilidir. Stres ve anksiyete sıklıkla interstisyeli tetikleyebilir.…
Aort diseksiyonu, oldukça şiddetli bir travma türüdür. Maalesef, bu tipteki travmatik aort parçalanması kendi kendine ortaya çıkar. Genel tabloya bakıldığında, bu durumun ölüme sebebiyet verme yüzdesinin yüksek olduğu görülür. Kafa travmasından sonra ikinci sıradadır. Bugünkü yazımızda aort diseksiyonunun belirtileri ve…
Vajinal mantar enfeksiyonları, Candida grubuna ait bir mantarın aşırı çoğalması nedeniyle oluşur, muhtemelen bunu biliyorsunuz. Bu tür enfeksiyonlara neden olan türün spesifik ismi ise Candida albicans’tır. Bu mantar genelde ciltte, ağızda, sindirim sisteminde ve vajinada bulunur. Bu mantar türü vücudun…
Şistozomiyaz, Schistosoma isimli parazitin neden olduğu bir parazit hastalığıdır. Bu hastalık aynı zamanda bilharziasis olarak da bilinir. Söz konusu parazit biyolojik sınıflandırmaya göre bir trematoddur (bir tür solucan). Hastalığın dağılımı ile ilgili küresel veriler oldukça dikkat çekici; şistozomiyaz genelde Afrika,…
Çürük dişler birçok insanın sorunudur. Birçok farklı faktör diş çürümesine neden olabilir. Ancak çoğunlukla bu durum beslenme alışkanlıklarıyla, bakterilerle ve tükürükte bulunan maddelerle ilişkilendirilir. Diş çürükleri ilk olarak diş minesini etkiler. Sonrasında ise adım adım ilerler ve dişin iç kısmına…
Gece vakti hiç aşırı yemek yediniz mi? Eğer bu oluyorsa, sizde de gece yeme sendromu olabilir. Bu sendromdan muzdarip kişiler, gecenin ortasında yemek yemek için uyanırlar. Genelde de yerler çünkü kontrol edemeyecekleri bir yeme isteği ile uyanmış olurlar. Bu sadece geceleri…