Kan Grupları: Kan Bağışlamak ve Kan Almak

Sıfır negatif kan grubu, evrensel olarak ünlü donörlerdir. Bunun nedeni, bu kan grubuna sahip olan kişilerin kanlarının tüm kan grupları ile uyumlu olmasıdır. Bu nedenle hastanelerin en çok aradıkları kan grubudur. 

Kan tipi olarak da adlandırılan kan grubumuzu bilmemiz çok önemlidir. Kan grupları 4’e ayrılır: A, B, 0 ve AB. Bu grupları birbirinden ayırt eden şey, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyinde belirli proteinlerin olması veya olmamasıdır.

Kan grubumuzu bilmemiz önemlidir çünkü bu sayede kime kan bağışı yapabileceğimizi ve kimden kan alabileceğimizi biliriz.

Bunun yanı sıra herkes, kırmızı kan hücrelerinde başka bir antijenin veya proteinin varlığına veya yokluğuna bağlı olarak Rh pozitif veya Rh negatif bazlı bir kan grubuna sahiptir.

Söylediğimiz gibi örneğin kan bağışı yapmak istiyorsanız kan grubunuzu bilmeniz çok önemlidir. Ayrıca acil bir durumdaysanız ve kan nakline ihtiyacınız varsa, kan grubunuzu bilmeniz gerekir. Böylece size uygun kan grubunu nakledebilirler.

Kan grupları: Kan bağışlamak ve kan almak

Şimdi farklı kan grupları ile içerdikleri farklı özelliklere daha yakından bakacağız.

A pozitif (A+)

A pozitif en sık görülen kan gruplarından biridir. Her 3 kişiden 1’i A+ kan grubuna sahiptir. Bir diğer deyişle nüfusun %35,7’si bu kan grubundadır.

Kan grubu, A pozitif olan kişiler hem kendi kan gruplarına hem de AB pozitif olan kişilere kan bağışında bulunabilirler. Bunun nedeni, bu kan gruplarının aynı tür proteinleri paylaşmalarıdır. Böylece vücut onları kendi hücresiymiş gibi algılayıp yeni hücrelere saldırmayacaktır.

Kan nakli durumunda, A+ olan kişiler A ve 0 gruplarından kan alabilirler. Bu kan gruplarına sahip olan  bağışçılar, tam kan ve trombosit bağışında bulunmaları için teşvik edilir.

A negatif (A-)

A negatif kan grubuna sahip kişiler, nüfusun yüzde 6.3’ünü oluştururlar. Yani her 16 kişiden 1’i bu kan grubuna sahiptir.

A negatif kan grubuna sahip olan kişiler aşağıdaki kan gruplarına sahip olanlara kan bağışında bulunabilirler:

• A-
• A+
• AB+
• AB-

Ancak sadece A veya 0- olan kişilerden kan alabilirler. A- negatif kan grubuna sahip olan bağışçılar, tam kan ve çift alyuvar bağışında bulunmaya teşvik edilirler.

B pozitif (B+)

Nüfusun %8,5’i yani her 12 kişiden 1’i B+ kan grubuna sahiptir. B+ kan grubundaki bağışçılar B+ ve AB+ kan grubuna sahip kişilere bağışta bulunabilirler. B grubu veya 0 grubundan kan alabilirler.

B+ kan grubuna sahip kan bağışçıları, hem tam kan hem de çift alyuvar bağışı yaparak en büyük etkiyi yaratabilirler.

B negatif (B-)

Bu kan grubu günden güne daha nadir hale geliyor. Her 67 kişiden 1’i yani genel nüfusun %1,5’u bu kan grubuna sahiptir.

B negatif kişiler, B-pozitif, B-negatif, AB pozitif ve AB negatif kan grubuna sahip olan kişilere kan bağışında bulunabilirler. Önceki kan grubunda olduğu gibi, sadece aynı kan grubuna sahip kişilerden veya 0 negatif grubundan kan alabilirler.

Bağış konusundaki tavsiyemize gelince, B pozitif kan grubuna sahip kişilere tam kan veya trombosit bağışında bulunmalarını öneririz.

0 pozitif (0+)

0 pozitif, A+’dan bile daha popüler bir kan grubudur. En yaygın kan grubudur ve nüfusun %37.4’ü bu kan grubuna sahiptir.

0+ olan kişiler tüm pozitif kan gruplarına kan bağışında bulunabilirler. Ancak sadece diğer 0+ veya 0- grubu olan kişilerden kan alabilirler. Bu kan grubuna sahip bağışçılar, çift alyuvar hücre ve tam kan bağışında bulunmaya teşvik edilirler.

0 negatif (0-)

İşte ünlü genel kan verici grup. Bu kan grubuna sahip kişiler, tüm kan gruplarıyla uyumlu oldukları için onlara bu isim takılmıştır. Bu özelliği nedeniyle hastanelerin en çok ihtiyaç duyduğu kan grubudur.

0- olan insanlar, nüfusun %6,6’sını oluşturur. Yani her 15 kişiden 1’i 0- kan grubuna sahiptir. 

Herhangi bir kan grubuna bağış yapabilirler ancak sadece aynı kan grubuna, yani 0-‘e sahip olan insanlardan kan alabilirler. Uzmanlar bu gruptaki kan bağışçılarına, çift alyuvar ve tam kan bağışlamalarını önerirler.

AB pozitif (AB+)

AB+ en nadir rastlanan kan grubudur. Her 29 kişiden sadece 1’i bu kan grubuna sahiptir. Bu da global nüfusun %3,4’ü anlamına gelir.

0’ın aksine, AB+ bağışçıları yalnızca diğer AB+ alıcılarına bağışta bulunabilirler. Ancak her kan grubundaki kanı alabilirler. Bu da onları genel kan alıcı yapar.

AB negatif (AB-)

Bu grup, tüm kan grupları arasında en nadir görülen gruptur. Nüfusun sadece %0,6’sı bu kan grubuna sahiptir. AB- kan grubu AB- ve AB+’ya bağışta bulunabilir ve tüm negatif kan gruplarından kan alabilir.

AB- bağışçıları, trombosit ve plazma bağışında bulunmaya teşvik edilirler.